Dagblad De Limburger
Thijs Lenssen

'Alsof de verf meer weet dan ikzelf'

23 mrt 2016

EXPOSITIE. Zestien schilderijen van Herman van Veen door Maastrichtse galerie geselecteerd voor tentoonstelling

Theatermaker Herman van Veen was vorige week even in Maastricht. Niet om op te treden, maar voor een bezoek aan de Tefaf. En aan de expositie van zijn eigen schilderijen in de Onze Lieve Vrouwe Galerie.


Hij zit nog midden in zijn Duitse tournee met de show Fallen oder Springen, maar wilde toch even naar Maastricht, drie dagen na zijn 71ste verjaardag. Herman van Veen gaat onvermoeibaar door, als zanger, componist, schrijver én schilder. Leeftijd speelt geen rol, vertelt hij in de OLVrouwe Galerie.

"Tk ben inmiddels opa, maar ik zing en speel nog net zoals ik vroeger deed. Ik mag ook niet stoppen van mijn cardioloog, anders ga ik dood." Cardioloog? Heeft hij hartproblemen? Hij schudt zijn hoofd, glimlacht en wijst naar een man die vlakbij staat. Blijkt een goede vriend te zijn, Weertenaar Hubèr Klomps, cardioloog in ruste. "Mijn harts-vriend", zegt Van Veen met klemtoon op de eerste lettergreep. Met hem bezocht hij - voor het eerst overigens - de Tefaf "Geweldig, zoveel mooie kunst bij elkaar." Maar hij is vooral ook gekomen voor zijn eigen expositie, van zestien schilderijen die de Maastrichtse galerie selecteerde. Van Veen begon met schilderen in 2005, na de dood van zijn ouders, vertelde hij ruim acht jaar geleden in deze krant. Hij is het blijven doen. "Zo kan ik het contact behouden. Tijdens het schilderen kom ik het dichtste bij hen."

Hij oogst er steeds meer succes mee, ook in het buitenland. Exposities volgen elkaar op. Zijn werk werd al eens gecombineerd met dat van Oostenrijker Friedensreich Hundertwasser. Eén schilderij hangt permanent in de Stephansdom in Wenen.
Aan inspiratie heeft de schilder geen gebrek. Herinneringen en gebeurtenissen vertaalt hij in merendeels abstracte voorstellingen. Neem Vrijheid is het leven zelf, een van de twee julianadoeken in de galerie. Gebaseerd op zinsneden uit de speech die koningin Juliana in 1952 in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden hield. "Een fenomenale rede in de Koude Oorlogstijd, toen de wereld verijzerde. Ze hield een verhaal van verbinding en gebruikte water als metafoor mensen staan als water met elkaar in verbinding. Je moet dus niet bewapenen."

Op het betreffende doek verbrokkelt een rood weefsel over een diepblauwe ondergrond. Vader, moeder, minnaar, kind, geïnspireerd op een gedicht van Vasalis, toont een lijnenspel dat verdicht tot een grijs struikgewas, en een zwarte rand heeft. "Hermetisch zwart, als teken van onvoorwaardelijke liefde", legt de schilder uit Hij verbeeldt zware en lichte onderwerpen. Een heerlijk ruikend goedje is gebaseerd op zorgeloze vakantiedagen uit zijn jeugd, Prelude in geel op muziek van Mozart. Herman van Veen schildert als het hem uitkomt "Voor alles is een tijd. En of ik nu zing, schrijf of schilder, er gebeurt in wezen hetzelfde, maar net iets anders. Het klinkt misschien raar, maar het lijkt wel of de verf meer weet dan ik zelf, alsof de materie meer begrijpt dan ik. Dat is bij het schijven net zo. Je wordt meegevoerd, zoals de zee beslist dat het schip gaat varen."

De metaforen komen bij de verteller vanzelf. "Ik weet nooit welke kant het op gaat of welke kleuren ik gebruik. Ik werk intuïtief." Hij glimlacht weer. "Ik haal 's ochtends eieren bij de kippen weg en kies er één uit 'Jou ga ik vandaag opeten', zeg ik dan." Kan hij een favoriet schilderij uitkiezen? Zonder aarzelen wijst hij naar een groot blauw doek waarop in het midden een kleurrijke verzameling stippen naar beneden dwarrelt, als confetti. "Heb ik gemaakt voor een stichting die zich inzet voor de rechten van het kind. Kinderen worden, elke dag weer, van hot naar her gesleurd en aan hun lot overgelaten. Het is het schilderij dat me het meeste raakt."

De titel is hij even kwijt. Voor het kind misschien? Confetti? De galeriehoudster komt met het antwoord: Lot.

De tentoonstelling in OLVrouwe Galerie loopt tot en met 16 mei. Openingstijden: donderdag, vrijdag, zaterdag, 13-18 uur. Meer info: www.hermanvanveen.com



Thijs Lenssen