| veluws Dagblad Hans Piët |
Nederland verovert de wereld met volwassen tekenfilmserie |
23 dec 1989 |
|
Door Hans Piet HILVERSUM - Alfred J. Kwak was een tot nu toe vrij onbekende eend. Hij werd wat jaren geleden door Herman van Veen bedacht en leefde vooral in stripboek- vorm en op de plaat. Maar vanaf zondag komt daar verandering in, want dan zal hij in een wekelijkse frequentie het televisiescherm gaan vullen met zijn wiebelende staart, rode das en gevoel voor rechtvaardigheid. Alfred Jodocus Kwak is een wat naïef ogend dier, dat zonder veel moeite het kind in de kijker wakker schudt. Hoewel de eerste (dubbele) aflevering, daartoe door de opzet van het verhaal gedwongen, wat geëikte paden bewandelt, is het in eerste instantie het oogstrelende tekenwerk en de uitstraling van Alfred die de kijker aan de buis gekluisterd zal houden. Volwassen 'Alfred J. Kwak' mag gerust worden omschreven als de eerste volwassen Nederlandse tekenfilmserie met internationale allure. Hij kan zonder veel moeite concurreren met zijn Amerikaanse broertjes en zal dat de komende jaren ook doen. Het beste bewijs daarvoor is de interesse uit bijvoorbeeld Frankrijk, Duitsland en Spanje, waar Alfred Jodocus Kwak in september 1990 zijn opwachting zal maken, maar ook in Zuid-Amerika en het Verre Oosten is de belangstelling groot. 'Alfred J. Kwak' is een zorgvuldig gemaakte reeks die uit 52 afleveringen bestaat en waarbij nu eens niet is beknibbeld op de hoeveelheid tekeningen, waardoor het verhaal visueel een vloeiende lijn heeft en ook de decors een bijzonder fraai uiterlijk hebben gekregen Niveau Zoals Ollic B. Bommel een heer van stand is, zo is Afred J. Kwak een eend van niveau. Met zijn gevoel voor rechtvaardigheid gaat. hij elke maatschappelijke misstand te lijf, werpt hij zich op als de redder van het milieu en probeert hij als wereldverbeteraar zijn sporen na te laten. Toch is het geen zware dramaserie. De kracht ligt namelijk vooral in de interpretatie die de kijker aan de verhalen geeft. Dat maakt 'Alfred J. Kwak' tot een serie, die zowel jong als oud zal aanspreken en die na de eindtitels voor lange of kortere tijd zal doorwerken. Iedereen zal er wel iets van zijn gading in vinden. Bij de een is dat misschien de humor, bij de ander de manier waarop Alfred strijdt tegen onrecht zoals apartheid. Zijn grootste vijanden zijn de gluiperige K. Rokodill en Dolf de Kraai, een dictator die bovendien wapen- en drugshandelaar is. Maar daarnaast kent de serie zo'n 250 door Herman van Veen bedachte figuren. Hoewel de eend uiteindelijk over de hele wereld trekt, wordt vooral Nederland in het zonnetje gezet. In de kleurrijke decors duiken geregeld molens, polder- weggetjes en het waterrijke Hollandse landschap op. Bovendien trouwt Alfreds vader Johan Kwak uiteindelijk ("Je bent zo getrouwd als je trouwt") met Anna van der Polder, die met haar witte kapje oerhollands oogt. Als woning betrekt het kersverse echtpaar bovendien een klomp. Opvoeding Er zit een opvoedkundig tintje aan de serie. Wanneer Alfred door een trieste samenloop van omstandigheden alleen achterblijft, wordt hij opgevoed door Henk de Mol, die hem laat weten: "Eén ding kan ik je niet leren en dat is zwemmen. Ik ben namelijk een beetje bang voor water," terwijl hij hem wat later toevertrouwt, als een ekster een sleutel steelt: "Hij houdt van alles wat glimt. Dat is heel natuurlijk", Vara-directeur Marcel van Dam is in zijn nopjes met Alfred, want de reeks past helemaal in het streven van de omroep hoge kwaliteit te leveren. Daarom vindt hij het leuk dat de Vara wat kijkdichtheid betreft de Tros heel dicht nadert, maar meer waarde hecht hij aan het feit dat zijn omroep de best gewaardeerde is en de tros in die categorie ver achter zich laat. Met veel plezier heeft Van Dam op zijn werkkamer in het Vara-gebouw naar een aantal afleveringen gekeken. Zónder schroom concludeert hij dat 'Alfred J. Kwak' "een meesterwerk van didactiek" is. Van Dam: "Onbewust worden er allerlei zaken overgedragen op de kijker met betrekking tot de maatschappij, maar bijvoorbeeld ook het milieu. Bovendien is het fascinerend te zien hoe de karakters - dieren met menselijke trekjes - zich ontwikkelen". Internationaal 'Alfred J. Kwak' is in veel opzichten een internationale serie. Hij is geschreven door Herman van Veen en ontworpen door de Duitse striptekenaars Harald Siepermann en Hans Bachner, die beiden betrokken waren bij de Spielberg-film 'Who Framed Roger Rabbit?'. Alle tekeningen zijn gemaakt in Taiwan, terwijl de stemmen er in Japan aan werden toegevoegd. De muziek is weer in Nederland opgenomen, terwijl de montage in Tokyo is gedaan. Coproducent van deze 40 miljoen gulden kostende serie is TV Tokyo. Marcel van Dam: "Het is de grootste produktie op dit terrein die ooit in Nederland werd opgezet en voor ons een hele gok omdat we ons als eerste aanmeldden als co-producent. Op zo'n moment ga je voor miljoenen guldens mee, maar weet je niet of er nog meer financiers komen opdagen en of de serie de beoogde kwaliteit ook kan waarmaken. De uitkomst is echter zo fantastisch dat ik alle afleveringen zal zien". Herman van Veen heeft scherp toezicht gehouden op de produktie, die uiteindelijk achttien maanden in beslag nam. Marcel van Dam: "Hij heeft duizenden faxen verstuurd. Zo wilde Herman bijvoorbeeld niet dat het Nederlandse landschap zou worden vervormd". In Japan zijn de eerste 25 afleveringen inmiddels uitgezonden. De kijkcijfers zijn goed, vooral sinds de reeks naar een beter kinderuur is verschoven, namelijk van half vier naar half zeven. Marcel van Dam: "Wij zenden de reeks, net als in Japan, ook wekelijks uit maar stoppen in de zomer, waardoor hij uiteindelijk zal doorlopen tot 1991. Dan overwegen we om nog drie speciale programma's te maken. Bovendien willen we de serie nog eens herhalen wanneer de kinderen van nu ouders zijn geworden.' Maar Herman van Veen heeft de ideeën voor nog eens tweeënvijftig afleveringen inmiddels opgeschreven, dus wie weet komt er gewoon een vervolg op deze eerste reeks". Afzonderlijk 'Alfred J. Kwak' is geen vervolgserie. Elke aflevering kan dus afzonderlijk worden bekeken, hoewel een paar verhalen over drie afleveringen werden uitgespreid. Walt Disney Studio's was overigens behoorlijk jaloers op deze eend. Op het moment dat Herman van Veen bij Disney binnenstapte (en hij klopte daar het eerst op de deur) hapte het Amerikaanse tekenfilmbedrijf direct ; toe. Echter niet met de bedoeling de serie zo snel mogelijk op de buis te houden, maar hem juist daarvandaan te houden.Walt Disney zag in AJK een serieuze bedreiging. En niet te onrechte, want met Alfred heeft Donald er een zware concurrent bij. |