Hans Visser schreef 27 september 2007 in het Noordhollands Dagblad


"Ook de Fransen kunnen me goed verstaan"


DOOR HANS VISSER

De kleur van zijn stem is hooguit warmer, intenser geworden. Van ook maar het kleinste spoortje slijtage is na zijn meer dan veertigjarige carriere nog niets te bespeuren. Hoe dat komt? Het antwoord van Herman van Veen is zo simpel als het maar kan: "De combinatie van jonge jenever, koffie en niet roken"
Met die stem verricht hij nog steeds wonderen. Niet alleen in de Ne-derlandse theaters, maar ook in het kader van zijn jongste project: een doosje met daarin een cd vol liedjes uit zijn Franse repertoire en de registratie op dvd van het theaterpro-gramma waarmee hij zingend en spelend samen met gitariste Edith Leerkes door Frankrijk trok.
Hoewel hij internationaal meer dan 160 platen en cd's maakte, dringt in Nederland zelden iets door van wat hij in het buitenland doet. Vooral in Frankrijk. "Ik treed daar al vijfentwintig jaar op en alleen al in Parijs hebben we 137 voorstellingen gegeven, waaronder in l'Olympia'. De directeur van dat theater vroeg me al in 1970 daar te komen spelen, maar dat durfde ik toen nog niet." Op basis van een klassieke opleiding als zanger en violist ontwikkelde hij de afgelopen dertig jaar een stijl die hij omschrijft als een vorm van authentieke volksmuziek. "De bron daarvan ligt in de hoek Boedapest, Parijs, Berlijn en Antwerpen. Wat ik doe wortelt enerzijds in de geschiedenis van de Duitstalige liedcomponisten: Franz Schubert, Robert Schumann en Hugo Wolf. Anderzijds in het Franse chanson en het Nederlandse gevoel voor relativering."

Instrumentaal zegt hij de afgelopen zeven jaar te zijn teruggegaan tot de basis: "We spelen nu puur akoestisch, dus zonder elektronische instrumenten. Daarbij houd ik ervan om samen te werken met klassieke musici als Janine Jansen of het Matangi Kwartet. Daar leer ik dan ook weer van."

Dat pure muzikale avontuur is ook de basis van de voorstelling die nu op dvd staat. Geen gewone theaterregistratie, want regelmatig komen er filmbeelden doorheen die als in een droom zijn visie op een lied suggereren. "Een theatervoorstelling is te 'traag" om zonder meer op dvd te zetten. In een zaal is het publiek autonoom. Het kan daar zelf bepalen hoe het kijkt, welk detail het wil zien. Bij de televisie en dus ook voor een dvd, doet de regisseur dat. Daarom heb ik een vorm gezocht die maakt dat je anders kunt kijken. Als je het theater af en toe 'verlaat' en filmbeelden inlast, kun je een interpretatie van een lied laten zien waar her publiek anders misschien niet op zou komen."

Met zijn stem roept hij als geen ander een eigen wereld op. Of het nu Nederlands is of Frans, woorden kunnen bij hem klin- ken als muziek. "Misschien is het meer het timbre. Daarmee kun je een woord meer dan een betekenis geven. Japanners en vooral Chinezen doen dat heel goed. Ik hoop dat we daarin ook zijn geslaagd met de Nederlandse cd die uitkomt in november. Ik heb die gemaakt sa men met Daniel Lohues, een eerbetoon aan onze taal." Zijn mooi gearticuleerde Frans klinkt op deze cd en dvd voor iemand met schoolfrans behoorlijk verstaanbaar. Bovendien zijn de liedjes, die veelal ook op de dvd staan, voorzien van Nederlandse ondertitels.

"Gelukkig vinden ook de Fransen dat ze me goed kunnen verstaan. Dat moet ook wel, want ik vertel ook daar een verhaal dat het publiek moet snappen. Ik zal dat vast wel met een Nederlandse tongval doen, maar dat is daar voor niemand een probleem. De Fransen vinden het zelfs fantastisch dat je moeite doet om hun taal te spreken. Eerlijk gezegd vind ik het zelfs een beetje suspect als bijvoorbeeld een Nederlandse correspondent in Amerika beter Engels spreekt dan de Amerikanen. Je komt uit Nederland, dan moet je dat toch kunnen hören."


CD/dvd: 'Chapeau', Herman van Veen en Edith Leerkes. 0+ Music/ Harmonia Mundi. Voorstelling 'Onder vier ogen': Alkmaar, De Vest, 26 en 27 September; Alphen a/d Rijn, Castellum, 29 September.


Louis Davidsring

Wat gaat er gebeuren met de Louis Davidsring? Herman van Veen ontving deze onderscheiding in 1976 uit handen van de grootmeester van het cabaret Wim Kan, die hem zelf in 1954 kreeg uit handen van Heintje Davids, zuster van de legendarische Nederlandse vooroorlogse kleinkunstenaar. Zelf kreeg ze hem in 1948 van de gemeente Rotterdam, die hem had gecreeerd.. Weet hij al wie de volgende drager van de Ring moet worden?
"De ring draag ik niet, want daarvoor is hij te groot. Het is een kleinood dat ik bewaar in een kluis. Ik haal hem daar wel eens uit om te bekijken, maar wie hem ooit krijgt weet ik nog niet. Wel staat vast dat ik hem ga uitreiken in 2010, als ik 65 ben. Dat wil ik doen op een speciale manier in het Nieuwe Luxor Theater in Rotterdam." "Davids is daar geboren en daar begon ook zijn carriere. De ring zal ik dan geven aan een Solist die op een bijzondere manier muziektheater maakt. Ik onderzoek nog wie dat zal moeten zijn, maar het idee dat ik hem straks zal overdragen heeft in elk geval iets melancholisch."