| Accent Frank Wuyters |
"Elke voorstelling is één grote liefdesverklaring"
|
28 augustus 1976 |
|
Dit is het verhaal van een marmerbleke Harlekijn uit Hollands vette dreven, die succes-story van de Utreehtse typografenzoon Herman van Veen. die in snel tempo de top van de vaderlandse showbusiness beklom. Tien jaar geleden verliet hij het conservatorium in de Domstad, waar hij viool en zang had gestudeerd. Hij gespte vervolgens, tot afgrijzen der familieleden, een grote laat-me-niet-lachen- trommel voor de magere buik en sprong ermee op de vaderlandse podia. Op die trommel sloeg hij de punten, komma's en forse uitroeptekens, die hij nodig achtte voor zijn interpretatie van de oude ballade der drie schuinstamboers. Zijn brutaliserende verschijning — dromerig pokerface. slordig engelenhaar en een stem a la Yma Sumac — werkte inspirerend op het publiek. Willem Duvs en Mies Bouwman sleepten hem voor de camera's, voordat het eerste jaar goed ten einde was; hij had toen al een langspeelplaat gemaakt, waarop hij zich niet alleen als medisch gesneden potsenmaker, maar ook als begaafde chansonnier uitleefde. Daarna volgden bliksemtournees door Nederland. België en Duitsland, nieuwe langspeelplaten, die bol stonden van muzikale hoogstanden, een handvol mislukte televisieshows, een al evenzeer mislukte film grandioze One-Man- shows in de grootste zalen, een zacht sudderend toneelstuk van eigen hand De Spinse en de traumatische musical Jukebox 2000. Toffe tijd En nu dus dat exclusieve uurtje voor een blijde kinderschare die a raison van een gulden een eindje met hem op mag fantaseren. 'Graag gedaan.' zegt hij bij voorbaat, 'want in feite heb ik het al die jaren al over kinderen en ouden van dagen. Mijn voorstelling gaat nooit over de mensen, die allemaal zo nodig binnen moeten raken, die vechten voor een belegde boterham en de godganselijke dag hun eigen mannelijkheid of vrouwelijkheid willen bewijzen. Gelukkig: kinderen hoeven het nog niet en ouden van dagen niet meer.' Van Veen, terugkijkend op die tien jaar succes heeft maar één wens. 'Ik wil voor mezelf een toffe tijd, ik wil op die grauwe wereldkluit gewoon een beetje geluk hebben. Liefde is voor mij belangrijk. Belangrijker dan theatersucces. Als ik zie, dat mijn kinderen gezond blijven is dat voor mij een grotere voldoening dan dat ze hard voor pappie geklapt hebben. Applaus zegt me niks. Voor mij is het altijd weer een verbijsterend feit. als een voorstelling echt lukt. Dan denk ik: 'We hebben' toevallig de : wind mee gehad. De muzikanten kwamen op dezelfde tel uit. Het licht zat goed en ik heb die krakende podiumplank weten te vermijden.' Als het dan afgelopen is voel je je een jongen, die drie uur door gras heeft gelopen, dat eigenlijk te hoog voor hem is. Maar als het per se moet ga je er toch weer doorheen. dat wel. Kwetsbaar Ik ben ook geen vogel met een boodschap voor zijn publiek. Boodschappen halen ze maar bij Albert Heijn. Het enige dat ik doe is vertellen van mijn eigen ontdekkingen. Iets van de heuvels en de groene velden die ik heb gezien wil ik aan die zaal doorgeven. Van Herman zullen ze nooit het verlossende woord horen. Als je nou van jezelf weet, dat je verrekte kwetsbaar bent, houd je ook steeds rekening met je afgang. In elke serie voorstellingen zitten zwarte dagen. Dan zie ik het zelf niet meer zitten en krijg ik een lied of een stuk tekst niet meer door mijn strot. Dal overkomt je, als je intens betrokken bent met je materiaal. Als ik zing, als ik praat doe ik dat vanuit mijn eigen gevoel. Je luistert naar me en weet precies, waar Herman aan toe is. Of hij honger heeft, zich gefrustreerd voelt, in een zachte groene stemming is. Ik kom daar open en bloot voor uit. Als ik een zwarte dag heb staan de mensen alweer om tien vóór half elf op straat. De pauze is dan drie kwartier eerder dan normaal en de koffiedames hebben de pest in. Die staan gezellig rondom de ketel te keuvelen en zien opeens die hap op zich afstormen. Eigenlijk zou je op zo'n avond vóór het doek moeten komen om te zeggen: 'Sorry jongens, maar ik ben nog niet zo ver, ik kan helaas niet optreden. Ga maar naar huis: want het heeft weinig zin om samen zo door te modderen. Jullie krijgen op die manier een voorstelling die geen moer betekent. En ik ga wel dwars door de hel, omdat ik vanavond niet in mezelf geloof.' Kijk, als je zulke dingen open en bloot durft te zeggen, ben je al een heel eind. Als je je in hiet theater kwetsbaar opstelt heb je pas de kans, dat het klikt. Ik vind carrière geen tof woord, maar bij gebrek aan beter gebruik ik het toch maar. Er zitten in een carrière een aantal elementen, waarvoor het publiek warm wil lopen. Dat zijn eerlijkheid en gedrevenheid. Als je die twee dingen probeert vast te houden willen ze je fouten desnoods door de vingers zien. Ik kom er eerlijk voor uit dat mijn voorstellingen nooit helemaal af zijn. Dat ik elke avond anders ben. Ik raffel geen lesje af, maak geen verzonnen typetjes, die jaren lang hetzelfde blijven. Het publiek krijgt in mijn show een instant- Harlekijn. Ze krijgen de kans om Herman van Veen te ontmoeten, zoals hij op dat moment leeft en denkt. Wat een jaar geleden gebeurd is. interesseert de zaal en mezelf geen fluit meer. Ik laat me niet dwingen om successen van jaren geleden nog eens te herhalen, als ik er niet achter sta. Suzanne bijvoorbeeld is een hit geweest, maar ik verdom het om dat lied nog te zingen. Wrikken en wroeten Ik probeer door wrikken en wroeten mijn publiek een eerlijk beeld van mezelf te geven. Als je dat uitgangspunt hebt, zet je jezelf elke avond opnieuw voor het blok. Je sterft in de problemen, omdat je nu eenmaal het avontuur boven de zekerheid hebt verkozen. Iedereen heeft de mond vol van geramde structuren; een voorstelling, die geramd zit, heeft geheid succes, heet het dan. Maar op die manier kun je je ook mooi het graf in rammen. Als je in Tibet een huis binnenkomt, staat er een beeldengroep, die gemaakt is in 'gunstige tijden'. Dat vind ik prachtig: gunstige tijden. Hoelang hebben ze gewacht, voordat de tijden gunstig waren om zo'n beeld te kunnen maken? Bij ons staat er op diezelfde plaats een ijskast. De consequentie van eerlijk theater maken is ook, dat je je vrijwillig beperkt. Ik weet ook, dat ik binnen twee jaar binnen ben, als ik me de klere werk en avond aan avond doorjakker. Maar wat heb ik aan een bungalow met spartelvijver, als ik niet meer weet, wat liefde is? Als ik opeens geen tijd meer heb voor mensen? Ik heb nu een dunne draad in mijn hand, die ik 's avonds het theater ingooi. En met dat touw moet ik verrekte zuinig zijn. Ik heb al een paar keer goed misgegokt, me laten ompraten door kerels, die het beter wisten en een leuke kraker in hun kop hadden. Ik werd indertijd voor de televisie gegooid, terwijl ik er nog niet rijp voor was. Sindsdien ga ik nog uitsluitend bij mezelf te rade. Voor mij is elke voorstelling één grote liefdesverklaring, een hartekreet van twee uur met een pauze in het midden om naar het toilet te gaan. Ik houd altijd rekening met de mogelijkheid, dat de minnaar wordt afgewezen.' Frank Wuyters |