Luuk RADEMAKERS Het Belang van Limburg	"Ik ben een groot en jaloers bewonderaar van alle vrouwen"	7 april 1990
	ANTWERPEN. -Herman van Veen (45) heeft pas een twee maanden durende tournee door Vlaanderen achter de mg en dat is hem ook aan te zien. Als hij ons ontvangt in zijn sjiek Antwerps hotel ziet hij er , moe en uitgeblust uit. "En dat ben ik ook," zegt hij. Enkele avonden tevoren maakte hij bovendien een rotsmak op het toneel. De grote teennagel ging er he-lemaal af, waardoor de zanger-cabaretier momenteel wat moeilijk loopt. Praten doet hij ook al moeilijk, tenminste toch met de pers. "Ik hang één affiche uit en alle kaartjes voor mijn voorstellingen zijn gelijk uitverkocht. Ik heb de pers niet meer nodig om in de belangstelling te blij ven," zegt Van Veen. Na zo'n vijftig elpees, tientallen gouden platen en honderden theatervoorstellingen per jaar kun je hem daarin niet tegenspreken. "Er zijn trouwens een heleboel kranten waarmee ik nooit meer wil praten. Waarom ik jou dan toch binnenlaat ? Omdat je een halsstarrige gozer bent die zich ontzettend veel moeite gestroost om tot mij door te dringen." Dat mag je wel zeggen : na drie afgezegde afspraken voor een interview, gaat Van Veen de vierde keer uiteindelijk door de knieën, voor een (aarzelend) gesprek over zichzelf maar vooral over de Grote Wereld en de Duistere Toekomst. Herman van Veen kreeg van zijn ouders een uitgesproken humane levensopvatting mee. Zo goot zijn vader fosfor over zijn handen om niet naar de oorlog te moeten. "Hij wilde absoluut niet in de Duitse oorlogsindustrie terecht komen," zegt Herman van Veen. "Mijn vader is een socialistisch man van de oude stempel, die, net als ik, droomde van een gezin in een vredige wereld. Ik heb heel gewetensvolle ouders die er een formidabele moraal op nahouden. Ze zijn ook altijd eerlijk geweest, waardoor ze een tamelijk uniek huwelijk hebben. Ik denk dat hun invloed mij nog steeds bepaalt." - Je dochter Babette, die de hoofdrol vertolkte in de Vlaamse film "Blueberry Hill", bereidt momenteel haar eerste elpee voor. Adviseer je haar ? "Nee. Babette gaat haar gang. Het is een formidabele meid en ze heeft gekozen voor het mooiste vak dat er is. Ze woont trouwens in Vlaanderen, in Antwerpen. Is ze met een LP bezig ? Daar weet ik niet eens wat van. Tja, wat moet je zeggen van een dochter ? We houden elkaars hand vast, meer niet. Als ouder voed je je kinderen op tot er een dag komt waarop zij net zo over jou denken als jijzelf over je eigen ouders denkt. ledere ouder denkt dat het met hem wel anders zal gaan maar dat is dus niet zo." Kakkerlak - Als ambassadeur van Unicef-Nederland en als oprichter van de Stichting Colombine, die zich buigt over de problematische relaties tussen alle wereldlanden, heb je een duidelijke sociale boodschap. Draag je die ook uit op het podium ? "Voor de goede luisteraars wel. Ik ben van mening - tenminste voor mijzelf - dat wat ik op het toneel doe een realistisch verlengstuk is van mijn sociaal engagement. Wat ik zeg of beweer, wil ik in de werkelijkheid ook uitvoeren. Dat doe ik op allerlei niveau's. Voor Unicef heb ik veel gereisd en dus veel aan den lijve ondervonden. Vanuit die ervaring probeer ik middelen te vinden om onze samenleving op een andere manier vorm te geven. In mijn theatervoorstelling probeer ik een soort van voorbeeld te onwikkelen. De mensen in de zaal moeten maar zelf uitmaken wat ze daarmee willen doen." - De laatste jaren werkte je vooral in Amerika, Frankrijk en de beide Duitslanden. Uit ambitie ? "Nieuwsgierigheid en - ontegenzeggelijk - ambitie spelen daarin een rol. Als je als jochie opgroeit in de buurt van Ajax, dan wil je later in dateerste elftal. In mijn milieu werd gesproken over steden en theaters waar het heerlijk zou zijn om er ooit te verblijven en te zingen. Ik heb inderdaad de ambitie gehad om ooit op te treden in Broadway en in de Carnegy Hall in New York, de Olympia in Parijs, Carré in Amsterdam, de Sophienzaal in Wenen en het Schauwspielhaus in Hamburg en eens het zover was vond ik dat ook buitengewoon spannend." "Nu weet ik dat al die grote zalen allemaal hetzelfde zijn en eigenlijk toch weer niet. Op Broadway bevinden zich ongelooflijk veel kakkerlakken achter het toneel en uit de kraantjes loopt er het meest roestige water van heel de beschaafde wereld. De akoestiek is er geweldig maar dat is in Gorinchem en Lochum ook zo. Dat weet ik nu en dat is leuk. Je kunt die ervaring vergelijken met die van mensen die absoluut de Niagara-watervallen willen zien en als ze er zijn, is het niets anders dan een hele grote douche." - Je hebt op je vijfenveertigste al in de grootste zalen ter wereld gestaan. Wat blijft je bezielen ? "De muziek, de beweging, het onbegrip en het leven zelf. Ik probeer blokkades af te breken en in harmonie te komen met mezelf en met wat ik beleef. Of me dat lukt ? Soms wel en soms niet. Soms denk ik : "Nu snap ik het" maar twee uur later realiseer ik me met een bezweet voorhoofd dat dat niet zo is." Gelovig - Je hebt ooit een kerstplaat opgenomen, hoewel je zelf niet gelovig bent. "Ja maar, dat heeft er niet zoveel mee te maken. Als ik naar Versailles ga en ik kijk naar al die walgelijke schilderijen over de verschrikkelijke geschiedenis, dan kun je me fotograferen en zeggen "Van Veen staat naast Napoleon," hoewel ik helemaal niets met die man heb." "Kerstliedjes waren voor mij als kind al enorm fascinerend. Ik kon echt perfect "Hoe lijdt het kind" zingen (lacht). Daarin was ik de beste van de klas. Toen ik die LP kon opnemen, heb ik dan ook niet geaarzeld. Ik vind het verhaal van Jezus en de bedoelingen erachter prachtig. De Bijbel is een heel gevoelig werkje. Maar geloven, dat is iets heel anders." - Vind je dat wie zijn hersenen gebruikt, een pessimist moet rijn ? "Zolang die mens alleen zijn hersenen gebruikt, wel. Eigenlijk gebruiken we maar een klein deel van die massa die in ons hoofd zit. Intuïtie en wat ons verstand niet begrijpt, worden zwaar onderschat. Maar ik ben het met je eens : als je enkel verstandelijk bezig bent, is er alleen maar reden tot pessimisme." "Gisteren zei een wetenschapper me dat er in het jaar 2003 een aantal planeten in dezelfde opstelling zullen staan als toen de IJstijd losbarstte en alle dinosaurus-achtigen weggeveegd werden. Die man vroeg zich af waarom niemand zich daarmee bezig houdt. Niemand onderneemt wat, als dat tenminste nog zou kunnen. Misschien zijn we er nog niet wakker voor." - Gaat je betrokkenheid met wat er in de wereld allemaal misgaat zo ver dat )e er soms om moet huilen ? "Ik zou niet weten wat je anders zou moeten doen. Ik kan daar echt dagenlang van kapot zijn. Als kind heb ik vanaf nial negende heel veel en lang nachtmerries gehad toen ik erachter kwam wat er in de oorlog was gebeurd. In de jaren '50 was voor mij alles een zandbak: overal waren grote renoveringswerken aan de gang. Tot ik op een dag, toen ik alleen thuis was - op zoek naar lekkere gevulde koeken - in een kast op enkele dozen rotzooi uit de oorlog stuitte, zoals oude kranten en gruwelijke foto's. Ik zocht een snoepje en vond de Apocalyps." "De grootste klappen krijg je ongetwijfeld vóór je puberleeftijd. Er worden dan stempels gezet die er vreselijk diep ingaan. Later hebben we dat soort ooriogsspullen uitgebreid te zien gekregen in documentaires, maar als je op je negende de dingen ziet waarmee mensen elkaar hebben vermoord of je ziet stapels trouwreingen en gebitten... . Dat kan ik nu nog niet begrijpen. Toekomst "Eigenlijk hadden de Duitsers na de oorlogonze bewapening moeten betalen, als afbetaling. Veel politici zullen zich dit lezen even achter de oren krabben en dan denken: "Die Van Veenis niet helemaal dicht". Een Franse journalist zei vanochtend op de TV: we hadden met de hereniging van de beide Duitslanden het gevoel een zwaan uit te broeden maar het blijkt een adelaar te zijn. Het is toch te ironisch dat het gesprek over de hereniging weer begint met dezelfde problemen als waardoor die oorlog vijftig jaar geleden is ontstaan." Ik ken de DDR zo goed als ik België ken. De jongens die de breuk in het systeem hebben bewerkstelligd, zijn na de verkiezingen platgewalst. Ze hebben niets er te zeggen. De Oostduitse prinsen lopen alweer hun gronden op te eisen. Alles blijft bij het oude. In die duizenden jaren menselijkheid hebben we niet veel geleerd. Wel hoe we naar de maan kunnen of hoe een hart getransplanteerd moet worden ar globaal gezien zijn we er catastrofaal achteruit gegaan." "Met het milieu zie ik het minder somber in : de natuur heeft een toekomst, omdat ze business is geworden. Laatst ontmoette ik een vent die oeverbeddingen schoonmaakt. Hij zat in de rubber en dat liep niet zo lekker. Plots ontdekte hij een nieuwe markt: het schoonmaken van rivieren. Als je de juiste brieven weet te schrijven, kun je er nog fantastische subsidies voor krijgen ook. rijk... De boom is business geworden, dus de boom heeft toekomst." Ben je veel met je eigen dood bezig "Niet echt. De dood manifesteert zich als de absolute stilstand en daar denk ik wel over na, want je draagt de dood constant in je mee. De dood is de ultieme conservatief, het volstrekt bij het oude. De dood is ook zo onvoorstelbaar geduldig. Zelf zie ik dat als een grote duisternis die een onwaarschijnlijk licht belooft. Of ik dat geloof? Nee, dat is een kwestie van willen, want ik ben als de dood voor de dood (lacht)." "De dood is het meest commerciële wat er bestaat. Dood betekent angst en angst betekent macht. Wie daarin handelt, kan het ver schoppen. Kijk maar naar de kerk, het leger, de spaarbanken en de verzekeringsmaatschappijen. Je probeert je dood zo lang mogelijk uit te stellen maar tegelijk wil je zoveel mogelijk munt slaan uit je overlijden. Dat is toch een paradoks van hier tot in China?" - Hebben ervaringen met vrouwen ]e vaak geïnspireerd ? Hebben artiesten op dat vlak een grotere gevoeligheid ? "Ben je gek ? Ik heb daar wel eens statistieken over gelezen. Nu blijkt dat glazenwassers de recordbrekers zijn (lacht hartelijk). Nou, ik denk niet dat Mozart of wie dan ook zo zijn best zou hebben gedaan als niet net een Jolande of een Leontien achter de heg kwam voorbij gewandeld." "Vrouwen doen mij op de meest onvoorstelbare momenten glimlachen... Ik ben een groot bewonderaar van de vrouw, omdat die alles heeft wat ik niet heb. Ik kan een wonderlijk gevoel van jaloezie soms niet onderdrukken bij het zien van een grote zwangere vrouw. Dat vind ik iets zeer bijzonders. Mannen zijn op dat terrein toch een beetje stuurlui aan wal." "Ik ben ooit ontzettend verliefd geworden op een meisje terwijl een liedje van Tom Jones uit de boxen schalde. Ik heb met Tom Jones niks te maken ; hij was voor mij een soort vaseline. Maar als ik dat liedje hoor, denk ik nog altijd aan het café waar zij toen binnenkwam. Tof liedje. Zo kan ik mij ook wel voorstellen dat een man en een vrouw elkaar leren kennen terwijl ze een liedje van mij horen. En later gaan die twee gasten dan uit elkaar... Dan word ik voor hen een heel nare herinnering. Zo werkt dat." - Met het ouder worden zing je steeds meer over de wereld van de kinderen. Ben je ontgoocheld in volwassenen ? "Niet in allemaal natuurlijk, maar er zijn er wiens gezelschap ik geen uur lang kan verdragen. Met cynisme heb ik heel veel moeite. Mensen die hun angst camoufleren door het grijpen naar macht, vind ik echt niet te pruimen. Ook agressiviteit kan ik niet hebben. In West-Duitsland kwam na de voorstelling ooit een man naar me toe om een handtekening en hij zei met een uitgestreken gezicht: "Vindt u het niet jammer dat u geen Duitser bent ?" Die had ik dus bijna door de deur. Ik hoor mezelf nog antwoorden : "Nee, mijnheer."" "Ik omschrijf volwassenheid als de grootst mogelijke vorm van harmonie, terughoudendheid en bescheidenheid. Ik ben volstrekt volmaakt gelukkig met mijn 45 jaar. Jonger zijn ? Nee, er is geen haar op mijn hoofd dat daaraan denkt." Dat haar is wel niet meer zo talrijk...