Cees Grimbergen
AD/Utrechts Nieuwsblad
Column
Hete hoofden, koude harten en Herman 18 november 2009

Ik kan er niet omheen. Een terugblik op Herman van Veen. In één adem noemde deze icoon van onze stad de : PVV en de NSB. Suggereerde een beetje dat een miljoen potentiële Wildersstemmers landverraders zijn. Herman toonde zich over de reacties enorm geschrokken. En lichtte op allerlei manieren toe dat ie het toch niet zo bedoeld had. Lief, maar naïef.
En een tikje laat.

Op 4 mei 2004 mocht ik, na de dodenherdenking op het Domplein, de lezing in de Domkerk houden. Een eer. Reusachtig galmde mijn betoog door dit godshuis: '40-'45 is tegenwoordig de ultieme en simpele beeldspraak om 'goed' en 'fout' scherp tegenover elkaar te plaatsen. Zetje tegenstander als fascist of landverrader neer. Voorbeelden te over. Robert Long die voor Varkens in Nood zei: 'wat Dachau was voor de Joden, is de vleesindustrie voor de varkens'. PvdA'er Bart Tromp die Pim Fortuyn 'onze Madurodam-Mussolini' noemde. Jan Pronk die in het beleid van minister Rita Verdonk 'deportaties' zag. Het grootste bezwaar tegen al deze vergelijkingen is dat het gruwelijke van de Tweede Wereldoorlog (massamoorden, Jodenvervolging, grootscheeps verraad) zijn betekenis verliest. Een ander bezwaar: het onderscheid tussen 'goed' en 'fout' ligt subtiel en genuanceerd. Ook nu.

En nu matigt dus ook 'onze' subtiele Herman van Veen zich een vette Tweede Wereldoorlog-vergelijking aan! Wat beneemt hem het zicht op alle verklaarbare onvrede in de Nederlandse maatschappij?

Het 'elitaire onvermogen' wellicht? Een groeiend deel van de intelligentsia - ook de zachtmoedigen onder hen - heeft geen idee hoe het er aan de andere kant van de Nederlandse maatschappij aan toe gaat. Bij Herman Van Veen is dat maar goed ook, denk ik meteen. Dan kan hij mooie liedjes en teksten blijven maken.

Maar, Herman, je schreef toch die wereldregel: De wereld is niet mooi, maar jij kan haar een beetje mooier kleuren. Hoe jij dat kan doen? Door niet mee te gaan met de 'hete hoofden' en de 'koude harten'. En Tweede Wereldoorlog-vergelijkingen achterwege te laten.