Lotte Boot MIND	MAN analyse	mei 2009
	Of Herman van Veen (63) nou zingt of praat, het klinkt als poëzie. Soms met een beetje zelfspot, soms dromerig. Als jongen was hij 'buitengewoon nieuwsgierig naar dingen waar het niet over leek te gaan'. Geldt dat voor zijn volwassen leven ook? Beschrijf jezelf eens in één zin? 'Een grappige, wat oudere man.' En hoe denk je dat anderen je zouden beschrijven? 'Een vriendelijke, wat oudere man. Ik ben niet cynisch of sarcastisch. Ik zal altijd kiezen voor het compro- mis, in welk conflict dan ook. Ik zoek het nooit in gelijk krijgen. En ik doe mijn uiterste best te begrijpen wat een ander bedoelt.' Ga je met dingen gooien als je boos bent? 'Nee, helemaal niet. Ik kan wel boos zijn, maar ik heb prachtige uitlaat- kleppen: spelen, schilderen en schrijven. Bovendien heb ik een tuin. Ik hak wel een paar houtblok- ken als ik me wil afreageren.' Je ontmoet iemand voor het eerst. Wat wil je weten? 'Ik had vandaag een telefonisch interview met een journaliste en de hele tijd dacht ik: wat voor kleur haar zou ze hebben? Het zijn vaak heel basale dingen. Vragen als 'wat drijft jou' heb ik helemaal niet. Ik geloof niet dat er veel drijft. Mensen zijn toch vooral overlevers.' Wat kunnen vrouwen beter? 'Koesteren. Een vrouw is in alles wat ze doet altijd een moeder, of ze wel of geen kinderen heeft. Mannen hebben veel minder een rechtstreekse relatie met het leven. We zijn meer koeriers, bodes, wij gaan en komen. Ik vertrouw vrouwen meer dan mannen. Ze zijn mij dierbaarder.' Welke eigenschap van je vrouw zou jij graag willen hebben? 'Zij heeft de bijzondere kwaliteit dat ze het al had begrepen. En dat ze het dan niet zegt. Dat is van een grote beschaving. Dan kijkt ze me aan met een blik waarmee ze zegt: ja maar, dat wist ik verleden jaar al. Dat ze dat dan niet heeft gezegd, vind ik fascinerend." Vind je jezelf mooi? 'Ik heb zo mijn momenten. Ik heb een beetje een kop. Een heel Hollands hoofd heb ik, en daar moet ik het mee doen.' Word je gedreven door angst of door verlangen? 'Door geen van beide. Ik word vooral gedreven door nieuwsgierigheid. Ik heb een vreemde drang te willen begrijpen hoe alles in elkaar zit en het enige antwoord dat ik hoop te krijgen is een nieuwe vraag. Ik denk dat elke ontdekkingsreiziger bidt dat er achter die hoge berg nog hogere bergen zullen zijn. Of nog diepere dalen.' Is God een man met een baard? 'God is niet iemand. God is een mogelijkheid, een poging het onzegbare in drie letters te vangen.' Wat is het beste advies dat je ooit hebt gekregen? Een dirigent op het conservatorium, Frits Knol, zei op een dag tegen mij: 'Herman, alles bestaat uit drieën. Zo ook je strijkstok. Boven is hij licht, in het midden is hij wat zwaarder en aan de slof beneden is hij heel zwaar. Wat jij moet leren is dat de toon een klank heeft die jij wil, je moet de druk verdelen.' Dat was een openbaring. Sindsdien heb ik alles in mijn bestaan in drieën bekeken: in licht, minder licht en zwaar. Ik vraag me telkens af: wat moet ik doen om controle te hebben over die verschillen? Wat heb ik niet gevraagd over de twee andere werkelijkheden die er ook zijn?' Je hebt inmiddels kleinkinderen. Voelt het anders om grootvader dan om vader te zijn? 'Ik ben volstrekt weerloos ten opzichte van de kleinkinderen. Er is niets tussen hen en mij dat in de weg staat. Bij de kinderen heb ik een pedagogische taak, ik ben voor hen een gids. Bij mijn kinderen is er altijd zorg, dat heb ik bij de klein- kinderen helemaal niet. En ik realiseer me enorm - meer nog dan bij mijn eigen kinderen - dat ze alles voor het eerst zien.' Hoe was je zelf als kind? 'Ik was als kleine jongen buitengewoon nieuwsgierig. Maar altijd naar dingen waar het niet over leek te gaan. Zo had ik begrepen dat alles wat waarschuwt rood is. Ineens snapte ik dat een tomaat, omdat hij zo zacht is, wel heel rood moet zijn. Ik dacht: jee, dat is slim. Maar daar kon ik met andere kinderen niet over praten. Of ik ging schaatsen. En dan vergat ik waarom ik daar was, omdat ik in het dikke ijs duizenden witte bubbeltjes zag. Dat vond ik zo mooi en zonde dat iemand daar overheen reed. Het leek alsof dat er voor anderen niet toe deed. Ja, ik dacht misschien wel dat ik een beetje vreemd was.' In welke situatie ben je op je best? 'Ik ben op mijn best als ik me volledig bewust ben van alles wat er om me heen gaande is. Als ik de vogels hoor en de wind en de bomen en jou zie staan en ik weet wat ik schrijven of zeggen wil. Het is als het moment datje onder de douche vandaan komt en even helemaal huid bent. Het is het volledige proeven. Ik denk dat het dat is wat mensen met spiritualiteit bedoelen.' Herman van Veen (63) is muzikant, acteur, schilder en schrijver. In mei verschijnt de cd Uit de tijd gekomen waarop Herman liedjes van Willem Wilmink zingt. Via de Herman van Veen Foundation zet hij zich al tien jaar in voor kinderrechten.