Hans Visser schreef 22 november in het Utrechts Nieuwsblad

Herman van Veen laat zich lekker lezen

Toch een beetje jammer dat Herman van Veen voorlopig nog niet van plan is om te stoppen met zingen. De bundel Opzij, opzij, opzij, zal daarom,nu al, bij het verschijnen, gedateerd zijn. Maar verder is er alle reden om dolblij te zijn met dit boek dat alle teksten bevat die hij tot dusver in het theater en op platen en cd's heeft gezongen.

Het is een bonte verzameling, bijeen gehouden door de poëtische inslag waar Herman van Veen altijd voor heeft gekozen, een lichte vorm van grote dichtkunst. En dat is heerlijk lezen, een paar honderd pagina's lang. Achter elke lach schuilt wel een traan, achter elke traan gloort wel een glimlach. En altijd is er troost. Net als in het echte leven.

Van schrijnende schoonheid is bij voorbeeld Blauwe plekken van de Duitser Kunze, treffend vertaald door Hanneke Holzhaus: 'Als een hond heb ik staan janken/naar de sikkel van de maan/om de hemel te bedanken/dat jij mij hebt weggedaan'. Maar het leeuwendeel is toch afkomstig van hemzelf en zijn hofleveranciers Rob Chrispijn en de sinds kort betreurde Willem Wilmink. Over hem gaat ook het door Herman Finkers geschreven en door Herman van veen op muziek gezette Uit de tijd gekomen. Het staat op een cd met daarop vier splinternieuwe nummers: 'Lieve dode dichter, in je kistje onder glas/nu je uitje pijn bent, zie ik je pijnen pas'. Heel veel verzen zijn voorzien van een toelichting door zowel de diverse schrijvers als de redacteuren Kick van der Veer en Jaap Bakker. En dat levert vaak fascinerende achtergronden op. Ze vertellen over de herkomst van een vertaling, de eventueel verschillende versies en de persoonlijke inspiratie die tot zo'n lied leidde. Zo verhaalt Wilmink over de 'Exenman', dat hij altijd een ex aan de telefoon krijgt als hij Herman probeert op te bellen. Iemand die dan zegt 'dat Herman hier allang niet meer woont'.

Maar hoe mooi verwoordt diezelfde Wilmink het fenomeen 'scheiding' in het lied Tafel en bed, dat eindigt met de woorden: 'hoe verdelen we de pijn'. Heel aardig zijn ook de toelichtingen van Herman zelf. Zijn verklaring bij 'Alsof het avond is', een verhaal over prostitutie, levert zowat een mininovelle op. De teksten staan niet in chronologische, maar in alfabetische volgorde. Het nadeel daarvan is dat niet al lezend de ontwikkeling in het repertoire is terug te vinden. Wel valt op hoe kleurrijk dat werk is. Bovendien is elk lied nu lekker snel op te zoeken.
'Opzij, opzij, opzij', Nederlandse liedteksten uit het repertoire van Herman van Veen, onder redactie van Kick van der Veer en Jaap Bakker, uitgeverij Nijgh en Van Dit-mar, met cd, 29,50 euro.


Hans Visser