Peter Vantyghem schreef 16 november 2002 in De Standaard (B)
Herman Van Veen. Andere namen - Carré 2000 - In vogelvlucht
Geen sleet op Herman Van Veen
,,Om alles wat geweest is, sta ik hier nu te zingen'', zingt Herman Van Veen in ,,Maria'', een van
de vijftien liedjes op zijn nieuwe album. Maar wie denkt dat dit offensief -- een cd, een autobiografie
en twee dvd's -- het begin van het feestelijke einde inluidt, vergist zich. Van Veen klinkt krachtiger
dan ooit.
Je denkt telkens dat hij gaat rusten, na een concert- of theatertournee, om dan fris terug te komen.
Maar zo is Herman Van Veen niet. Hij lijkt wel voortdurend met tien projecten tegelijk bezig. In Duitsland,
Zwitserland, Frankrijk, in eigen land en in Vlaanderen. Hij schrijft boeken, maakt films, treedt op, heeft
nu ook de dvd ontdekt. ,,We moeten rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan'',
zong hij in zijn hit ,,Opzij''. Waar kan hij toch zo'n werkethiek opgedaan hebben?
De nieuwe oogst van die
huisvlijt wordt nu in vier gedaanten op ons losgelaten.
De cd Andere namen bevat vijftien liedjes, voor de
helft covers van buitenlandse songschrijvers. De dvd In vogelvlucht en het gelijknamige boek overlopen
een leven dat begon in maart 1945, op het bordes van een Utrechts ziekenhuis. De dvd Carré 2000 biedt
een liveconcert aan.De cd Andere namen is Van Veens 123ste album. ,,Ik ken... Ik zie... Ik hoorde...
Ik loop...'': zo beginnen de vier eerste liedjes van de plaat. Hij kent een wonderlijke man in zijn
straat, hij ziet een man buiten het station, hij hoort een treurig liedje, hij loopt onder de bomen
in het bos. Kortom, Van Veen observeert de wereld, en in zijn geest verbinden die prikkels zich met
de dingen van weleer.Het is een uitstekende plaat, met een gevarieerde liedjeskeuze en heldere
arrangementen.
Het gitaarspel van Edith Leerkes is het warme draagvlak waarop piano, subtiele
strijkers en Van Veens viool rusten. Er zijn ook wat moderne accenten: een beat in ,,Robin Hood''
en een rockarangement in ,,Andere namen''. Maar vooral trekt Van Veen zuidwaarts, naar de gebieden
waar chanson, fado en tango nog voortleven. Zijn hart.
De liedjes komen deels van hemzelf. ,,Boem Boem''
en ,,Nog één'' zijn van die typische repetitieve taalspelletjes waar deze man zo van houdt.
Oude getrouwen Willem Wilmink en Rob Chrispijn zijn erbij. Maar Van Veen verbreedt ook zijn
horizon met andere namen: Alain Souchon, Madredeus, Goran Bregovic, Secret Garden,
Willem Vermandere en Arno. Zuiderse kleuren gevat in een Utrechtse tongval en Hollandse
helderheid, dat is het geheim van deze plaat.
Tekstueel kijkt Van Veen om. De wereld is
een woud vol symbolen, die met elkaar verbonden zijn. Hij hoort een liedje en hij denkt
aan Parijs, een liefde van vroeger, het verdriet toen het niet meer ging. In de wind hoort
hij stemmen, in de stilte vermoedt hij een gestorven vriend. ,,Voor Marie-Louise'' van Vermandere
brengt hij als een levensles, als een boek vol troost.
Op de dvd In vogelvlucht staat datzelfde
liedje, met nog 21 andere, als een alternatief overzicht van meer dan dertig jaar carrière. Echt
boeiend is die dvd niet, wel grappig en vertederend. Je vindt er veel beelden op van vroeger,
een paar Chaplin-oefeningen, oude liveopnames die vervloeien in recente, en één echte clip voor
,,Sarah''. Boeiender echter is hoe Van Veen bij elk liedje uitlegt wat het voor hem betekent, of
hoe het tot stand kwam.De dvd krijg je cadeau bij de gebonden uitgave van In vogelvlucht, een
boek waarin Van Veen terugkijkt op zijn leven. Een autobiografie is dit niet, wel een collectie
van afwisselend gedichten en korte teksten, die chronologisch geordend zijn. Zoals Vermandere
wil Van Veen zijn herinneringen ordenen. Hij doet dat niet in lange taalstromen, maar in korte,
heldere, beeldrijke clips. Hij beschrijft treffend en debiteert af en toe een korte wijsheid:
kort, maar raak.
Het eerste verhaal gaat over zijn geboorte tijdens de oorlog. Het is opvallend
hoe jeugdherinneringen een veel prominenter rol spelen dan de ervaringen van de volwassen Van Veen.
Net als bij het beluisteren van zijn plaat krijg je de indruk dat in het hoofd van de inmiddels
57-jarige artiest de vragen over hemzelf samenvallen met die over waar hij vandaan komt. Het boek
is vooral vanuit die invalshoek interessant.Herman Van Veen is een kind van Brel, een landgenoot
van Toon Hermans en Ramses Shaffy, een voorbeeld voor een hele generatie zangers en muzikanten
die in het Nederlands zingen. Zijn nieuwe cd is het bewijs dat hij nog niet versleten is. Zijn
platenfirma had gelijk toen ze hem onlangs een nieuw contract voor nog eens tien jaar aanbood.
·
De cd en dvd's verschenen op Universal. Het boek verscheen bij uitgeverij Signature,