Deventer Dagblad

Herman van Veen leidt zijn eigen toneelstuk

29 juni 1973

Herman van Veen wil — we schreven er al eerder over — weg, uit de sfeer van het cabaret. Hij wil voorlopig zijn heil meer in de richting van het toneel zoeken. Hij heeft zelf een toneelstuk geschreven, getiteld De Spinse, dat handelt over een vrouwelijke spin. Zelf noemt hij dit stuk een merkwaardig theatergebeuren in vier verwevingen, geschreven en geregisseerd door Herman van Veen.


Het spel zal gespeeld worden door Marlous Fluitsma, die momenteel nog aan de Haagse Comedie is ver bonden, Frans Sydzes en Joost Nuisel, twee onbekende grootheden, die staan te dringen om naar voren te komen. Deze produktie gaat vanaf januari 1974 draaien, waarvoor momenteel contacten met theaters worden gelegd.

Herman van Veen is in zijn harlekijn-blad terughoudend met mededelingen door de door hem tijdelijk genoemde stap van het toneel naar achter de schermen. In het theatergebeuren De Spinse krijgt men hem niet zelf te zien. Aan de opvoering zal hij zich uitsluitend doen kennen aan zijn wijze van regie.

Dit tijdelijk zich terugtrekken uit de scène heeft mogelijk te maken met de kritieken, die losgekomen zijn op Hermans jongste show. Hij zou daarin — ook volgens onze zienswijze — op basis van te weinig tekst tezeer op zoek geweest zijn naar zichzelf zonder er rekening mee te houden, dat hij eigenlijk innerlijk moet veruiterlijken om over te komen bij zijn publiek.

Samenvattend zou men het zo kunnen zeggen: Herman van Veen is een groot talent, maar nog geen groot kunstenaar, omdat zijn talent nog onvoldoende samenvalt met zijn techniek om mensen te bespelen. Dit is een kwestie van groei, zowel van eigen persoonlijkheid als van methodiek.


Mythologie


Zijn spel, zo geeft Herman van Veen als inleiding mee, houdt in dat in de Griekse mythologie Arachne een lyrische prinses was, zo begaafd in de weefkunst, dat ze de jaloezie opwekte van de godin Athene. De Spinse Arachne verdedigt haar nest met een zelfs voor mensen giftige beet.
Maar wees niet bang en blijf in de zaal. Herman ziet dit spel in de vorm als een vervolg op de show, waarmee hij op tournee is, met dit verschil dat de tekst in het spel duidelijk gerangschikt is in een verhaal, het verhaal van de vrouw, die door Athene in een spin werd veranderd en die zich in haar nieuwe gedaante laat gelden.
De rol van de Spinse zal toevallen aan Marlous Fluitsma, die in Maastricht de toneelschool doorliep en na het Groot Limburgs Toneel en enig film- en tv-werk bij de Haagse Comedie belandde. Joost Nuissl is tot nu toe hoofdzakelijk betrokken bij de muziek van de harlekijn-show, Fransje Sydzes is een onderwijzeresje, voor wie nooit definitief heeft vastgestaan wat ze wou worden. Wel iets in de richting van het toneel, maar het werd na afwijzing toch het onderwijs, waar zij met de kinderen spelletjes opvoert. Fransje: ,,0ok het gewoon juf zijn is leuk om te doen. Nu heeft Herman mij gevraagd. En dat wou ik."


Niet naar toneel


Herman van Veen vindt het onjuist als de gedachte zou post vatten dat hij uit het cabaret en naar het toneel zou gaan. Hij beschouwt zijn nieuwe stuk als een verlengstuk van zijn huidige show.
Zelf zegt hij daarover: "Ik heb dit zo gewild, omdat het voor mij een enorm interessante ervaring is om wat ik in vijf jaar op het toneel heb geleerd over te dragen aan anderen. Ik wil eens zien of ik daartoe in staat ben. En schrijven is niets nieuws voor me. Ik heb al eens kinderstukken geschreven en verhalen en gedichten.
De nieuwe werkwijze van mij heeft niets te maken met de kritiek op de show.
Deze show heb ik gebracht in de opvatting die ik van theater heb, een totaal meeleven te bereiken van het publiek, een emotionele belevenis, waarin ik vind geslaagd te zijn.

Ik wil dat nu ook bereiken in het vaste patroon van een toneelspel. Dat sommige recensenten dit niet begrijpen of niet kunnen waarderen, zegt mij niet alles, omdat er anderen zijn die deze merkwaardige, irreële sfeer-overdracht wel aanvoelen zoals ik het bedoel.
Ik vind, dat ik met mijn huidige show erg veel response krijg in de sfeer die ik bewust heb gezocht."