21 april 2004 stond in de Goudsche Courant


Herman van Veen altiid vol passie


De Goudse Schouwburg heeft volgende week Herman van Veen in huis. Maar liefst vier voorstellingen geeft hij. Als geen ander weet hij de perfecte balans te creëren tussen de lach en de traan. Hij zal vertellen en zingen over dromen en werkelijkheid, over jeugd en ouderdom en over herinnering en heden. Altijd met passie.

Herman van Veen, geboren in Utrecht op 14 maart 1945, is zanger en schrijver van liedjes, sprookjes en vertellingen. Hij groeide op als enige jongen in een arbeidersgezin. Studeerde, viool, zang en muziekpedagogie aan het Utrechts Conservatorium en maakte in 1965 zijn theaterdebuut met het muzikaal clowneske soloprogramma Harlekijn. Reist sindsdien de wereld rond. Speelt zijn voorstellingen in vier talen.
Zijn eerste bundeltje met verzen en verhalen werd in 1969 gepubliceerd, het eerste boekje van zijn beroemdste geesteskind Alfred Jodocus Kwak werd in 1979 uitgegeven en is inmiddels in twintig talen vertaald. Van zijn hand verschenen tot op heden 132 cd's, 6 dvd's, een zestigtal boeken en tientallen scenario's voor onder meer de speelfilms 'Uit elkaar', 'Nachtvlinder' en voor de muziektheatervoorstelling 'The First Lady'.

Herman van Veen was jarenlang bestuurslid van en goodwillambassadeur voor Unicef Nederland. Stichtte daarna vier organisaties, Colombine, de Stichting AJ.K., de Stichting Roos en de Herman van Veen Foundation. Alle vier staan ze voor de Rechten van het Kind en proberen die rechten handen en voeten te geven door middel van kleinschalige projecten in ontwikkelingslanden en Europa.
Hij is drager van de Louis Davids-ring die hij in 1976 uit handen van Wim Kan mocht ontvangen en werd in 1993 koninklijk onderscheiden en benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. In 1999 kreeg hij uit naam van de Duitse Bondspresident het Ver-dienstkreuz am Bande des Ver- dienstordens der Bundesrepublik Deutschland vanwege zijn bijzondere bijdrage aan de Duits-Neder-landse verhoudingen.

Tevens werd hij onderscheiden met de Goldene Kamera (Alfred Jo-docus Kwak), een Silberne Bar (filmfestival van Berlijn), acht Edisons, de Radio 2 Zendtijdprijs 2002, de Prix d'Humanité, Le Prix Charles Cros de littérature musicale 2003 voor de theatervoorstelling en cd Chapeau, Le Prix Internationale de la Francophonie 2003 voor de cd Chapeau. Ontving diverse prijzen op The International TV- en Filmfestivals in New York.
Een deel van de Alfred Jodocus Kwak-inkomsten komt nog altijd ten goede aan de Stichting Colom-bine, die hij in 1977 samen met Joost Taverne oprichtte om kleinschalige projecten in de ontwikkelingslanden te financieren onder het motto 'De wereld delen'. Hulp heeft volgens Van Veen geen zin als het tot afhankelijkheid leidt. Dan wordt het een andere vorm van kolonialisatie. De door hem opgerichte Herman van Veen Foundation heeft als doel kinderen waar dan ook in hun ontwikkeling te begeleiden zodat ze hun creatieve talenten en gaven in al hun facetten kunnen ontplooien en uitdragen. Van Veen heeft een taal gevonden die zijn waarden vertegenwoordigt. Op een manier zoals Maurice Druon dat ooit met een uitspraak weergaf: 'De taal transporteert de ziel'. In zijn liederen ontbreekt het vocabulaire van de voor- of tegenstanders der politiek. Zijn teksten zijn noch propagandistisch noch polemisch, nooit cynisch en als ze al ironisch zijn, dan toch nooit kwetsend. Ze moedigen de luisteraar aan op te staan, een signaal te geven waar de maatschappelijke balans in gevaar komt. Ingepakt in muziek zijn het schilderijtjes die de werkelijkheid van alledag direct en onbarmhartig uitdrukken.
Hij zegt stapvoets te leven. Kan één borrel drinken, maar geen drie, laat staan twaalf. Hink-stap. Zingt geen zinnen, zingt van woord naar woord. Als hij begint kan hij niet aan de finale denken. Het fascinerende aan het rondtrekken is ondervinden hoe één woord verschillend geïnterpreteerd wordt. Het woord bruin associëren Zwitsers met chocola, in Beieren met een nazi-werkelijkheid. Het lied dat naar bruin verwijst, heeft in die twee landen een verschillende betekenis: zoethouder, of donderwolk, naar gelang. In Vlaanderen is de taal voor de toeschouwer van magistraal belang. Hij zong daar ooit een lied over het Vlaams Blok. Hij vond dat dat niet onbezongen mocht worden gelaten. Dus schreef hij uit woede een extra couplet in Jacques Brel's magistrale 'M'n vlakke land':

'Wanneer de duisternis valt op de kasseien
en er een gore mist trekt langs de IJzer en de Leie
wanneer de laffe wind onverdraagzaam giert
in blinde angst tegen de vreemde gevels tiert
wanneer de stemmen staken in een wild geraas
de nacht is van de dolende
de schreeuwer en de dwaas
dan barst mijn land, mijn vlakke land'.


Van Veen heeft ooit eens gezegd dat de mensheid over het algemeen dom en vulgair is. Maar tegelijkertijd gelooft hij onvoorwaardelijk in het feit dat de schepping, het leven, een juichend fenomeen is. Een prachtig geschenk. Dat de mens daar zo sceptisch tegenover staat en die wereld systematisch vergiftig!, geeft volgens hem alleen maar aan waar de mens in de evolutie staat.

Met Freek de Jonge organiseerde hij een actie onder de noemer 'Staakt het vuren. Dit verbijstering over de oorlog in Kosovo. Een noodkreet, een oproep het wederzijds vernietigen te staken, het aan de conferentietafel uit te vechten, de oorlogsmisdadigers te berechten,'de vluchtelingen te helpen, iets concreets te doen voor de getroffen kinderen. Met de opbrengst van deze actie konden per dag 30.000 kinderen van vers brood worden voorzien.