Leeuwarder Courant
Henk van der Meulen

Herman van Veen kreeg jong publiek toch mee

5 januari 1981

LEEUWARDEN - In tegenstelling tot wat zaterdag door een misverstand abusievelijk in de recensie over Herman van Veens avondoptreden vermeld stond, ging de voorstelling van „Onder water" zondagmiddag toch door. Dit programma, bedoeld voor volwassenen en kinderen, is elders geflopt. Dat het in Leeuwarden een sukses is geworden, is bepaald teveel gezegd, maar toch is het nog in flinken getale opgekomen publiek niet helemaal onbevredigd naar huis gegaan.


Die betrekkelijke tevredenheid vloeide echter grotendeels voort uit het finale-nummer Hierin namelijk had Herman van Veen door de meisjes van zijn dansgroepje een groot aantal kinderen naar het toneel laten halen voor een bij het bekende liedje „Opzij, opzij, opzij" geënsceneerde massale slotact, culminerende in een polonaise over en achter het toneel en door de hele zaal met Herman van Veen als een soort rattenvanger van Hameln. Sukses verzekerd: de kinderen opgetogen en de ouders vertederd.

Jammer alleen, dat dit weinig met theaterkunst heeft te maken. " Onder water" is zoals gezegd bedoeld als een programma voor volwassenen en kinderen. Eigenlijk een onmogelijke zaak. Het is een hinken op twee gedachten met als gevolg dat de ene keer de kinderen er niets van snappen en een andere maal de ouderen alleen maar geamuseerd zijn omdat hun kinderen dit ook zijn.
De volwassene, die er zonder nakroost bij zit. wordt nauwelijks geboeid, ook niet door de enkele woord- en toespelingen, uitdrukkingen met dubbele bodems , dubbelzinnigheden, die Herman van Veen hier en daar met een - soms wat vette - knipoog verkondigt.

Die volwassene onder kinderlijk gezelschap blijft voornamelijk wakker door enkele schrikverwekkende geluidseffecten en amuseert zich verder vooral door opmerkingen vanuit het jeugdige publiek. Opmerkingen waaruit vaak blijkt, dat zo'n piepjong toeschouwertje er de ballen niet van snapt. Om in de terminologie van Herman van Veen te blijven.
Zijn grootste sukses boekte hij namelijk voor de pauze toen hij de woorden tieten en kloten liet vallen. Bij kinderen in de woordenperiode "fundenes Pressen" . Na de pauze kreeg Herman van Veen gelukkig meer greep op de toeschouwertjes. zijn programma was toen ook bijna geheel afgestemd op de jeugd die hij als een clown, een paljas, een harlekijn bespeelde, daarbij soms de bekende trukendoos van de poppenkastspeler open trekkende. De reacties van de kinderen waren soms ontroerend en hartveroverend.

„Onder water" is de geschiedenis van een nieuwe haring in zijn strijd tegen de boze visserman. Een wat knullig verhaaltje, dat door middel van wat tekst, liedjes en een paar dansjes gestalte moet krijgen. Het kreeg dat niet. De liedjes waren, zoals men van Herman van Veen gewend is, vaak poëtisch van muziek en tekst - voor zover die dan verstaanbaar was -, maar boeien deden ze niet. En de meisjes, die de dansjes verzorgden, waren aardige wichten maar zij huppelden meer dan dat zij dansten.

In deac oorspronkelijke opzet zouden vier musici het geheel begeleiden. maar door omstandigheden (financiële?) zat alleen pianist componist Erik van dei Wurff op het podium. De man kan in elk geval piano spelen. De decors waren verder soms heel,mooi.

Totaal-indruk: een wat trieste afgang voor Herman van Veen. Jammer voor deze op en top theaterman. Men kan zeker niet zeggen dat hij op z'n retour is; hij is alleen op een dwaalspoor geraakt. Daarvan is een terug mogelijk. Met hopelijk in de toekomst weer werkelijk volwassen optredens voor volwassenen en met daarnaast geheel op kinderen afgestemde programma's.
Want dat Herman van Veen kinderen èn volwassenen iets heeft te zeggen, is zeker. Alleen, hij moet het niet gelijktijdig willen doen.



HENK VAN DER MEULEN