Meppeler Courant
Ton Henzen

Herman van Veen schildert zorgeloze dagen

29 mei 2014

Tijdens ontmoetingen met Herman van Veen komt de relatie met het Meppel van zijn jeugd steeds ter sprake. Herman van Veen (69) denkt nog regelmatig met plezier terug aan zijn jarenlange zomervakantie als jochie in Meppel en Wanneperveen.


‘Ik weet er telkens meer van. Met het ouder worden, word je scherper,’ lachte hij de laatste keer over zijn toegenomen helderheid in het hoofd. ‘We moeten eens een klein Meppels boekje maken, waarin ik mijn jeugdherinneringen verzamel,’ zei hij. Dat boekje wordt zaterdag gepresenteerd.
Hij was in Zuid-Frankrijk, waar hij een huis heeft, er even tussenuit geweest om de accu op te laden. En vooral om een halve meter uitgeprinte mails te reduceren tot een behapbaar stapeltje van vijf centimeter. Hij hikt doorlopend tegen een achterstand in de verwerking aan. ‘Vroeger kreeg je een brief, dan schreef je terug en was je een week verder. Nu verwacht men dat je een mail direct beantwoordt. Fanmail gaat vooral via het gastenboek op onze website. Algemene vragen en reacties beantwoord ik een of twee keer per drie dagen met een twitterbericht. In heel eenvoudige zinnen kan ik via één persoon een heleboel mensen bereiken. Een prachtig communicatiemiddel, net als facebook.’ Hij is zondag in Meppel. Bij de opening van de zomerexpositie van zijn werk in Kunsthuis Secretarie: De zorgeloze dagen die loopt van 31 mei tot en met 31 augustus. Al meer dan 45 jaar zingt, speelt en schrijft Herman over wat hem fascineert. Sinds een jaar of acht is daar het schilderen bijgekomen, doeken die hij ooit – na een paar jonge borrels – ‘afdrukken van de ziel’ noemde. Voor Kunsthuis Secretarie werden zijn ervaringen uit de periode 1955-1975 ingelijst. Het langdurig verblijf bij zijn Meppeler familie ‘s zomers in zijn jonge jaren is nu liefdevol terugkijken op ‘De zorgeloze dagen’.


Boek gepresenteerd op opening


Voor zijn tantes en voor iedereen die ooit in Meppel was, heeft Herman van Veen speciaal voor de expositie in Kunsthuis Secretarie het boek ‘De zorgeloze dagen’ samengesteld. Het zestig pagina’s tellende boek bevat warme persoonlijke herinneringen aan een bijzondere periode uit het jonge leven van Herman van Veen. Het boek is rijk geïllustreerd met foto’s uit deze Meppeler naoorlogse periode en afbeeldingen van de voor het eerst vertoonde Meppeler werken die tot 31 augustus te zien zijn in Kunsthuis Secretarie.
Van Veen beschrijft zijn werk als een ‘geluksgevoel’. Al is hij wel eens te moe om weer naar het theater te gaan, als hij er eenmaal staat ‘dan is het altijd weer zó geweldig. Als ik zou voelen dat het een sleur is geworden, dan zou ik er nog tijdens de voorstelling mee stoppen.’ De kans daarop is wel heel erg klein. Hij speelt in verschillende landen, waardoor iedere voorstelling anders is. ‘Er zijn ongekende verschillen. Hetzelfde liedje verandert per land. Als ik het woord ‘bruin’ in Zürich gebruik, denken ze aan chocola, in München aan fascisme.’ Herman van Veen treedt al bijna vijftig jaar op. ‘Ik denk niet dat daaraan een einde komt of ik moet het fysiek niet meer kunnen opbrengen. Dit is mijn leven. Een leven zonder zingen is ondenkbaar.’ Een van de ontmoetingen vond enkele jaren geleden plaats in de expositieruimte van het Museum Singer in Laren, zoals altijd in donkere kleren, haar in een mooie golf in zijn nek. Hij maakte brede gebaren alsof hij in het theater stond. Herman gaf uitleg over zijn schilderijen die er hingen ter gelegenheid van zijn 65e verjaardag. Donkere en lichte doeken die uitdrukking geven aan zijn gedachten over het gedicht Vriend van Maria Vasalis.


Lievelingsschilderijen


We liepen naar zijn twee lievelingsschilderijen op de expositie: de twee lichtste doeken. Een tweeluik over leegte, afscheid.
‘Als je je neerlegt bij iemands dood is de machteloosheid in een kader te vatten. Je hebt te aanvaarden.’ Hij pauzeerde even en keek naar zijn schilderijen. ‘Begrijp je,’ zei hij met zachte, karakteristieke Van Veen-stem alsof hij een strofe van een lied declameerde. Hij keek met zijn grote blauwe ogen in het rond, atletisch gebouwd. Alleskunner. Homo Universalis. Zijn 65e verjaardag was de aanleiding voor het verschijnen van het eerste deel van zijn autobiografie ‘Voor ik het vergeet’. Hij vertelt het verhaal van de arbeidersjongen Herman uit Utrecht met een vader die in Meppel was geboren, maar al op jonge leeftijd met zijn ouders richting westen vertrok. Herman begon zijn imposante theaterloopbaan in 1965. Daarnaast zet hij zich al meer dan veertig jaar actief in voor de rechten van het kind.



Ton Henzen