Amersfoortse Courant
Jos Visscher

" Ik doe het omdat ik van mijn werk houd"'



30 april 1983
AMERSFOORT — Op donderdag 19 en vrijdag 20 mei is Herman van Veen met zijn nieuwe show in de Stadshal van De Flint te Amersfoort. Hij treedt daar samen op met Erik van de Wurff, Nard Reijnders en Cees van der Laarse. De vraag of deze show gelijkenis vertoont met die hij eerder in Carré en op Broadway heeft uitgebracht, wordt door hem ontkennend beantwoord.


„Nee, niet hetzelfde. In Carré heb ik gewoon dat gespeeld wat ik wilde spelen. Daarna heb ik Antwerpen gedaan en dat was meer een voorbereiding op Amerika. Maar na Amerika is er weer zoveel bijgekomen dat de show die ik nu speel in feite een nieuwe is, al zitten er ook stukken in die ik in Carré en op Broadway heb gedaan. Maar het kan best zijn dat de voorstelling van morgen weer méér het Carré-programma is dan dat van gisteren. Geen avond is dezelfde. Er zijn natuurlijk stukken repertoire die hetzelfde blijven maar de hele ambiance van de voorstelling is weer anders. Het hangt af van de actualiteit en de mensen in de zaal, maar ook van het theater. De Oosterpoort in Groningen bijvoorbeeld is een heel moeilijke zaal om te spelen, akoestisch gezien razend moeilijk".

— Je zegt: geen avond is als de vorige. Maar je hebt toch wel een onderliggende gedachte, iets van een thema?

„Dat is er ook wel en dat blijft. In Carré had ik de voorstelling om een hek heen gebouwd, hetzelfde hek dat ik in het programma „Onder Water" heb gebruikt. Dat hek is er nu niet meer en met dat hek is ook zijn functie weggevallen. Het heeft in deze show meer met licht te maken. En wat daar de gedachte achter is is moeilijk te zeggen. Als ik het al wil zeggen. Dat is wat de voorstelling uitdrukt, daarvoor moet je de voorstelling zien".

„Kijk, ik weet dat ik bij veel critici overkom als iemand die de vaagheid als wapen hanteert. Maar er zijn domweg een heleboel dingen die ik niet kan begrijpen. Ik ben geen theoreticus. Ik ben een muzikant, een ambachtsman. Ik geef de dingen vorm. Als ik iets begrijp, kan ik dat een vorm geven. Als ik daarentegen iets niet helemaal begrijp, krijg het die vorm van abstractie".

— Maar het kan natuurlijk zijn dat jouw beleving zo persoonlijk is. dat het bij de mensen niet over komt. Jouw beleving hoeft niet die van het publiek te zijn.

„In zo'n geval faal ik in de vertaling. En dat heb ik ook regelmatig gedaan. Soms begreep ik meer dan ik kon vertalen en soms bleef de vertaling in het luchtledige hangen, zodat het aan iedereen voorbij ging. Maar wat ik nu in deze show bijvoorbeeld wel doe is heel concreet met het publiek praten over mijn ervaringen. Ervaringen die ik bijvoorbeeld heb gehad in de V.S. en ervaringen uit socialistische hinden. Maar ook over andere ervaringen en zaken, dat hangt er maar vanaf".

`Het is vaak moeilijk te zeggen wat je wilt, zeggen. Het, heeft daarnaast ook aales met twijfel uit het besef dat dat wat je waarneemt nooit met zekerheid is wat het is. Er wordt zo vaak uitgegaan van dogma's. Ook bij de progressieve partijen: die nemen vanuit een sterk conservatief denken iets waar. Natuurlijk, dat is óók waar. Maar je zou dus bijvoorbeeld op je kop kunnen gaan staan en dan ziet het er toevallig wel even anders uit. En dat is wat theater, wat kunst zo boeiend maakt: het slaat bruggen tussen realiteit en irrealiteit. Daar doet zich een andere waarheid voor. Een gedicht of een lied vertelt die andere waarheid, vertelt óók de waarheid".

— De commercie. Platen, een single zelfs, een boek. Dat hele gebeuren om Herman van Veen heen valt dat te rijmen met wat er op het toneel wordt gedaan en gezegd?

„Ik begrijp die vraag niet. Die single heb ik gemaakt omdat ik daar iets mee te zeggen heb. En die elpee is een registratie van het Amerika-gebeuren. Er is zoveel over te doen geweest dat, ik die plaat, ook hier wilde uitbrengen, zodat de mensen zelf een indruk kunnen krijgen wat daar gebeurd is. En. die elpee is toevallig wel een stuk Nederlands repertoire-voorbreiding. Natuurlijk kun je vragen wal moet die Van Veen nou in Amerika. Maar ik ben met iets bezig waarin ik volledig geloof en wat ik fantastisch vind om te doen. Het is heerlijk met mensen die je al zolang kent muziek te maken, te reizen, ervaringen op te doen. Dat is heerlijk".

„Misschien willen sommige mensen dat ik nog a-commercieler moet zijn.Maar ik zit wel in het entertainment. Ala ik in Carre wil spelen, moet ik wel zorgen dat de mensen dat weten. We hebben bovendien altijd voor stoelen gespeeld. Altijd het volledige risico genomen. En soms ga je dan ook onderuit. Met „Onder Water" bijvoorbeeld zijn we enorm op onze bek gegaan. Dat kan gebeuren en gebeurt soms ook. We hebben een kostenpakket zien te bereiken. Dus hang je posters op en schreeuw je van de daken: hier zijn we! Het is gewoon ontzettend hard werken. Je probeert dat zo zuiver mogelijk te doen, maar je moet wel bereikbaar zijn"

..Ik zal best fouten maken. Ik maak ze ook. Maar niemand Kan mij op inconsequenties betrappen. Ik denk dat ik één van de weinigen ben die niet alleen over engagement praat, maar er ook naar leef. Ik ben twintig jaar met Unicef bezig geweest, met Columbine en God weet wat. Ik ken genoeg mensen die hun scheur opentrekken en daar blijft het dan bij".

— Tocch roep je nogal uitlopende reacties op. Mensen bewonderen je, anderen kunnen je niet zien. Ik heb de indruk dat met name links je niet kan pruimen. ,

„Dat komt, voor bij links en rechts. Maar waar denk je dat ik politiek sta?"

— Links denk ik, maar ja, wat is links?

„Als ik stem, stem ik PPR Daarin kun ik me het beste vinden?Als er een goed Eurocommunisine zou bestaan was ik nu Eurocommunist. Zo, waarschijnlijk zal meneer De Groot of meneer De Bruin nog al wat minder moeite met me hebben. Begrijp je? Maar wat zegt, dat nou? Het gaat er toch om dat je je uit op een voor mensen motiverende manier. We hebben met Harlekijn te gekke dingen gedaan. Maar op de een of andere manier is het met zoveel dingen bezig zijn altijd verdacht. Waar doet-ie het voor? Om belangrijker te worden of rijk, om macht te krijgen?". '

"Nee, ik doe het omdat ik van mijn werk hou. Omdat ik het fantastisch vind om te zingen, eigenlijk is het nog steeds een soort jongensdroom. Als ik in de kleedkamer van Carré ben, voel ik me een beetje Pisuisse".



Jos Visscher