| Margriet Bas Maliepaard |
Herman van Veen: "Ik kan gelukkig dingen die mensen de moeite waard vinden’ |
21 sept 2017 |
|
Zijn werk is zijn leven. Elke show, elke regel in zijn liedjes is hoogstpersoonlijk. Herman van Veen: “Als je naar mijn voorstelling komt, ben je bij mij op bezoek. Ik neem je mee op reis langs aspecten van wie ik ben en wat ik heb meegemaakt.” In Margriet 40 doet Herman zijn verhaal. Zomerwarmte hangt tussen de bomen op Landgoed De Paltz, bij Soest. Herman van Veen (72) wijst de weg over een kronkelpad naar een schaduwrijk terras, een eind achter de villa waar zijn ‘arts center’ is gevestigd. In dat landhuis exposeert hij zijn schilderijen, in de galerieshop liggen naast het werk van jonge dichters ook zijn boeken en cd’s en in de bossen eromheen organiseert zijn team geregeld voorstellingen. Interviews geeft hij nauwelijks, zegt hij. “Er zijn zo veel andere dingen te doen, zoals deze jongens water geven.” Hij wijst naar een aantal slaphangende rododendrons en glimlacht. Waarom hij wel instemde met dit gesprek? “Mijn moeder las Margriet, zo simpel is het. Alles wat ik doe, heeft iets te maken met mijn geschiedenis.” Ook zijn nieuwste voorstelling, waarmee hij binnenkort 31 keer in Theater Carré staat, is geënt op zijn eigen leven. Het is een boeket van herinneringen en actuele gebeurtenissen, gevat in liedjes, anekdotes en dichterlijke overpeinzingen. Margriet plukte daaruit veelzeggende regels om met hem te bespreken. Ik ben van na de oorlog en ik hoop dat dat zo blijft “Ik ben realistisch zorgelijk over de toestand in de wereld. Er zijn allerlei tendensen in de samenleving die een oorlog mogelijk kunnen maken. Ik denk aan het ongeleide projectiel Trump, die de beschikking heeft over kernwapens. Ik denk aan de strijd tegen IS, aan al die terroristische splinterbewegingen, aan de grote vluchtelingenstroom en het onaanvaardbare massagraf dat de Middellandse Zee is geworden. Al die berichten blijven me aangrijpen. Er zijn vast mensen die zeggen: ‘Een derde wereldoorlog? Zo’n vaart zal het niet lopen.’ Maar mijn ouders hebben begin jaren veertig ook de werkelijkheid onderschat. Ook zij dachten dat het niet zo’n vaart zou lopen, maar voor ze het wisten, was het oorlog. Die zijn ze met veel verdriet en verlies doorgekomen. Als we vroeger om de radio zaten en er kwam een nummer van Glenn Miller voorbij, moesten mijn ouders huilen omdat die muziek ze aan de oorlog deed denken. Wij keken verbaasd naar die tranen en dan vertelden ze de verhalen, over pa bij het verzet, over de families die niet meer terugkwamen… Ik heb tot in mijn jonge volwassenheid een repeterende droom gehad. Daarin liep ik in een abstract berglandschap. Ik wilde alleen maar naar boven, want ik wist: beneden is een station en daar komt een trein aan waar ik niet in moet. Ik heb er eens met iemand over gesproken, die zei: ‘De volgende keer moet je in die trein stappen.’ Dat heb ik gedaan en daarna is de droom verdwenen. Later heb ik pas begrepen wat voor trein dat was. Het was een echo van de indrukwekkende oorlogsverhalen van mijn ouders. Met hun dood kwam er een eind aan die verhalen, maar ze zitten nog wel in mij. Ik vind dat mijn kinderen en kleinkinderen ze moeten horen. En ik vind het belangrijk om er als artiest aan te herinneren dat er destijds gedacht is dat het niet zo’n vaart zou lopen. We moeten alert blijven. ?Ik vertrouw vooralsnog op gezond verstand en redelijkheid. Ik ben van na de oorlog en ik hoop dat dat zo blijft.” ‘Ik ben dankbaar dat ik wel een heel leven heb kunnen spelen’ Er zit een hele nieuwe generatie onbekenden in de zaal “Toen ik twintig was, zat mijn generatie en alles erboven in de zaal. Bijna alles erboven is dood. Dus het is voor mij opmerkelijk dat er nog steeds mensen in de zaal zitten. Ik heb de mazzel dat er nieuwe aanwas is. Dat is ongelooflijk fijn. Het klinkt ijdel. Maar mijn talent is geen verdienste, dus ik kan het wel zeggen: ik kan gelukkig dingen die mensen de moeite waard vinden. Ik heb nooit hoeven bedelen om ergens te mogen spelen. Ik reik niet, ik speel alleen op uitnodiging. En gelukkig gaat steeds weer de telefoon. Mijn ambitie is altijd geweest: ambachtelijke voorstellingen maken en dicht bij mezelf blijven. Als je naar mijn voorstelling komt, ben je bij mij op bezoek. Ik neem je mee op reis langs aspecten van mijn leven. Ik vertel hoe het met me gaat, over mijn vreugde en verdriet, maar probeer het ook universeel te maken. Blijkbaar trekt dat ook jongeren aan. Ik probeer die niet bewust te trekken. Een levenslange loopbaan opbouwen is tegenwoordig denk ik veel moeilijker dan vroeger. Bijzonderheid is aan een zekere inflatie onderhevig. Wat je zappend en op YouTube al niet tegenkomt aan magnifieke performances: je mond valt open. Ik zou nu met mijn eindexamen op geen conservatorium ter wereld meer worden toegelaten. Zo is het niveau verhoogd. Ik ben dankbaar dat ik wel een heel leven heb kunnen spelen.” Herman van Veen reist dit theaterseizoen met zijn muzikale voorstelling door Nederland, Duitsland, Groot-Brittannië en België. ?Van 26 oktober t/m 10 december staat hij in Koninklijk Theater Carré in Amsterdam. ?Zijn nieuwste cd Vallen of springen verschijnt deze maand. Lees het hele interview met Herman van Veen in Margriet nr. 40. Je kunt het hele interview ook online lezen via Blendle. Bas Maliepaard |