|
Soester Courant Jan van Steendelaar |
Villa weer een juweeltje op De Paltz |
23 jan 2019 |
|
SOESTERBERG Dat de oude villa op het landgoed de Paltz in oude luister is hersteld, is te danken aan veelzijdig (podium)kunstenaar Herman van Veen, die er zijn Arts Centre heeft gevestigd. Het was het streven van de vorige eigenaar, Egbert Raatjes, om na het koetshuis waar hij zelf is gaan wonen, ook de villa te restaureren, maar daar is hij niet aan toegekomen. Dat gebeurde pas toen het statige gebouw de thuisbasis werd van Herman van Veen Arts Center. Deze en andere informatie komt aan bod tijdens de themaochtend met historisch karakter onder het motto 'een bakkie, plaatje en praatje.' Deze wordt op initiatief van Jan de Mos op woensdag 30 januari gehouden in dorpshuis De Linde in Soesterberg, aanvang 10:00 uur, Gastspreker is oud-gemeentesecretaris Wim de Kam. ABDIJ Het gebied van De Paltz (tussen de spoorlijn Utrecht-Amersfoort en de voormalige vliegbasis Soesterberg) maakte deel uit van de vroegere Hezereng, oorspronkelijk in het bezit van de Abdij Sint Paulus. Er stonden in die tijd slechts enkele in erfpacht verkregen 'keuterboerderijtjes'. In 1777 kwam een groot deel van de Hezereng in het bezit van de Domeinen Sociëteit de Landbouw die er drie nieuwe boerderijtjes liet bouwen voor de verhuur. Dat werd geen groot succes. Medio 1800 kwam op een veiling veel grond in eigendom van grootgrondbezitter Paulus Bosch van Drakestein, ook eigenaar van kasteel Drakestein in Lage Vuursche en De Sterrenberg in Soesterberg. In 1823 ging een groot deel van het bezit inclusief het landgoed Pijnenburg over naar Andries de Wilde. Hij ging er niet wonen. In 1860 werd jhr. mr. Jacob Philip Albert Leonard Ram voor 8.200 gulden de nieuwe eigenaar van de Paltz, toen begrensd door het huidige Heezerspoor westzijde, Verlengde Paltzerweg en Soester Hoogt. Er stond toen alleen nog een boerderij op het huidige adres Heezer spoor WZ 4. Zijn zeven jaar oude zoon legde op 1 mei 1867 de eerste steen voor het grote herenhuis, de witgepleisterde villa De Paltz tegenover het koetshuis en met als zichtas de boerderij. KAPPEN In 1872 werd jhr. baron Louis Rutgers van Rozenburg de nieuwe eigenaar van de Paltz en later zijn oudste zoon. In 1922 kwam het landgoed in handen van de gebroeders Krol, houthandelaren. Zij gingen er niet zelf wonen maar verhuurden de gebouwen, kapten bomen en groeven zand af voor de verkoop. Het verval trad in. In de villa was in de jaren zestig het rehabilitatiecentrum gevestigd van evangelische stichting In de Ruimte van Herman en Els ter Welle. PARKBOS De stichting vertrok en het herstel in het parkbos begon pas weer in 1984 toen Egbert Raatjes de nieuwe eigenaar werd. Herman van Veen als huidige eigenaar liet de villa restaureren. Deze is van dinsdag tot en met zondag van 11.00 tot 17.00 uur open. Men kan in de villa en in de Kapschuur terecht om te lezen over de (fotografische) geschiedenis van De Paltz en de villa, in de bibliotheek, het archief en de gallerijwinkel, voor kunstuitleen,gastexposities en voorstellingen. Jan van Steendelaar |