Utrechts Nieuwsblad
HENNY VAN SCHAIK

Van Veen blijft zichzelf



25 augustus 1982
AMSTERDAM — Een man zit in een kooi. ervoor ligt een viool, hij pakt hem en zou door het gaas heen willen spelen: Herman van Veen. Voor een uitverkocht Carré presenteerde Herman gisteravond zijn nieuwe show, die gebaseerd is op het programma dat hij voor de rest van het seizoen in Duitsland en omstreken gaat brengen. Tot en met 3 oktober is hij nog in Carré te zien.
Het programma loopt volgens de bekende Van Veen-formule, die nog altijd werkzaam blijkt: melodieuze zang en muziek, afgewisseld met puur gek doen. Herman is wel sterk betrokken bij het wereldgebeuren, maar heeft het land aan cynisme. Dat wordt dus niet 'lachen om ellede', zoals bij veel traditioneel politiek cabaret, maar wel een poging om iets moois, iets poëtisch te doen in de kooi van de maatschappij.



Dit poëtische brengt algauw iets willekeurigs met zich mee, maar dat heeft Herman juist nodig om goed te blijven balanceren op de grens van het onlogische spontane en het logische engagement. Nee durven zeggen — zo hard dat de boxen en het publiek haast opgeblazen werden — dat geeft je de mogelijkheid om weer te doen waar je zin in hebt.

In het verlengde van de poëzie kan Herman in plat Utrechts vaststellen dat hij soms zo 'bloednerveus' wordt, al was het maar van een CDA-beroepsmilitair die kruisraketten in zijn tuintje wil verbouwen. De nu al twintig jaar door Erik van der Wurft geleide muziek kon af en toe overgaan in pure rock-persiflage.

De belichting had daarbij echter net weer dan kunstzinnige, dat het onderscheidt van alledaags discogeknipper. In de beweging demonstreert Herman meer en meer zijn mime-souplesse. Teksten die ogenschijnlijk banaal beginnen, krijgen al snel hun strekking. Feilloos is de symboliek waarmee aangetoond wordt hoe sommige zakenlieden hun status ontlenen aan hun koffertje en hoe pijnlijk het kon zijn als zo'n koffertje er ook in bed aan te pas moet komen voor de seksuele status.

Eigenlijk is er voor de Van Veen- kenners weinig nieuws over het programma te zeggen, zonder direct de inhoudelijke grappen te verklappen. De formule is oud, de inhoud is voor een groot deel nieuw en de presentatie blijft boeien, omdat Herman zijn bedoelingen nog uitstekend kan voordragen.

Alleen bij de samenvatting van oude suksessen aan het eind vroeg ik mij af of het niet een te simpel tegemoetkomen aan de verwachtingen van de fans was.In deze opzet klonk het mij bijzonder ongeinspireerd in de oren. Verfrissender vond ik de aparte muziek aan het begin. Een uiterst strak ritme, juist niet door drums maar door toetsen aangegeen, bood het kader voor zeer vlotte vioolsolo's, wat naar mijn mening aardig aansloot bij het thema van optimaal willen leven, ondanks de marges van ons computer- en containerbestaan.
In tegenstelling tot veel 'positief theater probeert Herman van Veen met zijn spontane enthousiasme in ieder geval geen oogkleppen aan te dragen die je van de werkelijkheid afsnijden. Het verzet zit in de strijkstok, maar letterlijk blijft het wel vioolspelen in een kooi.



HENNY VAN SCHAIK