Ruud Buurman schreef op 28 januari 2004 in het Utrechts Nieuwsblad

Romanticus vecht voor de krant

HOUTEN
De hoofdredacteur van het Utrechts Nieuwsblad/Amersfoortse Courant wordt per 1 februari directeur van het dagblad De Gelderlander. René van Zanten zal het schrijven missen.
Altijd als ergens iets wordt besproken waar hij niet bij mag zijn, wordt René van Zanten nieuwsgierig. Een onmisbare eigenschap als je journalist bent. En tegelijk is het juist die eigenschap die de 48-jarige hoofdredacteur van het Utrechts Nieuwsblad/Amersfoortse Courant nu de journalistiek uitdrijft. Hij is nieuwsgierigheid naar 'de andere kant' van het krantenbedrijf.

Officieel is hij per 1 februaridirecteur van 'De Gelderlander', het grootste regionale dagblad van Nederland. Maar directeuren managen, die hebben het over rendement, over service level agreements. ,,Ik zou liever het woord 'uitgever' gebruiken. Een uitgever denkt mee over oplages, over gebieden die nog niet zijn ontgonnen, over hoe je mensen een krant kunt laten lezen. Een uitgever in deze tijd is iemand die vernieuwend bezig is om het dagblad overeind te houden.''

Dat klinkt romantisch. ,,Ja. Ik ben een romanticus wat dit betreft. Ik ben altijd al gefascineerd geweest door verhalen van grote 'courantiers' als Randolph Hearst in de Verenigde Staten. Juist nu dedagbladwereld enorm in beweging is, moet je meedenken, vooroplopen. Je kunt niet in een hoek gaan wachten tot de slechte tijden overwaaien. Het is vechten en dat maakt het vak van uitgever nu zo boeiend.''

Hij zat als hoofdredacteur jaren in de hoek waar de klappen vielen, want vooral het regionale dagblad in de Randstad heeft zwaar te lijden van de recessie en wordt heftig beconcurreerd door landelijke dagbladen met regionale katernen en gratis bladen als 'Sp!ts' en 'Metro'. ,,Wat we ook hebben verbeterd aan het UN/AC, het heeft de teruggang van abonnees niet tegengehouden. We zijn ochtendkrant geworden, maar problemen met de nieuwe pers en het nieuwe bezorgapparaat hebben de enorme abonneewinst die we boekten om zeep geholpen. Daar heb ik machteloos bij staan kijken.''

Maar het komt goed. ,,Weet je wat opvalt in sciencefictionfilms? Dat er altijd kranten in voorkomen. Kan geen toeval zijn. Kennelijk is een leven voor veel mensen ondenkbaar zonder papieren krant. Of die dan over twintig jaar nog op de fiets wordt rondgebracht is weer een heel andere kwestie. Hij zal sneller zijn, onderhoudender, maar hij zál er nog steeds zijn.''

En misschien moet de uitgever Van Zanten over een paar jaar gaan nadenken over een gratis krant. ,,Ik ben er niet voor. Maar je ziet dat 'Sp!ts' en 'Metro' echt worden gepakt en ik hoor van mijn kinderen dat ze die kranten ook echt goed lézen. Er komt een generatie aan die via deze kranten en via internet gratis en snel aan het nieuws komt. Hoe krijg je die dan over een aantal jaren zover dat ze 220 euro per jaar voor een dagblad gaan betalen?''

Tijdens een debat met jonge lezers, vorig jaar ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van het Wegenerconcern, de uitgever van onder meer deze krant en De Gelderlander, werd hen gevraagd wie er wel eens een regionale krant leest. Niemand stak de vinger op. ,,Maar aan het einde van het debat werd gevraagd wie er over tien jaar een regionaal dagblad denkt te lezen. En bijna iedereen stak de vinger op. Dan ga ik niet meer wanhopig zitten doen, dan ga ik nadenken over hoe we die heel goede regionale krant kunnen maken, waarvoor ze ook geld over hebben.'' De Telegraaf komt met een zondageditie, het Parool gaat over op tabloidformaat, bij Wegener spelen ze met de gedachte van stadskranten. Van Zanten wil het niet allemaal paniekvoetbal noemen. ,,Maar wat je ook allemaal probeert, de mensen willen allereerst een krant die met hún leven te maken heeft. Die herkenbaar voor hen is. Daar moet je als verslaggevers voor de straat op, de kroeg en de wijk in. Je moet herkenbaar zijn en excellente regionale journalistiek brengen. Plus columnisten naar wie mensen uitkijken. Goossens, Bijlo, Van Merwijk, dergelijke schrijvers geven je krant een eigen gezicht. Herman van Veen gaat dit jaar zijn jeugdherinneringen opschrijven in twaalf afleveringen..... Dat is iets waar je als lezer naar uit kunt kijken. En dat zal ik ook doen, zelfs als ik in Nijmegen zit.''