|
de Standaard Rudi SMEETS |
Julia Berger, | 6 juli 2020 |
|
In een bosrijk deel van de Nederlandse gemeente Soest bij Utrecht ligt het prachtige Landgoed De Paltz. In de loop der eeuwen woonden er mensen van de meest diverse pluimage. Clerus, adel, handelaars en zakenlui, bijvoorbeeld. Zelfs leden van de omstreden Bhagwanbeweging hadden er een tijdelijk onderkomen. Er vond ook behoorlijk wat economische bedrijvigheid plaats. Zo werd er aan bosbouw gedaan om schepen te bouwen voor de maritieme handelsonderneming Verenigde Oost-lndische Compagnie. 'Dit is zonder twijfel het mooiste stukje van Nederland', zegt Herman Veen, die acht jaar geleden eigenaar werd van de gebouwen en tien van de honderd hectaren natuurgebied. In het hart ervan bevindt zich het Herman van Veen Arts Center, een sociaal-artistiek centrum voor de begeleiding van jonge kunstenaars. In het centrale gebouw - een negentiende-eeuws landhuis in koloniale stijl - loopt permanent een expositie. Giacometti De werken van Herman van Veen, die ook als schilder een grote reputatie geniet, behoren tot de vaste collectie. Geregeld nodigt hij enkele gastkunstenaars uit. Deze zomer is Julia Berger (73) een van die exposanten. Zij maakt vooral gestileerde vrouwenfiguren in een verstilde pose. Ze doen erg denken aan de sculpturen van de Zwitserse beeldhouwer Alberto Giacometti (1901-1966). 'Herman en ik kennen elkaar al bijna twintig jaar', zegt ze. 'Via Nederlandse vrienden kwam ik na een van zijn optredens met hem in contact. Hij toonde meer dan gewone interesse voor mijn werk. Daarna ontmoetten we elkaar nog enkele keren, telkens na een voorstelling. In 2005 maakte ik voor hem een beeld naar aanleiding van zijn zestigste verjaardag, een geschenk van de Nederlandse en Vlaamse schouwburgdirecteurs. Zo is een mooie vriendschap gegroeid, ook met zijn vrouw Gaëtane.' Lot's Foundation In 2016 kreeg Julia Berger de opdracht om een sculptuur te ontwerpen voor Lot's Foundation, een door Herman van Veen opgerichte kinderrechtenorganisatie. Als symboolfiguur creëerde hij Lot, een twaalfjarig meisje dat de wereld rondreist om kinderen te laten ontdekken wat hun rechten zijn en hoe ze daar betekenis kunnen aan geven. Julia Berger gaf haar een gezicht: een bronzen, rood gepatineerd beeld van een lief meisje met een paardenstaart, rugzakje en gymschoenen. 'Tegen zijn secretaresse zei hij: Voor een meisje moet je bij Julia zijn. Ik vond dat een buitengewoon compliment. Het was een van mijn mooiste opdrachten ooit. Als bij toeval -Herman zegt nochtans dat toeval niet bestaat - kreeg ik die in een heel moeilijke periode. Mijn man Theo was ernstig ziek en overleed enkele weken voor de overhandiging van het beeld aan de non-profitorganisatie Cruijff Foundation. De steun van Herman hielp me om sterk te zijn tijdens Theo's ziekte en om het rouwproces te verwerken.' Steenkool Julia Berger maakte een vijftiental beelden in de openbare ruimte. Een van de bekendste is De Tijdvrouw aan het station in As, een opdracht van het gemeentebestuur naar aanleiding van de honderdste verjaardag van de ontginning van de eerste Limburgse steenkool. Herman heeft in zijn privéwoonst - hij woont op een boogscheut van De Paltz - een beeldje waarnaar dat grote beeld is gemodelleerd. 'Een heel bijzonder creatie, die treffend is voor de manier waarop ik naar de wereld kijk: een vrouw in een cirkel die de eindeloosheid van de tijd aangeeft en ons attendeert op de vergankelijkheid van het leven', zegt hij. 'Ik heb nog twee andere beelden van haar in huis. In mijn tuin staat het beeld dat ik in 2005 cadeau kreeg, een engelachtige figuur die waakt over de dode dieren. Het derde is nog heel recent en staat in onze slaapkamer. Julia gaf het mij voor mijn 75ste verjaardag.' Gestold vuur Herman van Veen heeft naar eigen zeggen een speciale band met het werk van Julia Berger. 'Zij maakt van een hermetisch materiaal buitengewoon tedere dingen. Haar beelden zijn figuratief, maar ook weer niet helemaal. Je ziet erin wat je wilt zien. Ze stolt het vuur in een vorm die het leven zelf is. Dat vind ik ongelooflijk knap. Stel dat onze beschaving helemaal verdwijnt en dat Julia's werk binnen x-aantal jaren wordt opgedolven door archeologen, dan gaan zij aan de hand van haar beelden veel kunnen vertellen over de manier van denken van de 20ste en 21ste eeuw. Die tijdloosheid trekt me aan. En weet je wat er nog is? Zij is een ongelooflijk lieve vrouw, een geweldige schat. Wij verstaan elkaar, niet alleen omdat we leeftijdsgenoten zijn, maar ook en vooral omdat we over de kunst en het leven veel gelijklopende ideeën hebben.' Rudi SMEETS |