de Stem
Anja van den Akker

"In feite hebben we niks geleerd'

Alternatieve kerstvertelling van Herman van Veen

18 dec 1995

Twee vluchtelingen kloppen aan bij een familie die net gezellig Kerstmis viert. Of ze even binnen mogen komen. "Dat komt buitengewoon ongelegen, zo net met de Kerst", zegt de vader. "Een andere keer misschien. Kan de buitendeur nu dicht, want het wordt hier steenkoud."


Een scène uit Een andere keer misschien, de alternatieve kerstvertelling die Herman van Veen op verzoek van de NCRV maakte.
Vanavond is de 25 minuten durende metafoor, zoals Van Veen het omschrijft, te zien. "In de euforie van het kerstfeest wordt voorbijgegaan aan de essentie ervan", aldus Van Veen, die zijn vertelling in de jaren dertig heeft gesitueerd.

"Een tijd waarin half Europa op de vlucht was, net als Jozef en Maria toen en de asielzoekers nu. Een periode waarin Zwitserland geen joden opnam, maar wèl hun geld. In feite hebben we nog niks geleerd. Dat is geen te harde conclusie, wel een realistische."

Toch is de toon van Een andere keer misschien licht, zoals we van Herman van Veen gewend zijn. "Voor wie de boodschap wil zien, is ze duidelijk waarneembaar", meent Van Veen die zelf alle mannelijke rollen voor zijn rekening neemt. Van de hulpvaardige kerstman tot en met de vluchteling.
"Om aan te geven dat ieder mens in feite alles kan zijn: degene die om hulp vraagt, maar ook degene die de deur voor een ander dichtslaat."
Van Veen krijgt assistentie van een aantal dansers, acteurs, kinderen en het Amsterdam Baroque Orchestra van Ton Koopman. Hij zingt zes liedjes.

"Een mooie afwisseling met het theater", vertelt Van Veen, die de afgelopen vijf jaar in het buiten land op toernee is geweest en in februari weer langs de Nederlandse theaters trekt. "In het theater ben je helemaal alleen. Dat is met zo'n produktie heel anders. Ik voel het als een opluchting."
Van Veen, die zich nu al zo'n dertig jaar inzet voor organisaties als Unicef en Colombine: "Het is heus niet zo moeilijk om volgens de kerstgedachte te leven. Natuurlijk denk ik ook weleens: het effect is buitengewoon gering. Maar niks doen ligt niet in mijn karakter."


'Een andere keer misschien', Nederland 1, 18.59 uur
Herman van Veen als kerstman



Anja van den Akker