| Amigoe di Curacao |
HERMAN VAN VEEN: |
14 december 1976 |
|
SAMEN MET TIEN medewerkers en beladen met een vracht geluids- en belichtingsapparatuur is vorige week Herman van Veen aangekomen op de Nederlandse Antillen om op Aruba en Curacao een aantal voorstellingen te geven van iets wat moeilijk te omschrijven valt, laat staan te definiëren. Zoals hij het zelf omschrijft: "Wij maken theater" is nog wel de beste aanduiding. Het valt bewust buiten alle gangbare genres van kritisch cabaret, mime, satire, liedjesshow, kolder, muzikale avond; toch zitten al die elementen er in verwerkt - en meer. Het is een programma met Nederlandse teksten maar er is visueel en muzikaal zoveel te beleven dat ook iemand die geen woord zou verstaan nog best een goede avond heeft. Zo maakte een praktisch uitverkochte zaal in het Cas di Cultura op Aruba afgelopen zondag kennis met iets wat volslagen anders was dan alles wat er hier ooit eerder is vertoond. Het sloeg in als een bom. Herman van Veen zingt liedjes, begeleid door een groep meer dan uitstekende musici, nostalgieke liedjes, serieuze liedjes, hij vertelt verhaaltjes, hij maakt grappen, hij speelt viool, hij danst, springt, acteert, maakt woordspellingen, er zijn solonummers van gitaar (Harry Sacksioni), fluit (Martijn Alsters), euphonium (Hans Koppes), piano (Erik van der Wurff); het loopt in elkaar over en wisselt elkaar razendsnel af. Dat laatste in allerlei opzichten: in een paar woorden, of zelfs in een gebaar wordt iets volkomen de andere kant op geduwd dan men vaak verwachten zou. Het bijzondere is dat men dit voortdurend wegklappen van dubbele bodems en het abrupt heen en weer wisselen tussen de meest uiteenlopende stemmingen een totaal ontstond dat werkelijk het tegenovergestelde is van rommelig of chaotisch, integendeel, het is alles tezamen in hoge mate een hechte eenheid. Dit leidt bijna ongemerkt tot buitengewoon merkwaardige effecten. Een onderdeeltje als "de wrat", dat simpel en argeloos begint, escaleert in een mum van tijd tot een uitbarsting van niet zachtzinnige haat en onverdraagzaamheid terwijl je tegelijkertijd onweerstaanbaar blijft doorlachen omdat het zo ontzettend humoristisch gebracht wordt. In "de Italianen" komt even aan bod een bepaald soort niet al te beste politici, de Maffia, de muziek, de godsdienst en alles wat men daarmee wil verbinden, in een vrij kort tafereel met alle medewerkers, bijna zonder woorden, en pas na afloop blijkt dat je er als je dat wilt een heel ander soort symboliek in kunt zien dan tijdens. Herman van Veen steekt met veel de draak, zeker ook met zichzelf, ook met het publiek. In "gelukkig yourselves" is hij zo overtuigend de doodzielige leider van een massabijeenkomst, dat het publiek, op verzoek meeklappend, gaandeweg bezig is zich zodanig te gedragen dat het zichzelf zit uit te lachen. lemand die dit voor elkaar weet te krijgen, zonder dat de stemming ook maar enigszins een deuk krijgt, iemand die een nummer, zoals "de kinderfiets", kan beginnen met zang en eindigen in pantomine, of omgekeerd, die van groot gedaver kan overgaan op een doodsimpele tekst; die met het voorlezen van vlakke,-nietszeggende advertenties en daaraan gelijkwaardige uitspraken in "stilleven" een heel gezinsleven op een akelig navrante manier voor ons neerzet; die daarnaast en daar tussendoor acrobatische toeren maakt, viool speelt, zingt en meer, die dit alles met musici, een uitgekiende belichting en precies getimede geluidseffecten ("tarantella", met echo-effecten op herkenbare woorden) weet aaneen te rijgen en in elkaar te laten grijpen tot er één groot gebeuren ontstaat, zo iemand is een groot theaterman en een groot kunstenaar. De groep moet helemaal op elkaar zijn afgesteld: een paar effecten die verkeerd vallen of het totaaleffect is verloren. Er is voor zover ons bekend nergens ter wereld iemand die optreedt met een programma als dit. Harlekijn Holland, die het produceert, opereert volkomen onafhankelijk. Zij werken zonder enige subsidie, in Nederland en in andere Europese landen. De reis hier naartoe en hun optredens hier zijn een eigen initiatief, met hulp van de KLM en S.E.L. Maduro. Het is een unieke kans om iets volslagen oorspronkelijks te zien. Er zijn deze week een aantal voorstellingen in het Centro Pro Arte op Curacao; het zij een ieder aanbevolen die kans te grijpen en te gaan kijken en luisteren naar het theater van Herman van Veen en ziin groep. |