Hans Beerekamp NRC Handelsblad	Liedjes zijn niet altijd een zapmoment	14 okt 2008
	Volgens cabaretier Jeroen van Merwijk zijn er nooit meer liedjes op televisie. Hij vertelde gisteren in De wereld draait door dat hij daarom met drie andere winnaars van de Annie M.G. Schmidtprijs voor het beste theaterliedje van het seizoen (Kees Torn, Maarten van Roozendaal en Theo Nijland) een ‘bende van vier’ heeft gevormd. Samen beginnen ze zaterdagavond bij de VARA met een programma dat alleen maar uit liedjes bestaat. Van Merwijk heeft niet helemaal gelijk. Het is waar dat het succes van het genre van de stand-up comedy wel eens doet vergeten dat cabaret ooit, in de dagen van Jean-Louis Pisuisse en Koos Speenhoff, is voortgekomen uit het zingen van min of meer literaire Nederlandstalige chansons. Maar er zijn nog genoeg televisieshows waarin wel liedjes van begin tot einde gezongen worden. Weliswaar loopt er steeds vaker een aftiteling doorheen en neemt de camera, bijvoorbeeld in Mooi! Weer De Leeuw, tijdens een gezongen nummer graag heel andere mensen en zaken in beeld dan de uitvoerende artiest. De tijd is voorbij dat je in een televisieprogramma muzikale entr’actes nodig had om de inhoud verteerbaarder te maken. Het omgekeerde is nu eerder het geval. Liedjes zijn een zapmoment geworden, en dat dient ten koste van alles vermeden te worden, zowel door de publieke als de commerciële zenders. De wereld draait door kent een ijzeren wet dat de uitgenodigde artiest zijn optreden tot een minuut moet beperken. Om die reden wilde Van Merwijks bende van vier dan ook wel bij Matthijs van Nieuwkerk aan tafel komen praten, maar niet een gemutileerd lied ten gehore brengen. Wetten zijn er om doorbroken te worden, vinden ze gelukkig ook bij De wereld draait door. Het vaste format schrijft voor dat een muzikale gast, in starthouding achter de microfoon, een paar minuten geïnterviewd wordt voordat hij een minuut mag laten zien waar hij echt goed in is. Ook de Rotterdamse jazzy zangeres Sabrina Starke kreeg gisteren die behandeling. Maar toen er ook een fragment van de videoclip van haar eerste single Do For Love werd gestart, liepen zowel in de studio als thuis de rillingen over het lijf. Zelden hoor je zoiets moois als deze fluwelen r&b-ballad, gezongen met een hypnotiserende stem. Starke is al eerder op televisie te zien geweest, onder meer in Raymann is laat, maar dit was een magisch moment - het begin van een grote carrière. Vanachter de tafel riep sidekick Jan Mulder, die op zulke momenten op z’n best is: „Matthijs, nu ophouden met praten, laat haar het hele nummer zingen!” Het draaiboek werd uit het raam gegooid en Sabrina mocht doen waar Van Merwijk voor had gepleit. Bij Pauw & Witteman zitten zangers altijd aan het eind, want dan kan wegzappen weinig kwaad meer. Maar ook in dat programma werd gisteren door Herman van Veen een wet overtreden. Hij koos ervoor om zijn ode aan dichter Willem Wilmink gezeten aan de praattafel te zingen, begeleid door een pianist en twee op hun plaats in het publiek zittende achtergrondzangeressen. Het was een mooi liedje, in de traditie van het literaire cabaret, over immigranten die allemaal Enschedees spreken. En ook deze onverwachte doorbreking van het format werkte ijzersterk, alsof Van Veen aan de stamtafel een pleidooi zong voor de multiculturele samenleving. Misschien zijn liedjes alleen maar een zapmoment als ze routineus en plichtmatig gepresenteerd worden of niet zo heel bijzonder van kwaliteit zijn. Ook de benepen en bangelijke gewoonte van Nederland 3 om films en series hard af te kappen voordat de eindtitels beginnen getuigt van gebrek aan respect, voor de makers en voor de kijker. Het is zelfs de vraag of dit barbarisme wel auteursrechtelijk is toegestaan. De commerciële zenders gaan minder ver, want daar worden de eindtitels wel vertoond, zij het vaak in combinatie met een aankondiging van het volgende programma. Elke week erger ik me aan het einde van Six Feet Under, wanneer je de steevast veelbetekenende slotscène niet rustig mag verwerken, want de daar zorgvuldig op afgestemde eindmuziek wordt ons onthouden.