Rotterdams Nieuwsblad
Frans Happel

"Jukebox 2008:
de harde maar vrolijke jeugd van Herman van Veen

20 april 1976

Rotterdam — Herman van Veen's tweede toneelstuk, "Jukebox 2008", gaat over de jeugd in het begin van de jaren zestig. De tijd van Elvis, de vetkuiven, van de broeken met nauwe pijpen, van rode sokken en puntschoenen, van de eerste meisjes op de brommerduo. Beter gezegd nog: "Jukebox 2008" (première zaterdagavond in de kleine, zaal van De Doelen) gaat over de jeugd van Van Veen zelf, die zich — citaat Van Veen — afspeelde in de straat achter de straat.


Het stuk bestaat uit een reeks min of meer onafhankelijke scènes, die verbonden zijn door een liefdesgeschiedenisje tussen een jongen en een meisje uit totaal verschillende milieus, de rode draad. Plaats van handeling is steeds een snackbar (met jukebox). Van Veen vertelt daar over het leven in een achterbuurt, over de aanbidding van film- en muziekhelden, over voetbalhysterie, over de agressie die jongeren opsparen tijdens een daglang fantasieloos werken, over het contnu oorlogvoeren van dat wereldje onderling en de blokvorming naar buiten.

Voor al dit soort zaken hoef je geen vijftien jaar terug te gaan, maar Herman van Veen wilde amusement, met maatschappijkritiek slechts als ondertitel en dan geeft een dichtbij verleden een handzame waas van vertedering.

"Jukebox 2008" wordt aangekondigd als volkstoneelstuk. En dat is het ook. De situatie is belangrijker dan de tekst en het realisme, de pure zeggingskracht, houden een gedegen dramaturgie buiten boord. Dat is een keuze waarvan je slechts kennis kunt nemen, blijft over de manier waarop de opzet is ingevuld. Tien acteurs, waarvan het merendeel een rol zowat op het lijf geschreven kreeg. Zo zagen we een uitstekende penosemeid van Trudy Labij, Michiel Kerkbosch stal de voorstelling als het bekende jongetje dat altijd van én vijand én vriend op zijn gezicht krijgt, goed werk ook van Theo Pont, Frits Hassoldt, Fransjes Gelderblom en Caroline van den Berg. Daarentegen kwam Hetty Blok als uitbaatster van een snackbar-in-een-rauwe- buurt niet verder dan een toevallig verhuisde zuster Clivia en Marlous Fluitsma (als het MMS-meisje dat smoor wordt op een bouwvakker) kon ook niet duidelijk maken wat ze nu precies in Van Veen's jeugd kwam doen. Minpunten die dan vooral op rekening van de regie moeten worden geschreven. Want, samen met Niels Miller, spitste Van Veen zich vooral toe op het uitdiepen van kleine, maar o zo treffende details (zoals het dopen van een zakkammetje in een glas pils alvorens de spuuglok te modelleren). Details die voortreffelijk werken voor de "oh ja, zo was het toen"-reactie.


De nostalgie van Herman van Veen is dan ook de belangrijkste basis voor deze "Jukebox 2008" en wie daaraan, plus de bijgeleverde liedjes, voldoende heeft zal een kostelijk en vooral vrolijk avondje-uit hebben.