AD
Arno Gelder

Cabaretier Paul van Vliet: een jongen van 80 jaar

10 sep 2015

INTERVIEW Hij wordt vandaag, 10 september, 80 jaar en daarmee is Paul van Vliet de oudste cabaretier van Nederland. Topfit voelt hij voelt zich nog altijd. 'Veel ouderen trekken zich terug in hun eigen wereld. Voor een creatieve geest is dat de dood in de pot. Je moet nieuwsgierig zijn, je altijd verwonderen.'


Of hij zich zijn allereerste optreden nog herinnert? "Absoluut,'' zo klinkt het zonder nadenken, alsof hij de tijd aan een touwtje heeft.
"Samen met Dolf de Vries trad ik op het Christelijk Gymnasium Sorghvliet in Den Haag op - nu de school van prinses Amalia. Het waren de jaren '50 van het ouderwetse schoolcabaret." Declamerend: Als ik in Adams plaats had kunnen staan/Dan had ik het beslist anders gedaan/lk had me zeker 80 malen bedacht/Toen Eva mij die appel had gebracht...' Ik was 14 toen ik dat schreef."

Tussen de prille pogingen tot kleinkunst en het unieke vakmanschap van Paul van Vliet ligt ruim 60 jaar. Een unieke carrière waarin types als Bram van de Commune, Majoor Kees en Baron Taets van Avezaethe figureren en liedjes als Meisjes van 13 en Papa is blijven hangen aan de Sixties klinken. Van Vliet: "Vroeger klonk er voortdurend thuis: 'Paul, doe niet zo gek' Ik ben blij dat ik mijn beroep ervan heb gemaakt." Maar hij is eigenlijk niet van de terugblik. "Mijn programma's gaan altijd over mensen, altijd over ons. Veel ouderen luisteren niet meer. Trekken zich terug in hun eigen wereld. Voor een creatieve artiest is dat de dood in de pot. Je moet nieuwsgierig zijn, je altijd verwonderen over je omgeving ."

Ijzersterk gezin

80 is hij nu, maar het is hem bepaald niet aan te zien. Voor Van Vliet geen rollator, beugels op het toilet, geraniums in de vensterbank, maar nog steeds die jongensachtige branie. Dat komt omdat hij stamt uit een ijzersterk gezin. Zijn zussen Helmi (87), Margreet (85) en Louk (83) verblijven in een serviceflat en zijn nog 'helder van geest'. Zo ook Paul, die nog altijd op de planken staat. Vanaf 18 oktober weer in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag met de voorstelling Alleen op zondag. "Mensen vragen vaak: hoe lang ga je door? Nou, zolang ik fit ben, ik het leuk vind en het publiek komt. Aan die voorwaarden voldoe ik nog steeds." 1 Van Vliet is zuinig op zijn lichaam. De krasse knar, om in het jargon van die andere Hagenezen Van Kooten & De Bie te blijven, beproeft Spartaanse methoden. Ongeacht het seizoen wandelt hij geregeld door de Scheveningse duinen om daarna een duik in de ijskoude zee te nemen. Het leven is hem altijd goed gezind geweest, vindt hij. Natuurlijk, er was in 1992 het inoperabele gezwel op zijn nier - het orgaan moest uiteindelijk verwijderd worden. En de zware longontsteking die hem 14 dagen aan het ziekenhuisbed kluisterde. "Je schrikt, denkt dat het afgelopen is." Maar hij kwam er bovenop dankzij zijn bewonderenswaardige optimisme, dat nu eenmaal in hem zit. En ook door zijn vrouw Lidewij, met wie hij 'een verbond voor het leven heeft' Van Vliet: "Humor, elkaar vrij laten... Wantje haalt wat in huis hoor met zo'n man als ik."

Kinderen

Hij trouwde Lidewij in 1983 (Van Vliet was eerder gehuwd met de zangeres Liselore Gerritsen) die 'meteen twee kinderen meebracht.' Inmiddels is hij 'Opa Paul' van twee kleinkinderen en nog eens drie kleinkinderen van zijn petekind. Petekind? "We hebben destijds een meisje dat in de knoei zat- moeder overleden, vader weg - in huis genomen. 'Hier heb je de sleutel, beschouw dit als je huis', zeiden we." Had hij zelf nooit biologische vader willen zijn? "Op een bepaald moment ervoer ik dat als een gemis. Alsof je iets in je leven overslaat. Het onvoorwaardelijke gevoel dat een ouder voor een kind heeft en omgekeerd. Nu niet meer. Ik houd van de kinderen en de kleinkinderen alsof ze van mij zijn."

Als een letteriijke éminence grise houdt Paul van Vliet zich de afgelopen jaren ook bezig met de begeleiding van jong talent, hij doceert op de Haagse Paul van Vliet Academie voor cabaret, kleinkunst en entertainment en adviseert jonge collega's. Sara Kroos bijvoorbeeld. En Louise Korthals. Of Jochem Myjer.
"Jochem vroeg of hij niet moest vernieuwen. 'Luister niet naar de mensen die dat zeggen', zei ik hem. Zoals Wim Kan tegen mij sprak: 'Blijf jezelf trouw'. En zo is het. Op een gegeven moment vind je je vorm. Daarbinnen kun je jezelf en je publiek verrassen." Wat hij zijn studenten en vakgenoten leert? "Breng humor ernstig - breng ernst licht. Luister naar Ne me quitte pas van Jacques Brei. Die zingt het niet vol druipend drama, maar bijna verontschuldigend. Verlaat me niet, doe dat nou niet...' En probeer op het podium gewoon te staan. Dat blijkt zo moeilijk. Toon Hermans kon het. Dat was een eik, wortelde op de planken Toon vond dat ik destijds te veel dribbelde tijdens mijn shows."

Herinneringen

Onuitwisbaar is zijn herinnering aan Audrey Hepbum, die zijn show Over Leven (1983) had gezien. "Ik moest haar bellen. Een Hollywood-ster, dat was wat. In haar prachtig ouderwetse Nederlands vroeg ze me ambassadeur te worden van Unicef." De organisatie die opkomt voor de rechten van het kind bracht hem naar vier continenten, verdiepte zijn bestaan.

*Met zijn collega's Herman van Veen. Youp van 't Hek, Bert Visscher en Jochem Myjer viert hij maandag in Carré zijn 80ste verjaardag Met de eenmalige show Vandaag of Morgen "De zaal wordt gratis ter beschikking gesteld - een fantastisch cadeau. En de opbrengst, die gaat natuurlijk naar Unicef."



Arno Gelder