| Soiester Courant Jolanda aan de Stegge |
Opening cultureel seizoen met 6e Jac. van looylezing |
15 september 2010 |
|
De 6e Jac. van Looylezing vindt op zondag 26 september plaats in de Oude Kerk in Soest. Deze lezing, die het nieuwe culturele seizoen in Soest opent, is dit jaar in handen van Herman van Veen en gitariste Edith Leerkes. 'Het is iets anders dan wat,mensen van mij gewend zijn.' zegt Herman van Veen (1945) ergens tijdens het gesprek, dat plaatsvindt op een zomerse dag, aan een buitentafel ach ter zijn huis. Hij heeft zijn gasten dan al een klein college gegeven over Selma Meerbaum Eisinger, aan wie hij de lezing zal wijden. Selma was een Duits-Roemeens joods meisje uit Czernowitz, dat op achttienjarige leeftijd werd vermoord in het nazi-werkkamp Michailowska. Zij schreef gedichten, die als door een wonder bewaard zijn gebleven en in 1979 werden uitgegeven. In Duitsland, Israël en de VS is Meerbaum Eisinger een begrip. Haar gedichten zijn vele malen herdrukt en door jong en oud op muziek gezet. Nadat Van Veen een jaar of tien geleden werd gegrepen door haar werk, besloot hij samen met Edith Leerkes, door hem steevast 'de beste gitariste van de wereld' genoemd, Selma's werk in muziek te vangen. 'Haar woorden zijn van een verbluffende schoonheid, omdat zij met de dood voor ogen als geen ander de natuur zag. Zij zag de waarde van het bestaan beter dan wie ook, omdat ze geen deel meer zou uitmaken van welk voorjaar ook. Daar kunnen wij van leren.' Wanneer Van Veen samen met Leerkes ' in synagogen de gedichten van Selma zingt, zijn er tranen. Maar ook heel andere dingen maakt hij mee. Dat er ineens iemand opstaat die roept dat hij 'mit dieser Scheisse nichts zu tun haben will'. Pleitbezorger Van Veen zingt de liederen van Selma in het Duits. "Dat is de kracht. De vertelling daaromheen, over haar leven, over wat er met haar is gebeurd en waarom dat heeft kunnen gebeuren, doe ik in het Nederlands.' Van 1942 stapt hij over naar 2010. Als onvermoeibare pleitbezorger van de rechten van elk kind wil hij in zijn lezing dat wat toen gebeurde verbinden met wat er nu gebeurt. Hij wijst op het bestaan van de Herman van Veen- Foundation, opgericht in 1996, dat wereldwijd projecten opzet die de rechten van het kind handen en voeten geeft onder het motto: 'Gaat het de kinderen goed, dan gaat het de wereld goed.' Mooi toeven is het daar, op het Soester land Hofstede het Klooster, van de Utrechtse stadsjongen en zijn vrouw Gaëtane Bouchez. 'Ja, ik zing het allemaal maar bij elkaar.' De oorspronkelijke woning dateert uit 1460. Waarschijnlijk geldt dat alleen voor de fundamenten, want alles is minutieus gerestaureerd. Samen met professionals en enthousiaste vrijwilligers probeert hij het grondgebied te herstellen. Dat lijkt aardig te lukken. De ringslangen zijn terug en van over de Eem komen er reeën logeren. Die staan hier soms naar mij te kijken. De fazantenstand is op orde, we hebben nieuwe bijenvolken, drie soorten uilen, ooievaars, en dankzij de dagelijkse productie van verse paardenmest sterven we weer van de mussen.' De knotwilgenclub, uilenclub, zwaluwenclub: allerlei vrijwilligers met een warm hart voor de natuur struinen rond over zijn land. Enthousiast vertelt hij dat zijn terrein nu weer een gesloten watercircuit heeft met planten die er echt horen. 'Vroeger leefde er van alles in de boerensloten. Dat verdween door degenen die gif spoten tegen onkruid en telkens weer maaiden.' Hij vindt het geweldig te vertellen hoe je met eenvoudige middelen sloten schoon krijgt. Of hoe oorspronkelijke planten terugkeren, niet via het tuincentrum, maar door op een speciale manier de grond af te schrapen. Herman van Veen art centre Dan, aan het eind van het gesprek, zegt hij dat hij denkt over een Herman van Veen-art centre. 'Is er niet in de buurt een fabriek die leegkomt, zo foeilelijk dat het weer mooi wordt?,' polst hij voorzichtig. Want hij schildert nu een jaar of tien en dat neemt een ongelooflijke vlucht. Op zijn tentoonstelling, eerder dit jaar in het Singer Museum in Laren, kwamen tienduizenden bezoekers af. Dat art centre zou lijkt het hem mooi jonge mensen, kunstenaars, dichters, schilders, een podium te geven. 'Vanuit de hele wereld is er belangstelling voor mijn werk,' voegt hij eraan toe. 'Mijn naam zou als publiekstrekker kunnen fungeren voor zo'n centre. Daarbinnen zou je van alles kunnen doen en laten zien wat buiten de subsidies valt. Want dat is het culturele terrein waarop Harlekijn zich begeeft: Wij willen vogelvrij zijn, trouw aan ons 'eige'. Het liefst zou ik dat centrum hebben in Soest, zodat ik er op mijn oude dag naar toe kan lopen.' De Jac. van Looylezing begint op 26 september om 15:00 uur. Kaarten zijn verkrijgbaar via Kunstencentrum Idea en - als ze er dan nog zijn - voorafgaand aan de lezing bij de Oude Kerk. Na afloop is er een feestelijke borrel voor alle bezoekers. . |