Trouw
Co Welgraven

Kinderen zijn moe en tevreden, maar George Bush stelt teleur

2 okt 1990

NEW YORK - Voelen ze zich niet misbruikt? Ze mochten toch alleen van de partij zijn ten behoeve van de status van de wereldleiders? Welnee, absoluut niet, zeggen de drie Nederlandse kinderen in koor. Jeroen Westerbeek: "Nee, echt niet, daar hebben we helemaal niets van gemerkt. We hebben niet het gevoel dat we voor een politiek karretje zijn gespannen."


Jeroen, Carla en Julie hebben de afgelopen dagen in het gebouw van de Verenigde Naties in New York de kindertop van de VN bijgewoond. Ze waren officieel lid van de Nederlandse delegatie, geleid door minister Pronk van ontwikkelingssamenwerking. De kinderen zijn "een beetje heel erg moe", maar tevreden over de resultaten van de omstreden bijeenkomst. Carla: "Ik denk dat er naar ons wordt geluisterd. Ik geloof niet dat de politici nu nog kunnen zeggen: we doen niks met de wensen van die kinderen." Over de toespraak van de Amerikaanse president Bush zijn ze ronduit teleurgesteld. Jeroen: "Hij had het over de problemen in de derde wereld, ziektes en zo, maar niet over de problemen in z'n eigen land. En die zijn heel groot. Om dat te weten, hoef je niet eens naar een arme wijk in New York te gaan. Je ziet hier overal zwervers."

Volgens minister Pronk is de kinder-top "zeer succesvol" verlopen. Op voorhand was de scepsis groot. Ruim zeventig wereldleiders waren de afgelopen dagen in New York bijeen. De grootste top aller tijden, aldus de Amerikanen, die alles in termen van groot, groter en grootst omschrijven. De Big Apple leek wel een vesting, met zoveel politie en veiligheidsmensen op straat.

Maar wat hebben de kinderen in ontwikkelingslanden aan zo'n grootscheepse conferentie, waarop geen dollar extra is uitgetrokken voor onderwijs of gezondheidszorg in de derde wereld? Er is een mooie verklaring plus een ac-tieprogramma aanvaard, waar maanden aan gesleuteld is. Doel is binnen tien jaar de ondervoeding in de wereld te elimineren, alle kinderen recht te geven op basis-onderwijs, en hen via vaccinaties immuun te maken voor besmette-lijke ziektes. Maar geld is er (nog) niet. Pronk, gedreven als altijd: "Er is een doorbraak nakend. De armoede staat weer op de agenda. Sinds de jaren zeventig was het niet modieus meer om over dat probleem te praten. Maar dat gaat veranderen.

Van tevoren stond vast dat dit geen pledge-conferentie zou worden, waar geld werd verzameld. Het was een politieke bijeenkomst met een duidelijk signaal.'
Volgens de minister heeft de kinder-top "zeer ambitieuze doelstellingengen" geformuleerd. Met uitgebreide vaccinatieprogramma's, de uitbanning van ondervoeding, en het toegankelijk maken van het onderwijs is tot het jaar 2000 jaarlijks zeveneneenhalf miljard dollar ge-moeid. Dat geld zal slechts voor één derde opgebracht kunnen worden door internationale organisaties.De grootste bulk moet komen van de afzonderlijke landen, zowel in het Westen als in de ontwikkelingslanden zelf.

"Het bedrag dat deze kindertop vraagt, is minder dan de jaarlijkse stijging van de militaire uitgaven", aldus Pronk. Hij heeft het over "een herallocatie" van de begrotingsgelden in de landen van de derde wereld. Er zal minder geld mogen gaan naar de rijken, het bureaucratisch ambtelijk apparaat kan veel efficiënter, en de militaire uitgaven moeten omlaag. Sociale voorwaarden dus, in plaats van de harde economische condities als het verlagen van het begrotingstekort, of het terugbrengen van de buitenlandse schulden. Die eisen stellen instellingen als de Wereldbank en het Internationaal monetair fonds.

Er moet druk op de ketel blijven. Afspraken op de kindertop kunnen niet worden afgedwongen. Belangijker nog dan de vergadering in New York, die vooral toch een me- dia-event was, is de 'follow-up' of 'de monitoring', zoals Pronk het noemt. Hij zal z'n collega's D'Ancona van welzijn, volksgezondheid en cultuur en Ritzen van onderwijs aansporen aan de slag te gaan met de aanbevelingen van de top.
En er komt in Nederland een speciale begeleidingsgroep, die de politiek voortdurend zal herinneren aan de afspraken in New York. Daarin zullen ook Jeroen, Carla en Julie zitten. Pronk: "Of hun opvolgers, want kinderen hebben de gewoonte ouder te worden. Maar het mag in ieder geval niet zo zijn: over jullie, maar zonder jullie."

Eén van de projecten is het planten van een boom (met bijbehorende geldelijke bijdrage), waartoe de ca-baretier Herman van Veen en de drie Nederlandse kinderen de aanzet hebben gegeven. Op het terrein van de Verenigde Naties plantten zij een eerste boom, een gebeurtenis die niet onopgemerkt voorbij is gegaan. Op de voorpagina van de vuistdikke New York Times van zondag prijkte de foto van het viertal.

Van Veen: "Dat gebeurt niet elke dag, datje op die plaats staat. Dat is sensationeel. Ik ben er dan ook de hele dag op aangesproken. De reacties waren formidabel. Mevrouw Palme (de weduwe van de ruim vier jaar geleden vermoorde Zweedse premier) heeft al beloofd het project over te zullen nemen." Helaas voor Herman van Veen wisselde de New York Times in zijn latere edities de foto. Niet langer was zijn gezicht te zien, maar slechts dat van de drie kinderen.



Co Welgraven