Alkmaarse Courant
Peter Paul Schmaal

Kinderprogramma voor volwassen entreeprijs



19 augustus 1980
Familieprogramma „Onder- water" (try-out) van Herman van Veen. Muziek: Erik van der Wurff met combo. Ballet: Harlekijn Danstheater o.l.v. Cees Brandt. Plaats: Cultureel centrum De Vest in Alkmaar.


Dertien jaar geleden stond in het Utrechtse theater Tivoli een 22- jarige jongeman met zijn eerste cabarctprogramma. De pas aan het Utrechts Conservatorium afgestudeerde Herman van Veen bracht, onder regie van Nico Knapper, het programma „Harlekijn". Die avond in juni bleek het begin van een carrière, waarin alles wat, Van Veen aanraakte en oppakte de gouden kleur van succes kreeg.


Een paar voorbeelden?
Een bundel gedichten vond gemakkelijk zijn weg naar lezend Nederland, de televisieserie voor kinderen („De wonderlijke avonturen van Herman van Veen") kwam via onze Oosterburen op het Nederlandse scherm, het sprookje van Alfred J. Kwak kreeg als grammofoonplaat een plaatsje in zeer veel kinderdiscotheken, de film „Uit Elkaar" (met Monique van de Ven) bleek een kassucces en daar tussendoor ging Herman van Veen de buitenlandse boer op met zijn nieuwe show „Europa Tour 79/80" en mocht zich vooral in Duitsland verheugen in een snel groeiende populariteit.

Als de Herman van Veen van al die successen zijn nieuwe programma „Onderwater" op het gretige publiek loslaat met de soortnaam „familieprogramma" dan moet je al van zeer goeden huize komen om geen hooggespannen verwachtingen te koesteren. Met een mengeling van die hooggespannen verwachtingen en een gezond geacht gevoel van ,,'t zal me benieuwen of dit 'm ook lukt." zat ik dan ook het afgelopen weekend in Alkmaars cultureel centnim De Vest, waar Van Veen de eerste drie try-outs (inspeelvoorstellingen) presenteerde.
Om kwart voor elf zaterdagavond kan een eerste voorzichtig oordeel worden geveld. Terwijl de zaal uitbarst in een staande ovatie, stel ik wat verdrietig vast dat het Nederlandse theaterpubliek bij zijn afweging over de te hanteren huldeblijk eerder geneigd is zich te laten leiden

Later die zaterdagavond, thuis, met een glas wijn in de hand en op de draaitarfel wat ouder werk van Van Veen, ga ik voor mezelf nog eens na wat eraan schortte.
Waarom .sprong ik niet onmiddellijk na het laatste lied enthousiast uit mijn stoel om middels applaus te laten weten, dat Herman van Veen me voor de zoveelste maal heeft weten te pakken?
En waarom voel ik me een beetje gepakt?


Onbehoorlijk hoog


Is het door de entreeprijs van ƒ 22,50, vastgesteld door impresario Harlekijn Holland?
Ik vind het een onbehoorlijk hoog bedrag voor een try-out waarin de artiest onverbiddellijk duidelijk af en toe zijn tekst en het verhaal kwijt is, waarbij licht en geluid verre van het gebruikelijke perfecte kaliber zijn en waarbij de acht balletmeisjes volkomen onafhankelijk van elkaar de gezamenlijke dansen lijken te hebben ingestudeerd.

Toegegeven: voordat „Onder- water" op 25 augustus in Scheveningen in première gaat, zal er ongetwijfeld veel geschaafd en verbeterd zijn. Een try-out is per slot van rekening nog niet helemaal af. Maar als wij daarvoor allemaal begrip kunnen opbrengen, waarom kan Hariekijn Holland dat begrip dan niet honoreren met een aan de voorstelling aangepaste entreeprijs?

Maar er was meer mis dan alleen dat financiële puntje. Want hoezeer er ook geschaafd en verbeterd zal worden, de komende dagen en hoe vloeiend „Onderwater" ook zal zijn vanaf de premièredag in het Circustheater, een fundamentele fout in „Onderwater" kan alleen nog worden hersteld, wanneer de show wezenlijk wordt veranderd.

Wie in de aankondiging leest dat Herman van Veen zich gestort heeft op hel fenomeen „familieprogramma", verwacht een voorstelling die voor jong en oud leuk, mooi, boeiend enzovoorts is. Bij de term familievoorstelling', denken we niet in de eerste plaats aan een kinderprogramma waarbij ook de begeleidende ouders zich niet hoeven te vervelen. Er is voldoende kindercabaretdat (voor de entreeprijs van ongeveer 5 a 8 gulden) aan die eis voldoet.

Het verhaaltje van „Onderwater" over Jan, de Hollandse haring, die bijna zijn hele familie ziet worden opgevist door de kotter „Neeltje Maria 24" van kapitein Stoppel en daartegen een plan weet te bedenken, biedt voor kinderen en zij die met kinderogen willen kijken, best een aanvaardbare voorstelling.

De volwassene, die een mengeling verwacht van de Alfred J. Kwak- Van Veen en de theaterman uit diens vorige shows, komt bedrogen uit. Die voelt hoe zijn tenen zich krommen bij het verzoek van Jan de haring aan het publiek om de zeester toe te roepen „Wat heeft u een mooie stem" en roept alleen maar de oplossing van een gedanste puzzel aan Jan de haring om Herman van Veen niet in zijn hemd te laten staan.

De kunstgreep van Van Veen om twee keer in zijn programma het verhaaltje van de haringfamilie te verlaten teneinde ruimte te creëren voor nummers uit het „Van Veen voor volwassenen"-repertoire, is een té doorzichtige poging om die volwassenen alsnog wat waar voor hun geld te geven.


Stemmetje


„Onderwater" in deze vorm is een kinderprogramma en daartegen kan en zal geen zinnig mens bezwaren hebben. Maar waarom dan die aan- kondiging met het verwarrende woord "familieprogramma?"


Gouw nog maar een glas wijn gepakt en de plaat omgedraaid, want anders blijft dat boosaardige stemmetje in mijn achterhoofd zo duidelijk hoorbaar roepen, dat Harlekijn Holland en Herman van Veen dat alleen maar gedaan hebben omdat ƒ 22,50 een te hoog bedrag en kwart over acht echt een te laat tijdstip is voor een kinderprogramma.



PETER PAUL SCHMAAI.