Jacques Hendriks schreef 7 maart 2000 in het Brabants Dagblad
Chansonnier maakt na drie jaar weer theatertour in Nederland
Herman van Veen is terug in het land
Na drie succesvolle jaren in het buitenland is Herman van Veen met zijn ensemble onder leiding van Erik van der Wurff terug in eigen land voor een theatertour. Hij vindt het 'heerlijk': Ik ervaar het als een thuiskomst."
Geen wonder dat Van Veen het 'heerlijk' vindt; de kritieken na de eerste voorstelling in De Maagd in Bergen op Zoom waren zeer positief. Dat streelt hem, ook na dertig jaar in het vak, dat zie je duidelijk. In eigen taal kan hij zijn ei beter kwijt, legt hij uit. Ik kan mijn geluk niet op. De optredens hebben veel meer een onder-ons-gevoel. Een andere taal heeft zijn beperkingen, je kunt veel minder improviseren. Sommige woorden kun je niet vertalen. Theemuts, daar moet je een jaar over nadenken wat dat in het Frans of in het Duits is. Nu kan ik een verhaal over mijn ome Frans en de voetbaltoto vertellen. Echt Nederlands, alleen het woord ome al."Als altijd speelt muziek een belangrijke rol. Ons uitgangspunt is dat we muzikanten zijn. Alleen, ik heb daar woorden bij nodig." Opmerkelijk is dat Van Veen voor deze voorstelling twee nummers van de West-Vlaamse bard Willem Vermandere heeft uitgekozen. Het troostlied Voor Marie-Louise en Kyrie Eleison.Ik kende Vermandere al jaren, maar ik verstond hem niet. Iemand zei dat ik toch nog eens goed moest luisteren. En ik vond het prachtig! Vermandere en wij, we vinden inspiratie in het Bourgondische. Bij ons komen daar ook Duitse invloeden, onder meer van Brecht, bij. Bij Vlamingen zijn dat meer Ierse en Bretonse klanken."
Contrasten
Onveranderd in het naamloze programma zijn ook de contrasten. Van Veen zingt al dertig jaar zacht en hard, zorgt voor een lach en een traan, ontroert het ene moment om vervolgens soms op het banale af te worden. Ik kan niet anders. Omdat ik mezelf speel. Nee, ik zeg dat verkeerd, je vertoont jezelf. Als ik mezelf zou moeten spelen, dan zou ik meteen stoppen. Want dan wordt het werk. En zo gauw het op werk gaat lijken, dan is het gedaan."Dertig jaar, dat klinkt als een hele tijd. Toch ervaren Van Veen en de zijnen dat niet zo. Je herinnert je vrijwel alles alsof het veel korter is geleden. Tot in de details weet ik nog alles van de theaters in Nederland, waar ik toch een tijdje niet was geweest."Toch even terugkomen op Nachtvlinder, de film van Van Veen, die vorig jaar zeer negatieve kritieken kreeg en vervolgens snel verdween uit de vaderlandse bioscopen. Het zit hem nog altijd dwars.Maar hij is een knokker. Was hij in zijn jeugd al. Als ik met mijn vioolkoffer in Utrecht naar muziekles ging, moest ik langs een groepje jongens die mij uitscholden voor 'flikker'. Omdat ik een viool had. Ik had ook een andere weg kunnen pakken, maar dat deed ik expres niet, ik beet van me af."Dat doet hij nu ook met Nachtvlinder, hij weigert het een flop te noemen. De critici vonden de film waardeloos, maar hij komt wel in serievorm op televisie en op video. De filmuziek staat op cd, dat is ook een aspect. Het leeft nog, bestaat nog."
Filmografie
Niet dat ik een debutant ben. Ik heb al een echte filmografie, werkte mee aan tien films, waarvan ik er twee zelf schreef en regisseerde, Uit Elkaar (met Monique van der Ven) en Nachtvlinder. In New York won ik al eens een filmprijs. Maar ik zie voor mezelf geen toekomst meer in Nederland wat filmen betreft. Dus moven."Dat laatste heeft hij al gedaan. In april gaat op diverse festivals in het buitenland de Amerikaans/Franse film Les contes du ventre plein (De verhalen van de volle buik') in première. Mét de Nederlandse acteur Herman van Veen. Melvin van Peebles, een grote zwarte Amerikaanse regisseur, zag mij in het Olympia
in Parijs optreden en hij zag Nachtvlinder. Daarna vroeg hij me voor die film.
Ik ben benieuwd hoe de heren critici daar op gaan reageren..."Het gesprek heeft
allang het informele gedeelte bereikt, de verontwaardiging heeft plaats voor een
relaxte houding. Plots veert Herman van Veen op en vertelt dat hij een brief ontvangen
heeft. Van een echtpaar uit Enschede. Ze hebben een autistisch kind tot wie ze maar
niet door konden dringen. Die jongen is naar ons programma geweest en ging open'!
Is dat niet geweldig?"
En de clown lacht tevreden.
Jacques Hendriks
terug naar de index