Arnhemse Courant
Rijk van Rotterdam

Herman van Veen haalt uit naar de paus in "Onder Water"

19 november 1980
• NIJMEGEN - Herman van Veen, de meest poëtische onder onze cabaretiers, heb ik als theaterfenomeen nog nooit gewoon kwaad gezien, tot gisteravond in een stampvolle Nijmeegse schouwburg. Hij bracht" op een gegeven moment in zijn "filosofisch onderbouwde milieu-actie-show „Onder water" een interessante dosis agressie over, gericht tegen de kerken in het algemeen en tegen de paus in het bijzonder.


„Ik ben die zogenaamde ambassadeur van Unicef, de organisatie die melkpoeder stuurt naar Afrika en Zuid-Amerika, waar de mensen honger hebben", vertelde hij met z'n vermaarde Utrechtse accent, dat dit keer overigens meer snijdend dan persiflerend klonk. „Weet u wat die recente uitspraken van de paus over sexuele gemeenschap betekenen? Meer melkpoeder!" Er klonk een spontaan applaus.

Woede doet het opmerkelijk goed bij Herman van Veen,vooral ook omdat hij deze gemoedstoestand zeer functioneel voorwendt en relativeert door zichzelf vermanend toe te spreken. Uit die dialoog viel gisteravond op te maken, dat we Van Veen in de toekomst vaker boos : en zonodig zelfs grof op de planken bezig kunnen zien. Door een met „Mama" begonnen liedje pratend zei hij over z'n mooie „nasale" werkjes van weleer: „Dat gaat niet meer".
En na een niet mis te verstaan verbaal gesmijt met vleeswaren, ook al met betrekking tot de paus, mijmerde hij welhaast verontschuldigend: „En dan al die oudere mensen, die vanavond met heel andere verwachtingen gekomen zijn". Later weer vrolijk: „Wie 't niet aanstaat, moet de zaal maar verlaten". Ik zag niemand gaan.

Geen wonder, want de show, waarop na de première bepaald niet enthousiast gereageerd werd, is uitgegroeid tot een groots theaterfeest: Herman van Veen dolt volop als clown rond, vermakelijk stoeiend met een uit zeven danseressen bestaand ballet; hij doet stoer, is vertederend. als een kind, overtuigt als berkeboom niet minder dan als non. De nieuwe muziek, vertrouwd van klank, vertolkt door een combo onder leiding van Erik van der Wurff is fijn. De toeveoging van het genoemde ballet is een ware verrijking. Voor wie hierbij in revue-termen denkt: de bewegingen zijn helemaal Harlekijn.

En dan is er nog de rode draad; het verhaal over de nieuwe Hollandse haring Jan, die z'n hele familie door de kotter van kapitein Stoppel uit de zee ziet opvissen. Jan vlucht met een handjevol haringen naar het andere eind van de wereld om daar de hulp in te roepen van een walvis. Die moet voor de havenmond van Ha- ringslag aan zee heen en weer gaan zwemmen, zodat er geen schip meer kan uitvaren. Een luchtige aanklacht tegen het leegvisscn en vervuilen van de zee, onderwerpen die in het programmaboekje dieper uigespit, worden. In de show worden vanuit dit verhaal lijnen getrokken naar de nucleaire dreiging, die de mensheid,als een kotter boven een school haringen boven het hoofd hangt.


Vanmiddag de herhaling van „Onder water" voor de kleintjes in de Nijmegense Schouwburg, met minder gramschap, maar even belangwekkend.



Rijk van Rotterdam