Goudsche Courant
JACQUES GELUK

Een kleine actie voor groot geluk


'De samenleving maak je samen' is het motto van een groot aantal programma's dat de NCRV maakt ter gelegenheid van iiaar zeventigjarig jubileum. Een actie voor de bouw van een Colombinehuis in Biddinghuizen (Flevoland), waar kinderen die door ziekte nooit van huis kunnen even 'kunnen genieten van een hemel op aarde', past precies in die filosofie. Vanavond wordt met 'De kleine stoel', een extra editie van het programma waarin Rik Felderhof bijzondere mensen ontmoet, een aanloop genomen naar het grote actieprogramma, dat de NCRV morgenavond uitzendt.


'De kleine stoel' is een ontroerende uitzending geworden, waarin vier kinderen aan het woord komen die ernstig ziek zijn. Milo is bijna 18 jaar, maar veel mensen denken dat hij acht is. Hij heeft een nierziekte waardoor hij niet meer groeit. Speciale hormonen slaan bij hem niet aan. Al sinds zijn achtste jaar worden zijn nieren driemaal per week gespoeld. "Alles wat ik drink blijft in mijn lichaam. Als ik heel veel drink kan mijn hart dat niet aan en kan ik overlijden", zegt hij. Twee keer heeft hij een andere nier gekregen, maar in beide gevallen werd het orgaan afgestoten. "Ik heb nog een beetje hoop", zegt hij. Milo is verdrietig, vooral omdat hij niet zo kan zijn als zijn leeftijdgenoten die uitgaan en een vriendin hebben. "Ik had één vriend, maar die zie ik nooit meer", zegt hij triest. Milo is ook één der hoofdpersonen in de documentaire 'Zuiver omdat het moet', die de TROS maandag om 20.25 op Ned. 2 uitzendt. Stephanie is vijfjaar. Ze weet niet hoe ernstig haar situatie is, maar kan wel pijnlijk duidelijk formuleren hoe een tumor haar beide nieren hééft verwoest en dat ze daarom drie dagen per week naar het ziekenhuis moet. Bovendien kan ze nauwkeurig uitleggen hoe de apparatuur werkt. "Ik wil niet altijd", zegt ze bijna berustend.

In het tweede deel van 'De kleine stoel' komt Eva aan het woord, een tiener met leukemie. Ze draagt een hoedje om haar dunne haar te verbergen. "Ik dacht dat het een griepje was, maar dat hoort in drie dagen over te gaan. Het was ernstig. Als je 't niet vraagt zeggen ze het niet, maar ik heb het gevraagd. Zo van: is deze ziekte ernstiger dan die. Ze zeiden bijna altijd ja. Soms denk ik: ik ga terug in de tijd, één dagje zonder leukemie lijkt me leuk". Het ergste vindt ze dat ze zo moe is. Danny, acht jaar, ten slotte woont in Heliomare in Wijk aan Zee. Hij is vanaf zijn geboorte gehandicapt, waardoor hij niet kan lopen. Vanaf zijn kniëen kan hij niets, maar zijn armen zijn beresterk. Over zijn toekomst is hij optimistisch: "Ik ga later samenwonen met mijn vriendinnetje Roelin- da". Wat bij alle vier-de kinderen, vooral bij de jongsten, opvalt is dat zij op een zeer volwassen manier over hun ziekte kunnen praten. Het lijkt alsof ze een deel van hun jeugd hebben overgeslagen.
Herman van Veen, initiatiefnemer van Colombine: "Het kan geweldig helpen om persoonlijke drama's aan een breder publiek bekend te maken. 'De kleine stoel' zit dramaturgisch heel goed in elkaar".

'Zondagskinderen'

De echte actie wordt morgenavond gevoerd in 'Zondagskinderen speciaal', waarvan vooral het tweede gedeelte in het teken staat van de bouw van het Colombinehuis. Er is nog ongeveer drie miljoen gulden nodig, maar Van Veen denkt dat dit bedrag er ruim op tijd komt om het huis medio 1996 te kunnen openen. Zijn rol in het programma begint wanneer presentator Jos Brink hem overvalt op. het terrein waar het Colombinehuis moet komen: Het bos van morgen. Van Veen: "Alles heeft met alles te maken. Net zoals water schoon moet zijn, geldt dat ook voor bloed. En als je leukemie onderzoekt ontdek je bij voorbeeld dat het hiv-virus de stamcel niet aan tast. Dat geeft hoop voor aidspatiënten. Het onderzoek loopt heel voorspoedig en staat op het punt van een door braak". En: "Als we één meisje gezond kunnen maken, kunnen we misschien ook de hele wereldgezond maken".

Het Colombinehuis wordt niet alleen voor leükemiepatiöntjcs. "Alle andere ernstig zieke kinderen, zoals nierpatiënten, kunnen er voor hun vakantie terecht, met familieleden of vrienden. Elders hebben ze misschien schaamte, maar hier hoeft dat niet", aldus Van Veen. Elk appartement vertegenwoordigt een bepaalde cultuur, zodat kinderen toch, zij het op kleine schaal, met de wereld worden geconfronteerd. Hoewel het geen ziekenhuis is biedt het huis wel de nodige medische voorzieningen, zoals een dialysekamer met een prachtig uitzicht op de weelderige natuur in dit gebied. Behalve van Veen, die samen met dochter Babette twee nummers zingt, ontvangt Jos Brink nog meer gasten die het verdienen in het zonnetje te worden gezet. Zoals een stuntman, die door een brand zijn hele familie verloor en zich nu inzet voor kinderen, en een verstandelijk gehandicapt meisje dat patiënten die er slechter aan toe zijn dan zij helpt. Een gehandicapt meisje (15) is in de studio om Herman te eren. Het amusement in de vaak indrukwekken de uitzending wordt verzorgd door Marco Borsato en André Rieu. Hoofdpersoon is echter de kijker, die door een machti gingskaart in zijn omroepgids in te vullen een actieve bijdrage kan leveren aan de bouw van het Colombinehuis.



JACQUES GELUK