HET STADSBLAD BREDA |
HERMAN VAN VEEN NA VIJF JAAR WEER TERUG OP NEDERLANDSE PODIA |
10 apr 1996 |
| BREDA - Het Bredase publiek kan de kennismaking met Herman van Veen hernieuwen. Donderdag, vrijdag en zaterdag staat hij in het Chassé Theater. Na vijf jaar afwezigheid maakte de theatermaker, die zich van nature niet in een hokje laat stoppen, begin februari zijn come-back in Bergen op Zoom. Van Veen zelf spreekt echter liever niet van een première. "Zo werkt dat bij mij niet. Ik ben vrijwel constant op toer- nee met een show die beetje bij beetje wordt aangepast. Veel elementen uit 'De magie van een lach en een traan' zaten ook al in België in de voorstelling. Ik kom maar zelden met een totaal nieuw programma." 'De Magie van een Lach en een Traan' is zodoende de Nederlandse vertaling van een programma waar hij internationaal goed mee heeft gescoord. Van Veen laat zich traditioneel begeleiden door Erik van der Wurff op piano en Nard Reijnders op accordeon en klarinet. Zoals de titel al aangeeft beweegt Van Veen zich in deze show tussen uitersten. Via een verbinding van afzonderlijke, vaak tegengestelde elementen zoekt hij in een ruim twee uur durende voorstelling zijn weg in de samenleving. De theatermaker, die binnenkort 51 jaar wordt, ervaart zijn bestaan sinds zijn kinderen volwassen zijn als vrijer dan ooit. Toch rijzen er vragen, want de wereld kampt met problemen als racisme, werkloosheid en aids. Nu hij zelf een dagje ouder wordt, krijgt hij ook wat meer oog voor wat weleens oneerbiedig het 'grijze offensief' wordt genoemd. Zijn antwoord is verpakt in suggestie en clusters. Het macho-gedrag maakt hij belachelijk via een van bezieling vervulde tango en een parodie op de Chippendales, waarin hij vooral hun vermeende domheid belicht. In 'Sarah', het titelnummer van zijn nieuwe cd, zingt hij over vrouwelijke ongesteldheid, om daarna - indien het publiek meewerkt - uitvoerig stil te staan bij het vrouwelijk klinkende applaus. Lang heeft hij het voor zich gehouden, maar in deze show erkent hij volmondig dat hij de vrouw als het middelpunt van de aarde beschouwt. "De vrouw beschermt het leven en met dat element speel ik de hele avond. Gelukkig heeft ie der mens vrouwelijke eigenschappen. Ik voer een als travestiet verklede tweelingbroer op. Daarmee belicht ik als het ware het vrouwelijke element in mijzelf." Een racistisch mopje over Duitsers en verbrande Turken wordt direct gevolgd door een terechtwijzing. "Vindt u niet dat u wel heel erg luid lacht?". Een dodelijke stilte is het gevolg. Het is overigens een van de weinige keren dat Van Veen zich zo cynisch uitlaat. Een stempel, waar Nederlanders zo gek op plachten te zijn, valt zoals zo vaak bij Van Veen het geval is niet op zijn show te drukken. Ergens tussen cabaret, chanson, theater en tragi-comedy gaat hij het publiek voor in een zoektocht naar zichzelf. De bewondering voor Jacques Brei klinkt door in 'Voir un ami pleurer'. Af en toe is hij een clown met een inktzwart gevoel voor humor, maar bovenal is hij toch de dromer die de samenleving een spiegel voor houdt, zonder in grof geschut te vervallen. Dromen "Noem me een dromer, noem me voor mijn part naïef. Maar als een mens niet meer droomt, wat blijft er dan nog over? Het mooie van dromen is dat er geen grenzen bestaan en dat je je fantasie de vrije loop kunt laten. Vandaar mijn lijfspreuk: 'Ik heb het in mijn dromen zelf gezien'." Ik ken verhalen van blind geboren kinderen die via hun dromen een prachtige wereld beschrijven, compleet met oceanen, bergen en steden." De veelzijdige theaterpersoonlijkheid deed vijf jaar geleden voor het laatst in Nederland nadrukkelijk van zich spreken met zijn jeugdserie BB-de beer, die ook via de NCRV-televisie is uitgezonden. In de jaren die daarop volgden, maakte hij een wereldtoernee die hem naar Oostenrijk, Duitsland, Zwitserland, Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten voerde. Via België en Luxemburg heeft hij de overstap gemaakt naar de Nederlandse theaters. Internationaal Samen met het duo Mini en Maxi is hij een van de weinige Nederlandse artiesten die vaste grond onder de voeten heeft weten te krijgen in landen met een lange en rijke theatertraditie. Een succes dat hij voornamelijk toeschrijft aan zijn sterk mimisch vermogen, wat ook het kenmerk is van Mini en Maxi. "Hoewel ik ben voortgekomen uit de cabaretwereld heb ik eigenlijk nooit gepast in dat typische taalrijtje van Paul van Vliet noem ze allemaal maar op. Van huis uit ben ik muzikant. Wat ik op het toneel doe, beschouw ik als een compositie, niet als een conference." "Vanwege de universele taal van muziek is het voor mij in Parijs zelfs gemakkelijker spelen dan in Amsterdam. Frankrijk is altijd een goede voedingsbodem geweest voor mime en chanson. Het Nederlandse publiek is veel meer toegespitst op tekst en ik ben nu eenmaal niet zo'n taalfanaat. In Japan zien ze mij voornamelijk als een representant van de Europese cultuur. Ook als ze de show maar zo-zo vinden, hebben ze daarom toch het gevoel iets bijzonders te-hebben gezien." Hoewel je het hem niet aanziet, kan Van Veen zelfs niet meer tot de categorie oudere jongeren worden gerekend. "Ik merk dat ik de laatste jaren anders tegen het leven ben gaan aankijken. Tegen Nederland in het bijzonder. Hoe langer ik van huis weg ben, hoe meer ik dit kikkerland met zijn typische eigenschappen en gewoonten ga waarderen. Het is daarom heerlijk om weer een poosje terug te zijn. Voor mijn gevoel ben ik deze keer te lang weggeweest, in de toekomst hoop ik zo om de drie jaar mijn opwachting te maken. |