| NRC-Handelsblad Henk van Gelder |
Ciske de Rat |
27 feb 1999 |
|
De hit was er al vóór de film uitkwam, want het door de dertienjarige Danny de Munk met zo veel passende pathetiek gegalmde Ik voel me zo verdomd alleen, bij snel gesneden beelden uit het bioscoop-epos, werd een favoriete videoclip in TopPop en steeg zodoende pijlsnel naar de eerste plaats van de Nederlandse hitparade. En toen bovendien bleek dat er op de film zelf in ambachtelijk opzicht weinig af te dingen viel - met flair gemaakt, nostalgisch aangekleed, bekwaam geacteerd - groeide Ciske de Rat in de loop van 1984 met bijna twee miljoen bezoekers uit tot één van de meest succesvolle Nederlandse films aller tijden. In hoog tempo, en in ogenschijnlijk willekeurige volgorde, vertoont de AVRO de eerstvolgende weken het complete oeuvre van producent Matthijs van Heijningen. Dat begon donderdag met Alle Dagen Feest, vandaag dus Ciske de Rat èn het veel latere Eline Vere, komende donderdag Zwaarmoedige Verhalen voor bij de centrale Verwarming en volgende zaterdag op één avond Van de koele Meren des doods en Mysteries. Rijp en groen, voor elk wat wils, van oud en nieuw en alles wat. Ciske de Rat, naar de vooroorlogse succesboeken van Piet Bakker over het tuchthuisjongetje met het hart van goud, dateert uit de tijd dat Van Heijningen nog feilloos bleek te weten waarmee hij een breed publiek naar de bioscoop kon lokken. Alles klopte: de op televisiegebruik toegesneden verteltrant, de ontdekking van Danny de Munk die aller harten veroverde, Peter Faber als zijn ruwe-bolster-vader, Willeke van Ammelrooy als zijn ongelukkige moeder, Linda van Dijck als de moederlijke vriendin, Herman van Veen als de zachtaardige onderwijzer, Rijk de Gooyer als begripvol politieman, de schwungvan cameraman Frans Bromet, de met een Gouden Kalf bekroonde vormgeving van Dick Schillemans, en niet te vergeten die smachtende nummer één-hit. Maar de formule was niet te herhalen; toen Van Heijningen het twee jaar later nog eens over wilde doen met Op Hoop van Zegen zat alles tegen. Het lied flopte, en de film eveneens. Ciske de Rat, zaterdag, Ned.1, 2I.07-23.00u. HENK VAN GELDER |