| MAX-Magazine Jeroen Mei |
De vader van Herman van Veen |
17 mei 2014 |
HOE ZAG HET LEVEN VAN UW VADER ERUIT TOEN HIJ NET ALS U NU BENT, 69 WAS? Hjij was toen met pensioen en genoot van vrouw, kinderen, kleinkinderen, de krant, de tv, jonge borrels en viswaters." "Mijn vader is zijn hele leven een bijna altijd fluitende, montere man geweest die graag vertelde en bijzonder goed kon luisteren. Ik ben blij dat ik het nu kan navertellen, want het had niet veel gescheeld of hij had de geboorte van zijn eigen zoon niet eens meegemaakt. Een paar weken voor ik geboren werd kreeg hij dysenterie en hing hij aan het spreekwoordelijke zijden draadje." BEELDENDE HERINNERINGEN Als mijn vader 69 is, ben ik op dat moment 42. Ik had toen een hectisch leven, was heel bevlogen en druk met spelen, reizen en repeteren. Mijn vader woonde op dat moment met mijn moeder in een aangenaam appartement in een groene Utrechtse buitenwijk. Daarvoor hebben ze hun hele leven in de Kievitdwarsstraat 52 gewoond, in de voor de oorlog gebouwde Utrechtse volkswijk de Vogelbuurt. Dat is ook het huis waarin ik ben opgegroeid tussen twee zusje en waar ik beeldende herinneringen aan bewaar. Om te beginnen de straat waar ooit veel Duitse joden woonden die in de jaren dertig hun heil zochten in Utrecht. Van de vijftienhonderd Utrechtse joden kwamen er vijfhonderd terug uit de vernietigingskampen." SAMEN OM DE KACHEL "Zelf woonden we met z'n vijven achter een eiken deur met drie kleine ondoorzichtige raampjes en een koperen opwindbel. Een smal hoog huis met drie verdiepingen. Beneden een lange gang die, van de voordeur langs de voorkamer (de 'mooie' kamer) en kachelkamer, direct naar de altijd muffige keuken liep. Als er werd gekookt zakten, zo fantaseerde ik, duizenden tranen (van de condens) gestaag van de glimmende muren. Boven, op de eerste verdieping, hadden we een plee, ons gemak, met houten Mijn vader zei: 'Blijf overeind en jezelf trouw " Ik leef dat deksel en een gat dat volgens ons in China uitkwam, zó diep, zó lang duurde het voordat je je bolus hoorde plonzen. Ik sliep in de tussenkamer, tussen de voorkamer en de slaapkamer van mi|jn vader en moeder. Een soort mondharmonica met schuifdeuren. De zolder was een bos van spanten, zonder planken, zonder vliering. De trap, de muren, de deuren, de bedden, niets kraakte niet. Het huis was bovendien vochtig. We hadden alleen een kachel in de huiskamer waar we 's avonds in de sombere winters wijdbeens samen omheen zaten. Op mijn dijen verscheen dan na verloop van tijd een soort roze honingraat. 'Kachelbenen' noemden we dat. Achter de mica plaatjes gloeide het antraciet, elke maand gebracht door zwarte kabouters met mutsen van jutezakken, die over uitgespreide kranten door de gang en de keuken, in stofwolken van gruis naar de schuur stampten. En mama mopperde dan. Omdat ze weer helemaal opnieuw moest beginnen met schoonmaken. Het was zó'n andere tijd: moeder die pannenlappen haakte, lid was van de 'Everlasting Breiclub', vader die rookte en de krant las. Zusters die huiswerk maakten. De radio aan met, als ik me goed herinner, Monus de man van de maan, De bonte dinsdagavondtrein of G.B. J. Hilterman." ADEREN ALS PAARSE WORMEN "Ja, toen mijn vader 69 was zal hij vaak hebben teruggekeken op zijn leven. Hoe hij zijn leven lang gewerkt heeft als typograaf by Het Parool in Utrecht en tevens leraar praktijk was aan de grafische school. Daarnaast was hij voorzitter van de grafische bond, oprichter van de waterpolovereniging Zwemlust en lid van de Partij van de Arbeid. Hij was een socialist van de oude stempel die zich een leven met zijn gezin in een vredige wereld had voorgesteld, maar als jongeling al met een wereldoorlog werd geconfronteerd. Om te voorkomen dat hij voor Arbeitseinsatz naar Duitsland moest, strooide mijn vader fosfor op zijn handen. Die zagen er daarom heel griezelig uit. » Net als de schouders van mijn oma, die ooit een verschrikkelijke brand had overleefd. Soms leken de handen van mijn vader door de dunne huid wel doorzichtig, dan zag ik zijn aderen als paarse wormen bewegen. Tijdens de oorlog heeft hij in het verzet gezeten. Samen met Ome Ko en Dirk Hoffman, de latere (extra) opa van onze kinderen. Ondanks zijn harde leven is hij altijd een vrolijke, oprechte man geweest met het het hart op de tong." EN NU BENT U 69 "Ik heb de kansen gekregen die voor mijn vader niet weggelegd waren. Hij had net als ik graag kunstenaar willen worden. Maar de oorlog doorkruiste zijn plannen, er moest gewerkt worden. Er waren drie kinderen groot te brengen die wel de kans moesten krijgen hun begaafdheden te ontwikkelen." "Ja, ik lijk in veel opzichten bijzonder veel op mijn vader, zowel uiterlijk als innerlijk. Ik heb soms het gevoel dat ik 's ochtends mijn vader sta te scheren. Een groot verschil: hij was toen hij 69 was gelukkig met pensioen. Voor mij zal dat er niet zijn, ik zal bezig blijven tot ik omval. En ik probeer mijn stinkende best te doen nooit te sterven." 'Ik denk met veel vreugde terug aan mijn vader: wie hij was en nu voor mij is. Zouden mijn kinderen zo over mij denken, dan beschouw ik mijn leven als bijzonder geslaafd.' Herman van Veen is vanaf september weer te zien in de Nederlandse theaters en speelt van 23 okt. t/m 6 dec. in het Koninklijk Theater Carré, waar hij zijn 500ste Carrévoorstelling zal geven. DE ADVIEZEN VAN MIJN VADER "Of ik de levensadviezen van mijn vader in de praktijk heb gebracht? Zeker. Mijn vader zei altijd: 'Blijf overeind en jezelf trouw.' Ik leef dat. Maar ik ben niet over alles van mezelf tevreden. Ik zou geduldiger willen kunnen zijn. Me wat minder opwinden over wat er misgaat in mijn nabije omgeving en vooral over dat wat er in de samenleving aan onrechtvaardigheden gebeurt. De enorme verschillen tussen arm en rijk. Het onrecht dat veel kinderen wereldwijd nog steeds wordt aangedaan. Zouden bijvoorbeeld de kinderrechten wereldwijd worden nageleefd, dan zou de wereld er al heel anders uitzien." EEN GLIMLACH OM ZIJN LIPPEN "Mijn vader is uiteindelijk 82 jaar geworden. Na het overlijden van mijn moeder in 2000 is mijn vader eerst nog bij ons komen wonen. HU stierf uiteindelijk een paar maanden later met een jonge borrel in zijn hand en een glimlach om zijn lippen. Hij kon haar niet missen. 'Herman', kon hij zeggen, 'heb ik dat al verteld van '44 hoe we toen die trein opbliezen?' 'Ja pa', zei ik dan. Mijn moeder zou geantwoord hebben: 'Ja Jan, maar ik hoor het graag nog een keer.'" •Mei Vader Naam: Jan Frederik Albertus van Veen ' Leeftijd: Op 82-jarige leeftijd overleden in 2000 Echtelijke status: getrouwd geweest met Alberdina Verhoef, eveneens op 82-jarige leeftijd overleden in 2000 Kinderen: Manneke (70), Herman (69), Mary (65) Voorheen werkzaam als: typograaf bij Het Parool Zoon Naam: Hermannus Jantinus van Veen ' Leeftijd: 69 Echtelijke status: getrouwd met Gaëtane Bouchez 3 Kinderen: Babette (45), Valentijn (44), Merlijn (36), Anne (30) Werkzaam als: muzikant, zanger, componist, regisseur, acteur, schilder en activist voor de Rechten van het Kind. |