Nieuwsblad
Fred Monsma

Herman van Veen: een duizendpoot

29 april 1987


Op het toneel, voor jong en voor oud, tientallen elpee's, een kindermusical, radio- en tv-programma's, een speelfilm met Monique van de Ven, verscheidene dichtbundels, kinderboeken, een toneelstuk, kinderseries als 'Herman en de zes' en 'De wonderlijke avonturen van...'. Je kunt het zo gek niet bedenken of hij heeft het gedaan. Een duizendpoot is het, die 42-jarige theater-harlekijn die luistert naar de achternaam Van Veen.


Vanavond is deze clown te zien bij Veronica, dat dan Hermans recentste theatershow op het scherm brengt, 'De zaal is er'. Het is een tachtig minuten durende samenvatting van dit programma waarmee Van Veen volle zalen trok. De show is opgenomen in oktober 1986 in het Amsterdamse Carré en bevat fragmenten met 'Klacht', 'Hempie', 'Lieg niet tegen mij', 'God bless"America', 'De generaal', 'Kermis', 'De disco' en 'De dirigent'. Maar ook is er een deel te zien van de hooggewaardeerde kindermusical 'Alfred J. Kwak' en zingt Van Veen bekende luisterliedjes van zijn hand als 'Hilversum 3' en (zijn laatste hitje), 'Anne'.

Over zijn 'De zaal is er' zegt Van Veen: „Vanavond zing ik liedjes, beelden en woorden die door vrienden en mijzelf opnieuw geschreven, bedacht en geleend zijn. Herinneringen aan een tijd, aan een mens, aan jezelf en waar je die gewoonlijk kunt vinden.... Op een wereld die elk ogenblik kan ontploffen. Hoe je je bij die gelegenheid dient te kleden en beknopt behandeld: wat gebeurt er na de dood met de ziel. Hoe redt hij zich?"


Satire


Herman van Veen is geboren op 14 maart 1945 in Utrecht. In 1967 behaalt hij het diploma Algemeen Vormend Muziekonderwijs (specialisaties viool en zang) aan het Utrechts Conservatorium. Nog in datzelfde jaar begint hij te werken aan zijn eerste, satirische theaterprogramma dat als titel 'Harlekijn' - zo heette ook zijn studentencabaret - krijgt. De daaropvolgende drie jaar is Van Veen met zijn Harlekijn-programma's te zien in de theaters van Nederland en België en heeft hij tv-optredens in Engeland en West-Duitsland maar ook in Japan. Daarna heeft hij programma's gemaakt als 'Herman van Veen en de kontraband', 'In Carré' (1971 en 1973), 'De pijnshow' (1977), 'Op handen' (1978), het door de kritici gekraakte 'Onder water' (1980) en het hierboven reeds genoemde 'De zaal is er' dat vanavond voor een groot deel op tv te zien is.

Voor het nieuwe seizoen staat er alweer een nieuwe show op stapel. Maar de belangstelling voor 'De zaal is er' is echter nog zo groot dat dit programma in 1988 in Nederland opnieuw geprogrammeerd staat voor de maanden mei en juni. Ook het buitenland laat de show niet ongemoeid. Verscheidene keren is Van Veen al in het buitenland te zien geweest. Hij maakte toernees door Duitsland en Zwitserland. Binnenkort reist zijn theatergezelschap af naar Luxemburg en daarna worden, van oktober 1987 tot februari 1988, achtereenvolgens België, Engeland en Frankrijk aangedaan.


Derde wereld


Ook buiten het theater is Van Veen actief. Samen met Joost Taverne richt hij tussendoor in 1977 de stichting Colombine op, een ontwikkelingshulp-organisatie voor Derde Wereld-landen. Over politieke bewogenheid zei hij in 1981 in een interview: „Ik ben geen socialist, ik ben geen communist. Ik hoor niet bij een kerkgenootschap. En toch wil ik zeggen dat ik het een ongelooflijke rotzooi vind op de wereld."

Van Veen is in de loop van zijn carrière diverse keren onderscheiden. In 1974 en 1975 krijgt hij in Duitsland de 'Stern des Jahres' in Duitsland en in Nederland wint hij de Prijs van de Kritiek. In 1976 ontvangt Van Veen de Louis Da- vids-ring en in 1979 wordt hij samen met tekstschrijver/componist Erik van der Wurff door de stichting Conamus bedacht met de Louis Davids-prijs voor hun liedje 'Opzij'.

'Creativiteit' staat bij de clown Van Veen hoog in het vaandel. Hij moet bezig blijven. Hoewel hij komende maand, mei, nog in Luxemburg de zaal probeert te boeien met 'De zaal is er' wórdt in Oostenrijk in diezelfde maand ook de laatste hand gelegd aan de een driedelige tv-serie met in de schijnwerpers naast Herman van Veen bekende namen als Heinz Rühmann, George Moustaki en de uit de DDR afkomstige Gisela May. Zo bewijst Van Veen nog eens met recht een duizendpoot te zijn.


(Nederland l, 22.02 uur)



• FRED MONSMA