Leidsch Dagblad
ERIC DF RIF

Een levende legende

Willem Duys neemt afscheid na veertig jaar omroep

22 juni 1999

Afscheid nemen als levende legende kunnen weinigen. Aan Willem Duys is het wel voorbehouden. Zondag 27 juni klinkt zijn stem voor het laatst op Radio 2. Daarna schuift hij de knoppen van een veertig jaar bestrijkende omroepcarrière dicht. Eigenlijk had hij willen stoppen in 2000, maar het herseninfarct dat hem vorig jaar trof heeft het vaarwel versneld. Bij het afscheid van de laatste exponent van een roemruchte omroepgeneratie kijken enkele mensen die een belangrijke rol in zijn leven hebben gespeeld terug.


MIES BOUWMAN vormt met Willem Duys nog altijd het tv- paar van de eeuw. Ze werkte bij de AVRO jarenlang samen met Duys en werd na haar uitstapje naar de VARA door hem persoonlijk teruggehaald bij de 'Algemene'. Ze is nog altijd een goede vriendin. "Ik denk dat ik tijdens een Grand Gala du Dis- que voor het eerst met Willem werkte. Vraag me niet naar het jaartal. Ik deed met Willem de presentatie en ik herinner mijn eerste zin: 'Als jij nou eens rechts van mij gaat staan, Willem. Dan sta ik links en voelen we ons allebei thuis'.

We waren leergierig en zeiden tegen bijna alles 'ja'. Tussen Willem en mij klikte het. Waarschijnlijk omdat we zo verschillend zijn. Willem is altijd onbekommerd, totaal zichzelf. In tegenstelling tot veel huidige 'sterren' beschikt hij over een oneindigende woordenschat. Hij koestert taalgebruik en kwaliteit. Daarnaast is zijn nieuwsgierigheid oprecht.

Dat onbezorgde van hem heeft overigens heel wat programmamakers gek gemaakt. Hij bereidde zich nooit voor. Alles ging uit de losse pols. Zo ook bij dat beruchte Grand Gala du Disque. Wij presenteerden om en om een artiest. Voor Willem geen probleem, want hij kende ze allemaal. Ik daarentegen zocht van iedereen op mijn lijstje informatie bij elkaar. Dat ging dus mis, want bij artiest nummer vijf was Willem zoek en hij zou de betreffende zanger aankondigen. Ik kreeg een duw van de producer en daar stond ik dan. Zonder te weten wie er nu eigenlijk ging optreden.

Dat hij nu stopt, is zijn keuze. Niemand heeft daar iets mee te maken. Hij zal zeker worden gemist. Voor mij is hij uniek in de Nederlandse omroepge- schiedenis. Laat niemand proberen hem na te doen. Dat is ónmogelijk."

****

LEE TOWERS behoort tot de lange rij artiesten die door Willem Duys zijn 'ontdekt'. Towers mocht optreden in het programma Voor de vuist weg, waarna hij zijn baantje als onderhoudsmonteur in de Rotterdamse haven kon opzeggen.
"Ik heb ontzettend veel, zo niet alles aan Willem Duys te danken. In 1975 had ik net een plaat gemaakt met de oude Mil- lers, toen we van Willem in Voor de vuist weg mochten komen. De volgende dag stond er meteen een cameraploeg op mijn werk. Ik was onderhoudsmonteur in de Rotterdamse haven en op dat moment net bezig in een kraan. Dat vonden ze wel een mooi plaatje, waardoor het idee werd gewekt dat ik kraanmachinist was. Zo stond ik ook een tijdje bekend: als de zingende kraanmachinist. Daarna is het nooit meer opgehouden. Mijn eerste album werd meteen platina. Willem heeft me altijd gesteund. Hij draaide mijn platen in zijn radioprogramma en prees me steevast de hemel in. En als hij zei dat het goed was, werd je door het publiek al snel in de armen gesloten.

Tot op de dag van vandaag heb ik regelmatig contact met hem. Ik vind het zeer verstandig dat hij nu stopt. Hij wil nog graag, maar de realiteit is anders. Hij kan nu nog waardig afscheid nemen. Ik zal hem altijd dankbaar blijven voor de fantastische manier waarop hij aandacht heeft geschonken aan mijn talent."

****

TOM OKKER maakte Willem Duys als commentator mee tijdens de grote tennistoernooien. Duys is altijd een groot fan van de Nederlandse tennisser geweest en nog steeds van mening dat 'Okker meer kwaliteiten had dan Richard Krajicek'. Okker: "Als tenniscommentator stond hij in hoog aanzien bij de spelers. Hij had verstand van zaken, of wekte die indruk. Je merkte in elk geval duidelijk aan hem dat hij er plezier in had.
Zelf sloegTiij ook een aardige bal. Ik heb begrepen dat hij ooit de halve finale van het Nederland kampioenschap voor junioren heeft gespeeld. Ik heb in die jaren enkele malen met hem op de baan gestaan. Met Rod Laver heeft hij ook nog wel eens een dubbel gespeeld, kan ik me herinneren. We hebben nog steeds contact. Als ik in Zuid-Frankrijk ben zoek ik hem altijd even op. En hij vergeet nooit mijn verjaardag."

****

IMME SCHADE VAN WEST- RUM is de laatste twintig jaar in feite de man achter Willem Duys. Sinds 1979 stelde hij Duys' radioprogramma Muziek Mozaïek samen. "Ik heb me zelf aangemeld. Ik kwam net van school af en schreef voor Harlekijn Holland van Herman van Veen. Voor dat blad had ik Hil- degard Knef geïnterviewd. Zij gaf mij haar nieuwe plaat en die leek me wel wat voor Willem Düys. Tijdens een receptie in Amsterdam ben ik gewoon op hem afgestapt. Hij vond het een leuk idee en zei dat ik de volgende dag maar bij de uitzending van Muziek Mozaïek moest komen. Met kloppend hart ging ik de volgende ochtend naar de studio, die helemaal vol zat met pluggers. Het ging namelijk echt voor de vuist weg. Als iemand iets neerlegde dat Willem leuk vond, draaide hij het. De plaat van Hildegard koos hij uit en na de uitzending zei hij dat ik gerust kon terugkomen als ik volgende week weer iets leuks had. Vanaf die tijd ben ik bij elke uitzending aanwezig geweest.

Ik heb hem leren kennen als heel open. Hij is zeer geïnteresseerd in mensen en heeft snel door wat ze van zin zijn. Hij heeft veel mensenkennis. Daarbij is zijn uithoudingsvermogen zijn kracht. Ik ken weinig mensen die zo hard kunnen werken. Een paar jaar geleden belde hij me op met de mededeling dat hij een bypass-operatie moest ondergaan. Dat was even schrikken, maar Willem dacht alleen aan het programma. 'Kom maar naar Frankrijk', zei hij, 'dan neem ik er vijf op'. Dat is gebeurd. Tot de dag van de operatie zijn we bezig geweest. Op zondag was hij gewoon op de radio te horen en iedereen dacht dat hij alweer uit het ziekenhuis was. Hij heeft het kunnen volhouden, omdat hij er plezier in had. Hij was altijd enthousiast over zijn muziek. Maar ook voor nieuw talent heeft hij een oor. De Leeuw en Santing waren toch voor het eerst bij hem te horen. Hij heeft er ontegenzeglijk een zintuig voor.

Ik ben blij dat ik twintig jaar met hem heb mogen samenwerken. Hij doet alles uit de losse pols. Voor Easy Listening en Weekend Café, twee andere programma's waarvoor ik werk, schrijf ik steeds hele draaiboeken. Willem is de enige die ik ken die die boeken niet nodig heeft. Ik zoek meestal de platen uit. Hij komt een kwartier voor uitzending de studio binnen en dan bespreken we kort de twee eerste nummers. Tijdens het programma nemen we de rest door.
Ik vind het jammer dat hij stopt, maar het is zijn beslissing. Zijn programma's zijn nog steeds goed, ook na zijn beroerte. De luistercijfers stijgen zelfs weer. Ik zal hem enorm missen." "

***

SASKIA HILGERSOM is Duys' dochter uit zijn eerste huwelijk. "Mijn ouders zijn in 1964 gescheiden. Ik was toen zeven. Daarna kwam ik echter regelmatig bij hem in Blaricum. Het is was daar altijd een gezellige boeL De platenmaatschappij Iramac, die mijn vader destijds met Pim Jacobs had, hield kantoor bij hem thuis. De artiesten kwamen er langs en na het vergaderen werd er geborreld en gemusiceerd. Iedereen heb ik daar wel een keer gezien. Van Eddy Christiani tot Herman van Veen.

Rogier van Otterlo kwam het vaakst. Hij was een echte huisvriend. Met mijn vader speelde hij altijd tafeltennis. De zolder is daarvoor zelfs helemaal verbouwd. Dat waren felle duels, want mijn vader wil altijd winnen. De nummer twee vindt hij niet interessant. Dat merk je als hij biljart of tennist, maar ook in zijn werk. Hij streeft altijd naar het beste. Dat is zijn motor. Maar daarnaast kent hij geen stress. Zijn motto is 'het wordt altijd middernacht' en daar leeft hij ook naar. Vroeger ging ik regelmatig mee naar uitzendingen. Voor de vuist weg bijvoorbeeld, dat vanuit 't Spant in Bussum kwam. Maar voor mij was dat heel gewoon. Ik groeide daarmee op en wist niet beter. Later realiseerde je wel dat je vader beroemd was en dat hij op televisie de meest rare dingen deed. Die ook niet helemaal ongevaarlijk waren. Zo heeft hij een keer onder een olifant gelegen en in een kooi met leeuwen gestaan.

Als vader is hij fantastisch. Ik kan me geen betere wensen.
We hebben ook niet zozeer een vader-dochterrelatie. We zijn meer maatjes. Als we bij elkaar zijn hebben we altijd veel lol. Dat is altijd zo geweest. Ik kan me ook maar een keer herinneren dat hij echt boos was. Ik was toen met een vriendin bij hem op bezoek in Zuid-Frank- rijk. 's Avonds ging ik met haar uit, want het \yas 14 juli, de nationale feestdag in Frankrijk.
Wij ontmoetten twee Franse jongens en het werd erg laat. Pas 's ochtends om vijf uur waren we thuis. Daar was mijn vader niet blij mee, al vraag ik me nog steeds af of dat nu kwam door zijn ongerustheid of dat hij van mijn stiefmoeder zijn bed uit moest om ons te zoeken.

Het is goed dat hij nu stopt. Het zal 27 juni wel heel emotioneel worden, maar dit is toch een mooi moment. Zijn herseninfarct heeft daar niet zoveel aan bijgedragen. Hij kan immers alles nog doen. Nee, hij vindt dit goed moment. Hij is de zevntig inmiddels gepasseerd en zit veertig jaar in het vak. Het zal wel gek zijn als het voorbij is."



Eric de Rif