Jan Uriot schreef in de Prive van december 2004

Herman geschokt door veiling van Toon's schilderijen

Nalatenschap verkwanseld

Tijdens zijn leven heeft TOON HERMANS nog nooit één schilderij geëxposeerd of verkocht. Opmerkelijk is dat de erven van de cabaretier nu maar liefst 76 kunstwerken naar de veiling hebben gebracht. HERMAN VAN VEEN vindt dat een onbegrijpelijk besluit en roept op tot actie. Ik heb een palet met kleur, een pen met woorden, een piano met melodietjes en een theater met grappen.' Het zijn de woorden van TOON HERMANS die ons in 2000 ontviel. Hiermee gaf hij aan, dat niet alleen theater en zijn boeken belangrijk voor hem waren, maar vooral ook zijn schilderkunst. Het heeft lang geduurd voordat de wereld de paletten en doeken van Toon kon aanschouwen.
Tijdens zijn leven heeft hij zijn kunstwerken nooit geëxposeerd, laat staan verkocht. Hoeveel er ook geboden werd, Toon moest er niet aan denken dat zijn schilderijen boven wildvreemde banken, in muisgrijze nieuwbouw-complexen, bij volkomen onbekende landgenoten kwamen te hangen. Maar dat waar hij altijd voor vreesde, is nu toch gebeurd. Want deze week werden maar liefst 76 doeken en paletten van hem bij veilinghuis Christie's in Amsterdam onder de hamer gebracht. De erven zouden kampen met een opslagprobleem. HERMAN VAN VEEN vindt dat een schande.

Wordt de nalatenschap van je leermeester verkwanseld? 'Ik ben blij dat jullie me bellen en er aandacht aan willen schenken, want ik begrijp het niet,' zegt Herman vanuit Wenen. 'Toen ik las dat Toons schilderijen door de erven tijdens een openbare veiling verkocht zouden gaan worden, heb ik direct een reactie op mijn internetsite gezet. Ik vraag me vooral af of er niemand is die rijk genoeg is om al die vrolijke kunstwerkjes van hem te kopen zodat wij in een Hermans' museum kunnen zien dat hij niet alleen een groot clown, maar zeker ook een groot schilder was. Zo'n thuis moet toch in dat glooiende Limburgse land te vinden zijn?'

Zou je zelf niet dat initiatief willen nemen ? Je productiebedrijf Harlekijn is toch zeer florerend?
'Dat is het zeker. Maar wij houden ons voornamelijk bezig met theatervoorstellingen. Musea zijn niet onze business' MAARTEN VAN GIJN van veilinghuis Christie's is maar wat blij dat de collectie niet naar een museum gaat.'Het is voor ' ons natuuriijk geweldig om zo'n bekende naam onder de hamer te brengen. Er is veel belangstelling voor. Op enkele exemplaren na staan de meeste schilderijen in de catalogus voor bedragen van € 2000,- tot € 6000,-.
Wij verwachten dat de gehele collectie zo'n €250.000,- gaat opbrengen.' MAURICE HERMANS, die de artistieke nalatenschap van zijn vader beheert, wil overigens geen reactie geven op de vraag waarom de schilderijen van zijn vader worden geveild. In april ging tijdens de Food Art & Design beurs in Nieuwegein ook al de vleugel waarop Toon enkele evergreens componeerde voor veel geld naar een nieuwe eigenaar. Herman van Veen maakt zich terecht zorgen als het gaat om het uiteenvallen van Toons nalatenschap. Niet alleen is het een ramp dat de kunstcollectie wordt verspreid, ook is het de vraag hoe de nieuwe eigenaars met de spullen omgaan. In het geval van de vleugel was het bijvoorbeeld het geval dat de door Toon geschreven cijfers op de toetsen werden weggepoetst. Een detail dat een museum juist zou koesteren. Omdat Toon geen noten kon lezen, schreef hij, als hij een melodie verzon, met viltstift cijfers op de toetsen van zijn instrument. Als hij het nummer afhad, zette hij de cijfers op een blaadje en gaf dat aan zijn orkestleider.

Vaak gaat het bij een veiling om impulsaankopen. Volgens LOLIET ENNEKING, die zich opstelt als de woordvoerder van de familie Hermans, is veilen onvermijdelijk. 'De familie kan moeilijk alles zelf houden,' meent Loliet. 'Wel hebben de kinderen er een aantal werken uitgehaald die ze niet willen afstaan. Maar ik kan mij de bezorgdheid van Herman van Veen wel voorstellen. Ik zou hem graag willen zeggen dat de familie de verkoop juist ziet als een eerbetoon aan Toon. Door de verkoop kan inderdaad iedereen in het bezit komen van een echte Hermans. De kinderen willen Toon delen met het volk.'