Zwolsche Courant
Willem van der Veen

OPMERKELIJKE SHOW

Herman van Veen een uniek talent

19 december 1975

STEENWIJK - Herman van Veen heeft in een stampvolle zaal van De Meenthe laten zien, dat hij dit jaar terecht de prijs van de Nederlandse kritiek heeft behaald, al heeft hij daarvoor mijn stem niet meegekregen. Ik heb me nooit helemaal gewonnen willen geven voor dit grillige talent, omdat ik zijn narcistische trekjes niet zo kon waarderen, maar donderdagavond is dit in Steenwijk wél gebeurd. Herman van Veen heeft me een hele kostelijke show lang in zijn ban gevangen en me na afloop het gevoel gegeven, dat ik werkelijk iets nieuws, iets baanbrekends had gezien.


Dat nieuwe zit 'm niet in de teksten: Die zijn nog steeds van een soms quasi poëtische zweverigheid, die het ene oor in en het andere uitgaat. Maar Herman van Veens unieke talent schuilt vooral in de lichamelijke en muzikale vormgeving, die hij ervoor gevonden heeft. Hij heeft nieuwe manieren ontdekt om het publiek te overrompelen, mee te slepen en te choqueren. Het was alweer anderhalf jaar beleden dat ik hem voor het laatst had gezien.
In die tijd heeft hij - wellicht door zijn optreden in Duitsland, dat door de vreemde taal het uiterste van een artiest vergt - zijn show vervolmaakt en geconcentreerd. Verdwenen zijn de eindeloze fratsen op één thema, verdwenen ook het al te opvallende publiek-ik-veracht-u-stijltje. Daarvoor in de plaats zijn flitsende overgangen van het ene naar het andere thema gekomen.
Hij heeft volkomen terecht zijn grootste kracht gevonden in het fantastische vermogen om zijn muzikaliteit te vertalen in pure lichamelijkheid. Hij verbaast en betovert het publiek met toeren, die zo uitgebalanceerd zijn, dat ze haast alledaags lijken. Daarin schuilt het talent van een werkelijk groot kunstenaar. Het lijkt allemaal zo gemakkelijk, even tussen neus en lippen gedaan, maar men wordt begoocheld door dat gemak en men heeft niet in de gaten, dat er een uitputtende voorbereiding en training aan vooraf gaat.

Van Veens uitingen vinden hun inspiratie in de muziek. Hij verschilt daarin fundamenteel van de artiesten, die men cabaretiers noemt. Zij kiezen het woord als basis, Herman van Veen echter laat bijna alles afhangen van klank en motoriek. Daardoor is zijn optreden zo bizar, zelfs absurdistisch. Daardoor ook is het een onmogelijke opgave om exact te omschrijven wat hij nou zo'n hele avond op het toneel aan het doen is. Er blijven flarden van klank en beweging in je geheugen hangen, maar om nu te zeggen:
nummertje zus en nummertje zoveel staken er bovenuit... ik kan het niet. De totaalindruk overheerst.

En die werd voor een niet gering deel ook bepaald door de geweldige muzikale begeleiding van een combo, waarin pianist Erik v. d. Wurff en gitarist Harry Sacksioni het meest op de voorgrond traden.
Zij creëerden een sound en een rijkdom aan muzikale ideeën, die in de huidige brei van commerciële pop een hoopvolle verademing betekenen.



WILLEM VAN DER VEEN