Utrechts Nieuwsblad
Margriet Hunfeld

"Amerikanen willen alleen amusement"



18 maart 1983
Twee maanden na de opvallende en avontuurlijke toemee die Herman van Veen maakte met zijn show 'All of him' (en waarover nu een boek is verschenen 'Een vlucht voorbij'), gaf de cabaretier een persconferentie. Waarom eigenlijk en waarom nu pas? Herman van Veen: „Ik was nogal teleurgesteld over de reacties hier in Nederland. Ik wist niet dat ik zó belangrijk was. Alle kranten hebben de vreemdste dingen over me geschreven en die baseerden ze dan vooral op de slechte recensie van een Newyorkse krant. Ik heb de pech gehad dat juist die New York Times als eerste uitkwam na mijn premiere en dat ik daarin volledig om zeep werd gebracht".


Van Veen, handen in de zakken en voortdurend zijn broek omhoog sjorrend: „Ik heb domweg heel veel geleerd. Amerika is een land van de meedogenloze confrontatie. Ik ben er de grond ingeboord en de hemel ingeschreven, reacties die ik beide overdreven vind. Ik heb nu gemerkt dat je op Broadway aan ijnormen moet voldoen en die normen die heb ik met voeten getreden. Om te beginnen moet geld goed zichtbaar zijn. Ik bedoel: een Amerikaan betaalt dertig dollar voor 'n kaartje en dat geld wil hij dus terugzien op 't toneel". „Bij mij was dat niet duidelijk, ik stond daar in een T-shirt, 'n spijkerbroek en op oude gympen. Dat kan dus niet. Verder _wenst een Amerikaan geamuseerd te worden wanneer hij "haar een show gaat. Kijk, als ik daar ga staan praten over angst, dan haalt een Amerikaan er zijn schouders over op. Als je bang bent koop je een revolver en 't' probleem is opgelost. Daar moet cje hem dan niet mee lastig vallen als hij uit is. Het is ongebruikelijk om op een heel persoonlijke manier tegen dit publiek over dergelijke dingen te beginnen".


PLAAG


Vooral de rechtse pers heeft er heel fel op gereageerd. Een schreef dat 't hoog tijd werd dat de Amerikanen Europa weer kwamen bevrijden van een nieuwe plaag: Herman van Veen". „Een ander schreef na een vernietigende kritiek naderhand nog eens dat een bepaald toneelstuk alleen nog maar slechter zou kunnen zijn, indien Herman van Veen er in meespeelde. Z'n kop was niet goed, zijn haar deugde niet, zelfs zijn handen waren niet zoals het moest zijn..."

an Veen: „Dat neemt niet weg dat er vóór de première in New York alleen maar uitbundig lovende kritieken van de-re- gionale pers zijn geweest. Bovendien kwamen er in New York zelf vijftig kranten met recensies en van die vijftig waren er acht negatief. Helaas zaten bij die acht wél de belangrijkste kranten".

„Als ik genoeg geld had gehad, dan was ik-blij ven doorspelen. Ik had een pagina in de New York Times gekocht, had er de goeie kritieken in gezet en was blijven spelen. In Holland heb ik 't ook altijd gered op de lange duur, dat was daar zeker ook gebeurd. Toen ik in Holland voor 't eerst in Carré stond kwamen er honderdenvijftig mensen. Die zaal heb ik na enkele avonden volgekregen, door gewoon door te blijven lullen. Dat ging in Duitsland ook zo. In New York had ik trouwens 't geluk dat ik mijn eeste avond begon met achthonderd mensen en dat ik de hele verdere week voor een vrijwel uitverkocht huis heb kunnen spelen. Maar showbusiness wordt er geregeerd door geld en de producent vond 't te riskant om me door te laten gaan. omdat het publiek zou reageren op de negatieve kritieken. Zo werkt dat daar".


AMBITIE


Van Veen over zijn beweegredenen om naar Amerika te gaan: „Ik ben vroeger op Broadway geweest, dan liep ik er langs de theaters en dan kreeg ik altijd zoiets van: daar wil ik wat mee te maken heb•ben. Zoals een voetballer in Barcelona wil spelen. Je zou 't ambitie kunnen noemen. Voor mij is er altijd dat ideaal geweest om er vóór mijn veertigste te kunnen staan".

„Daar komt bij dat in de VS 't mooiste mogelijk is op het gebied van de showbiz. Je kunt er in een klap straatarm worden. maar je kunt er ook na vier, vijf voorstellingen financieel enorm op vooruitgaan. En nu is dat laatste nooit mijn streven geweest, want ik ben de armste artiest van Nederland en dat blijf ik voorlopig".

„Toch zou 't heel prettig zijn als ik meer financiële armslag had om de projecten waar ik .achter sta te kunnen verwezenlijken. De film 'Schakels', waarvoor ik subsidie heb aangevraagd, kan ik bijvoorbeeld niet maken omdat de aanvraag is afgewezen. De problematiek uit de film zou niet van deze tijd zijn, is het argument. Jammer. maar dan moet ik er wel van afzien, want ik kan me een tweede fiasco, zoals met 'Onder water' (l miljoen bij ingeschoten) niet meer permitteren om ermee te stoppen.


JAPAN


Toch gaat Van Veen niet terug naar de VS om er te proberen een financiële slag te slaan. Dat had heel gemakkelijk gekund, wanneer hij was ingegaan op diverse aanbiedingen die hem zijn gedaan. Van Veen: „Ik ben benaderd door Japanse firma's die bereid waren me een klein fortuin te betalen, als ik op hun voorwaarden mijn show wilde gaan spelen. Ook hebben we een aanbieding van het Ed Sullivan Theater bestudeerd, waarmee ik eveneens in een paar keer binnen zou zijn, maar ook dat bleek veel te commercieel, met reclameboodschappen tussendoor en met teksten die ik zou moeten gebruiken. Allemaal afgeslagen, omdat ik alleen maar terugkeer naar de VS op mijn eigen voorwaarden".

„Dat wil overigens niet zeggen dat ik er weer met een zelfde soort show kom. Ik ben van plan om nog enkele keren op te treden met liedjes van mijn live-elpee 'Herman van Veen on Broadway' en dat moet je dan voornamelijk zien als een ondersteuning voor de verkoop van deze elpee. Eraan vastgekoppeld zal ik dan een kleine. toemee door Canada maken".


RUST


„Behalve het werk in de VS, zal ik binnenkort voor 't eerst gaan optreden in Parijs en er zijn nog wat (vage) plannen voor shows in Tokio. Maar behalve al het werk zal ik mij aan het begin van de zomer ook wat extra rust moeten gunnen, omdat ik meer tijd wil hebben voor mijn gezin. Marious (zijn vrouw-red.) verwacht in juni een baby en daar wil ik wel bij zijn".

Na zijn persconferentie gaf de cabaretier een kleine voorstelling voor honderdvijftig Utrechters, allen afkomstig uit de Ster- renwijk, Herman van Veen erover: „Ik heb eenentwintig jaar in Utrecht gewoond, daar ben ik grootgebracht, het is mijn basis. Wat is een mens zonder zoiets? Sterrenwijkers zijn de mensen die ik ken uit mijn jeugd. Zodra ik in Utrecht speel bezetten ze de eerste drie rijen van de schouwburgzaal en als ik ben uitgespeeld dan klappen ze uitbundig voor me, maar met een dreigende blik naar 't publiek achter ze, voor 't geval iemand 't waagt niet het juiste enthousiasme te tonen".

„Als iemand mij zou bedreigen, dat durf ik rustig te zeggen, dan krijgt'ie te maken met de Sterrenwijkers en die zijn dus niet makkelijk, dat verzeker ik je... Daarom heb ik ze uitgenodigd, maar ook omdat Utrecht voor mij nog altijd het belangrijkste is. Wanneer ik die rare toren al zie, daar midden in de stad, dan krijg ik een gevoel van, tja, ik kan 't niet beschrijven, maar 't is er altijd weer!"



Margriet Hunfeld