de Stentor Edith intiem met Franz en Hermano 11 januari 2010

Elisabeth was een vrouw in hart en buik, zegt Edith Leerkes. Elisabeth was haar moeder. Dochter Edith verklaart haar liefde voor die mooie vrouw met die donkere blik in muziek.

Staand, met de knieën licht gebogen, speelt ze voor haar moeder: rauw en gevoelig tegelijk. Alsof ze meteen ook het vernis van de klassieke muziek wil halen. Daarmee is de gitariste de ideale gast voor de eerste aflevering van Concertcafé in Zwolle.

Edith Leerkes komt uit de voorhoede van de Nederlandse gitaargezelschappen en begeleidt nu al een jaar of vijftien Herman van Veen. Zoals ze op haar eerste solo-cd haar moeder met een compositie vereeuwigt, zo is het openingslied voor Herman: Hermano. Vrij naar Margaretha Vasalis vindt ze woorden voor haar relatie met de zoete zanger. En jawel, die ovalen O van de maestro klinkt ook bij haar: als ze spreekt én als ze speelt. Ze laat een fragment horen uit het laatste strijkkwintet van Franz Schubert. Op de achtergrond het getekende portret van de componist. Frappant hoe zijn oogopslag samenvalt met die van de zanger. En als de klank in het strijkkwintet van bijna bulderend naar fluisterend gaat, is het niet moeilijk te begrijpen waarom Herman van Veen zo naar Schubert zoekt.

Fascinerende vrouw, die Edith Leerkes. Door de ongedwongen combinatie van muziek en gesprek komt ze dichtbij in dit Concertcafé. Je ziet dat ze heeft geleefd, je hoort haar vertellen over de reis die ze maakt, je wordt geraakt door haar spel, dat even onstuimig als intiem kan zijn. Zo teder als ze soms begeleidt, verwacht je een uitgesproken vrouwelijke gitariste, maar Leerkes kan ook heel mannelijk spelen. En aan diepte geen gebrek.

Luister naar Sommer im August, een gedicht dat in 1942 in een Duits werkkamp werd geschreven door de jonge Selma Meerbaum Eisinger. Dit joodse meisje kwam om in het kamp maar liet een schat aan gedichten na. Edith Leerkes heeft het tragische verhaal zelf niet nodig. Zo dwingend en tegelijk subtiel als zij de verlangens van een jonge vrouw in muziek vertaalt, daar word je stil van.