| Meppeler Courant Wim van der Beek |
Herman van Veen wakkert de verbeelding aan |
6 juni 2014 |
|
Meppel - Herman van Veen is een omnivoor. Zijn kameleontische eigenschappen onderstrepen dat hij een multi-talent is voor wie scheppingsdrang zijn eerste natuur is. Tentoonstelling: De zorgeloze dagen – De Meppelwerken van Herman van Veen; t/m 31 augustus. Informatie: www.kunst huissecretarie.nl. Kunsthuis Secretarie, Meppel. Waardering: * * * * Van Veen zingt, speelt viool, schrijft, componeert, regisseert, acteert, is activist en… hij schildert. Dat laatste doet hij sinds het overlijden van zijn ouders. In Kunsthuis Secretarie zijn deze zomer zijn Meppelwerken te zien. Onder de titel ‘De zorgeloze dagen’ exposeert hij een samenhangende cyclus van schilderijen en gemengde technieken op papier waarin hij refereert aan de zorgeloze perioden die hij vroeger doorbracht bij familie in Meppel. Bezoekers die op zoek gaan naar vaste ijkpunten of referentiekaders die een verband leggen met Meppel krijgen het moeilijk. Alleen de stroken textiel met Staphorster stipwerk, die verwerkt zijn in de collages, bezitten een relatie met de omgeving; verder zijn er geen directe verwantschappen of aanknopingspunten terug te vinden in de Meppelwerken. Overeenkomsten Verwonderlijk is dat niet, want het werk van Van Veen wortelt stevig in de traditie van de abstracte schilderkunst. Er bestaan overeenkomsten met Colourfield Painting uit de jaren vijftig en Post-Painterly Abstraction uit de jaren zestig van de vorige eeuw. In tegenstelling tot action painters als Jackson Pollock, gaat Van Veen doordacht en ‘traag’ te werk. Hij bouwt zijn schilderijen weloverwogen, laag voor laag, op. Zijn informele schilderkunst ziet er doorwerkt en pasteus uit. Gelaagde werkwijze en vergaande kleurreductie leveren abstracte composities op met kleurvelden die verzadigd zijn. Schilderijen als ‘Wederzijds begrip’, ‘Schau’ en ‘En de wind moet het ook maar niet zingen’ bezitten een sacrale uitstraling. Op enige afstand lijken ze monochroom, maar van dichtbij valt de intensiteit van kleur, verfhuid en penseelvoering op. Het zijn schilderijen waarin het oog eindeloos kan dwalen en waarin een mens volledig kan verdwijnen. In zijn werken op papier combineert Herman van Veen assembleren met ordenen. Zijn werkwijze is min of meer intuïtief. De artistieke handelingen worden gestuurd en ingegeven door associatieve processen. Combinaties van verticale stroken textiel en verfbanen komen in verschillende variaties en toonzettingen voor. Opmerkelijk is de samenhang in deze cyclus. Ordening en materiaalgebruik worden bepaald door de dialoog tussen kunstenaar en materie. Zowel in de werken op papier als in de schilderijen kiest hij voor een scheppingsproces dat wordt beheerst door het onvoorwaardelijke streven naar evenwichtige, uitgebalanceerde en zorgvuldig vormgegeven composities. Titels van werken Een verhaal apart vormen de titels van de werken. ‘Alleen Mesjomme’, ‘Behalve God’, ‘Kleine Prins’, ‘Ze wist dat ik dat wist’ en ‘Niet waar’: zomaar een handvol titels die menigeen hoofdbrekens zullen bezorgen. Een directe relatie met het voorstellingloze werk is moeilijk, zo niet onmogelijk, te leggen. Dat is ook precies wat de kunstenaar wil. Hij wakkert de verbeelding aan en geeft het mysterie achter het kunstwerk niet prijs. Het persoonlijke verhaal blijft achter of in het abstracte werk verborgen. Op die manier spoort de kunstenaar de kijker aan om op ontdekkingstocht te gaan en het werk te ondergaan in plaats van het te analyseren of te willen begrijpen. De kunst van Herman van Veen wil niet uitgelegd of begrepen, maar ervaren worden. Het roept momenten van stilte en bezinning op, geeft rust, spoort aan tot contemplatie. Maar toch: heel soms schemert er een zuchtje werkelijkheid door het verfgordijn. Zoals in het met nevelachtige grijstonen opgebouwde doek ‘Vader, moeder, minnaar, kind’, waarin een min of meer landschappelijk karakter opgloeit. Daar laat de kunstenaar het bij. Het mysterie is hem zó lief, dat hij de illusie niet wil verstoren door te verwijzen naar concrete gegevens. Met deze geheimzinnige aard en hoedanigheid van de Meppelwerken moet Meppel het doen! Niet de werkelijkheid, maar wat daar achter ligt, drijft de kunstenaar. De wereld aan de andere kant van het verstand is de wereld die hij aan ons openbaart. In dat abstracte universum is Meppel een stip. En die stip is een zachte herinnering, te dierbaar om te verstoren, te staven of te belasten met harde feiten. Wim van der Beek |