|
Leeuwarder Courant Hans Brans |
Het ene beeld van Mata Hari vult het andere aan |
10 okt 2017 |
|
Gebeurtenissen: Mata Hari (a) en Mata Hari, schuldig of naïef (b) Gezien: 15/10, De Harmonie Leeuwarden (a) Mata Hari Tekst en spel: Tet Rozendal Muziek: Enk de Reus Regie: Brigitte Odett Publiek: 170 Mata Hart, schuldig of naïef Script en regie: Herman van Vaan Spel: Marion Sosetti, Saskia Egtberts, Annerie van Loenen, Gaétane Bouchez, Folkert Wesse- lirtgen Allard Medema Publiek: 300 Twee reprises over hetzelfde fenomeen lijkt wat veel van het goede, maar bij nader inzien Is het toch razend interessant om ze naast elkaar te zien. Al was het alleen maar omdat Margaretha Zelle in de voorstelling van Tet Rozendal eigenlijk als enige aan het woord komt en in die van Herman van Veen helemaal niet. Daar wordt ze opgevoerd 'door een Parijse danseres'. Over Tet Rozendal schreef deze krant vier jaar geleden dat zij een sympathiek en liefdevol portret schetste van Mata Hari. Dat is het nog steeds. Begeleid door een subtiele musicus die onopvallend een keur aan registers beheerst, vertelt Rozendal het fictieve verhaal dat Zelle vanuit haar dodencel aan haar dochter Nonne meegeeft. De bijzondere band met haar vader, de handtastelijke schooldirecteur, de bezitterige echtgenoot, het gemis van haar dochtertje - alles passeert de revue. De chronologie van de gebeurtenissen blijft levendig door de afwisselende presentatie en de prachtige liedjes. Kleine autobiografische intermezzo's hinten op overeenkomsten en verschillen tussen Rozendal en haar personage. Daarmee wordt haar Mata Hari er een die ze begrijpt en waarin ze zover als mogelijk is, is doorge drongen. Heel anders is de aanpak van Van Veen. Voorafgaand aan de voorstelling citeert de maestro zelf nog even de lovende koppen uit deze en andere media van dertien jaar geleden. Nadat de lucht van eigen roem is opgetrokken, zien we vooral een heel móóie voorstelling, met een geschoolde danseres die vërmoedeliik beter was dan Mata Hari zelf, zij het minder 'onthullend'. Het perspectief is hier heel anders. Terwijl je de niet-dansende Mata Hari voortdurend op de rug ziet voor haar boudoir-spiegel, reageren een vijftal figuren uit haar directe omgeving op de arrestatie en de veroordeling van de gevierde diva. De een is een jeugdvriendin, de ander een bewonderaarster, een derde de directeur van een theater en Folkert Wesseling speelt een krantenman uit Drachten. Uit hun uiteenlopende relaties en ervaringen met Margaretha Zelle rijst het beeld op van een fantaste, die moeilijk onderscheid kon maken tussen leugen en verbeelding. Ze hunkerde naar aandacht, bij voorkeur van mannen in uniform, maar ze kon mensen als een bak steen laten vallen. En toch had een groot en warm hart is altijd het droombeeld varvdeger'g ne die ze voor zich heeft', zegt de jeugdvriendin. Over het antwoord op de titel laat Van Veen weinig twijfel bestaan: Mata Hari komt naarvoren, als politiek naïef en volstrekt onschuldig. Dat ze het slachtoffer was van een afleidingsmanoeuvre van de Franse geheime dienst is aannemelijk. maar het 'bewijs' van haar volledige onschuld is niet erg overtuigend. Daarvoor is de voorstelling ook te associatief en te onsamenhangend Maar het beeld van de anderen levert wel een boeiende aanvulling op het beeld van binnenuit HANS BRANS |