PAROOL
FRANS KOTTERER

Herman van Veen: sprokkelen in de VS

30 mei 1994

NEW YORK - Daar hing-ie dan op het luidruchtige Times Square, Herman vèn Vien op een poster: vinger op de lippen, sssst! En daar stond-ie dan, twee avonden in Lincoln Center, de cultuurtempel van New York. Alles in de wind, alles in de wind, Marieke, Alfred Jodocus Kwak. Utrechtse Herman does Manhattan.


Hij kreeg er een on-Amerikaanse staande ovatie voor, wat klopte, want het publiek was hoofdzakelijk Nederlands in de Alice Tully Hall van het Lincoln Center. Herman van Veen in Concert. Toronto, Boston, New York. Redelijk gevulde zalen - in New York de eerste avond zeshonderd van de twaalfhonderd stoelen, de tweede avond ruim honderd meer - en dan nog de zogenoemde 'spin-off.

Polygram Canada gaat vijf Van Veen cd's uitbrengen, de Boston Symphonic vroeg hem 'iets' te schrijven wat hij samen met de Symphonic 'live on stage' kan uitvoeren en volgend jaar staat hij geen twee, maar drie avonden in Lincoln Center. Van Veen in het buitenland is anders dan Van Veen in de Hollandse huiskamer. En het hangt er ook nog vanaf in welk buitenland hij die avond staat. In Duitsland schrikt hij er niet voor terug om het publiek te confronteren met de opkomst van extreem rechts. Dat heeft zin, want Duitsers zijn sterk politiek bewust.
In Amerika heeft dat geen zin, omdat het dagelijks leven veel minder van politiek is doordrenkt. Bovendien is de dreiging van extreem rechts in de VS minder. Niet dat het land geen neo-nazi's heeft, maar het zijn uiterst dunne splinters, zeg maar folkloristisch zaagsel zonder politieke invloed.

Het enige venijn dat er voor de Amerikanen misschien inzat, was een parodie op Frank Sinatra, maar om dat te kunnen controleren hadden er aanzienlijk meer Amerikanen in de zaal moeten zitten. Herman van Veen in New York was vooral Herman van Veen de muzikant (zoals de titel al zegt: In Concert). De meeste van de liedjes deed hij in het Engels, maar hij zong ook z'n moerstaal en in het Duits en Frans. Begeleid door uiteraard Erik van der Wurff op piano en Nard Reijnders op sax, klarinetten en accordeon.

Naast Herman van Veen de muzikant dook ook bij vlagen Herman van Veen de clown op.
De dwaas, die haast achteloos de zaal dirigeert in een applaus- concert; de klungel, die briljant een hoop onzin uit een hoge hoed goochelt; de man met het rubberen lijf, die met een paar simpele vondsten een partij tennis speelt op het podium, inclusief ordinaire scheldpartijen tegen de umpire.

Van Veen heeft al jaren de blik op het buitenland gericht. In Nederland kun je hem nauwelijks meer zien, daarvoor moet je tegenwoordig naar Hamburg, Wenen, Antwerpen, Toronto, Boston of New York.
Twaalf jaar geleden stond hij voor de eerste keer in New York. En hoewel hij steeds minder hoeft uit te leggen wie hij is, moet hij zich wel elke keer weer bewijzen. Het idee dat je met één of twee succesvolle programma's de 'big apple' kunt veroveren, is onzin.

Wat hij in Amerika doet, noemt hij sprokkelen, sprokkelen en nog eens sprokkelen. En dan, over welk Amerika heb je het dan eigenlijk? Boston is anders dan Philadeplhia en Philadelphia is weer heel anders dan New York. En wat is New York?
De Carnegie Hall, waar hij ooit heeft gestaan, heeft een heel andere atsmosfeer dan het Lincoln Center, dat weer een heel ander publiek dan Broadway trekt.
Alleen al door New York zou je driejaar kunnen touren, zegt Van Veen, en dan heb je misschien nog niet alles gehad in die stad. Het enige wat hij kan, is doen wat hij doet.

Of Radio City Hall er ooit inzit? Die geweldige zaal met een paar duizend stoelen? Daarvoor moet je in de mainstream zitten. En Van Veen heeft geen flauw idee hoe hij het 'grote publiek' in de VS zou moeten bereiken, echt, geen idee. Wat hij wel weet: dat je je als Europeaan niet, maar dan ook helemaal niet moet aanpassen. Dat is de grootste fout die je kunt maken, een Europeaan vertalen naar Amerikaanse normen. Dat kan helemaal niet, zegt hij. Wat je dan krijgt, zijn artiesten die meer Sinatra proberen te zijn dan Sinatra.

En daarom doet hij ook die Sinatra-parodie.
Herman van Veen, volgend jaar voor de liefhebbers drie avonden terug in het Lincoln Center in New York. Reserveringen via het AUB. .


Frans Kotterer