Marguerite Robinson schreef 9 april 1996 in Beeld (SA)

Dié Nederlander was in een woord Veenomenaal!



DIE Nederlandse kabaretkunstenaar Herman van Veen het sy voet uiteindelik aan wal gesit hier aan die suidpunt van Afrika en getroue albumaanhangers kon die man in lewende lywe beleef. En watter belewenis was dit nie. Sonder enige vrees vir teenspraak kan 'n mens sê so iets het ons nog nie hier te lande gesien nie. As Van Veen Toveren sing, kan jy net sowel die woorde 'n bietjie omdop en van toepassing maak op hierdie man, want hy is 'n towerkunstenaar van die verhoog. Hy speel met illusies, hy skep beelde vinniger as wat jy jou vingers kan klap. Of jou hoed kan omruil.
Die een oomblik is hy 'n nar, dan 'n minnesanger, of iemand wat protes aanteken teen die onregte van die wêreld, of 'n klankgoëlaar wat note en klanke op sy tong laat dans soos 'n druppel water in warm vet, of dalk die fluit(viool)speler van Hamelen wat die kinders sal verlei met sy klanke, miskien 'n dirigent wat 'n ongeoefende orkes na sy pype (of stokkie) kan laat dans, eintlik 'n tennisspeler met 'n goed geoefende gekruide tong, en dan weer die performer wat dinge op sy manier doen. En op watter uitsonderlike manier was dit nie.
Van Veen is al vyftig verby, maar daar is niks fout met die kuite, met die stewige agterstewe, die energie en daai ongelooflike stem nie. En 'n mens kan nie help om te sug nie, meer as betyds, ja, maar dié is nie 'n kunstenaar wat jy eenmalig wil sien nie. Jy wil konsert op nuwe konsert sy talent meemaak.
Jy wil hê hy moet weer aan jou hart raak, weer jou lagspiere kielie en soos 'n ware kunstenaar die teenstrydighede van die samelewing oopkrap. Hy moet sing oor hierdie ou lewe en die liefde en die towerkrag dat 'n mens waarlik kan glo dat dit moontlik is dat almal van mekaar hou.

Dié wat Van Veen se musiek ken, was beslis nie teleurgesteld nie daar was onder meer Signalen, Suzanne, Liefde van later, Marieke en 'n keurspel met Toveren, Opzij, Zo vrolijk en Hilversum III, en die prettige en speelse eendliedjie Alfred Judocus Kwak. (Van dié liedjies was 'n toegif.)

Maar daar was veel meer byvoorbeeld Grand Hotel Deutschland, waarin hy besin oor die skrif aan die muur, Wiegelied onse eie Lamtietie Damtietie op Afrikaans, Sarah (van sy splinternuwe CD) oor die Joodse, anderste meisie wat nie sê sy is gek nie, maar sy sê ook nie sy is normaal nie, en 'n paar ongelooflike duette saam met Nard Reijnders met onderskeidelik viool en klarinet en ook in sang as tenoor en bas.

Buiten vir Van Veen en die multi-instrumentalis Reijnders was Erik van der Wurff, saam met wie hy van die begin af saamwerk, op die verhoog agter die klawers. Hierdie musikante is werklik verstom mend 'n orkes in die kleine. En die bydrae van die tegniese personeel met só 'n konsert kan ook nie geringgeskat word nie.
Boonop was dit 'n ongelooflike Klein Karoo-aand heerlik soel, byna volmaan en blitse in die verte. Mevrou God (na aanleiding van 'n skets) het vir die feesgangers geglimlag.
So mooi soos die aand was, sal 'n mens Van Veen liefs volgende keer in die intimiteit van 'n teater wil sien ter wille van goeie sigbaarheid en perfekte klank en sodat kleiner nuanses nie verlore gaan nie.

In een woord? Veenomenaal!


Marguerite Robinson