NRC Weekend
Herman van Veen

De storm is naar huis. Ik bleef in Amsterdam.

17 dec 2011

Hollands Dagboek


Herman van Veen trad op met zijn nieuwe theaterprogramma in Amsterdam en Reykjavik. "Verheug me op vanavond. Ben van plan de luchters van het plafond te zingen"


Donderdag 8 december

Grijze dag. Ontbijt: drie boterhammen met jam, twee koffie met sojamelk. De kranten. Lees 'Amerikaans traangas verkocht aan Egypte. De Amerikaanse regering had niet moeten toestaan dat Amerikaanse bedrijven kogels, patronen en traangas leverden aan de Egyptische autoriteiten. Dat heeft Amnesty International woensdag gezegd. Amerikaanse wapenfabrikanten kregen sinds april zeker driemaal vergunning om „niet-dodelijke instrumenten voor ordehandhaving" naar Egypte uit te voeren. Het State Department bevestigt dat de bevindingen van Amnesty juist zijn. Het Tahrirplein in Kairo zou bezaaid liggen met hulzen van Amerikaanse traangasgranaten en munitie.'
Business as usual.
Daarna wat telefoontjes - mails - wandeling door de tuin, zonder verplichting of doel, kouwe neus. Spullen in de tas. Met mijn begeleider Edith Leerkes naar Carré. Repetitie voor de voorstellingen in Reykjavik en Londen, volgende week. In de sound check gerepeteerd met studenten van het conservatorium Amsterdam. Zij spelen vanavond mee in de toegiften. Twee journalisten in spe van de School voor Journalistiek fotograferen ons voor hun afstudeerproject, werktitel 'Oer'. Loop na de voorstelling voordat ik naar huis ga, over het toneel. De stilte van een leeg theater is een bijzondere stilte, schoner dan die van een kerk waar ze wordt afgedwongen. Voor het slapen gaan een beker warme melk met honing.


Vrijdag

Storm raast over het land. De bomen om ons huis kreunen. Vandaag geen wandeling. Praat in wat wij het Moeshuis noemen, met Utrechtse mannen over de viering van de Vrede van Utrecht in 2013, en Utrecht culturele stad van Europa in 2018. Op 11 april 1713 is in Utrecht de Vrede van Utrecht gesloten, een toen wereldomvattend vredesverdrag dat een eind maakte aan een lange periode van oorlog in de wereld.
De uitgangspunten van de vieringen zullen zijn: respect voor culturele, etnische en religieuze diversiteit, de kracht van kunst en cultuur voor sociale duurzaamheid, uitwisseling van kennis ten behoeve van maatschappelijke samenhang en vernieuwing. Ga daar als geboren Utrechter van harte mede mijn schouders onder zetten. Op naar Amsterdam voor onze voorlaatste voorstelling.


Zaterdag

De storm is naar huis. Ben in Amsterdam gebleven omdat we na afloop van de voorstelling alvast gevierd hebben dat vandaag de laatste is. We speelden er deze keer tweeëndertig. Er werden hartelijke dingen gezegd. We hebben gedanst en iets te veel gedronken. Lag om half drie in mijn kingsize hotelbed, zoals je zegt: moe maar gelukkig.
Na het ontbijt voorwoord geschreven voor 'Alle gekheid op een stokje', een boek over de Hofnar en zijn Marot. Tevens een artikel voor 'Landleven', over het snoeien van rozen in de maand maart. Ik ben naast muzikant en schilder een zondagstuinman. Bij de cappuccino met Edith de dramaturgie van onze voorstellingen in Reykjavik en Londen doorgesproken. We spelen daar met z'n tweeën in kerkjes. Keuzes gemaakt. Onder stapelwolken wandel ik met haar naar Carré.

Verheug me op vanavond. Ben van plan de luchters van het plafond te zingen en de mensen te zeggen dat we in januari vanwege groot succes twee extra voorstellingen komen spelen. Bij de artiesteningang wacht een man ons op. Hij is de eigenaar van het belendende hotel. Of we gisteravond na de voorstelling feest gevierd hebben, vraagt hij. Er waren nogal wat gasten die op de muren gebonkt hadden.


Zondag

Bij het ontbijt lees ik de kranten van gisteren. Herlees een artikel over noden in de kunst. Vouw de krant dicht en denk: bizar, die wereld, geconfronteerd met drastische klimaatverandering, voortschrijdende godsdienstoorlogen. Die wereld waar de superrijken buiten bereik blijven van de politieke omwentelingen. Die wereld waar de armen nog nauwelijks hoop hebben. Waarin Google wordt gewaardeerd op 200 miljard dollar en bijvoorbeeld het Amazoneregenwoud op een fractie daarvan. Die wereld waarin de oorlog in Irak, volgens het Watson Instituut voor Internatinale Studies van de Amerikaanse Brown Universiteit, 3.700 miljard dollar heeft gekost en het EFSF- noodfonds, bedoeld voor landen van de Eurozone die in financiële moeilijkheden verkeren, 550 miljard dollar bedraagt. Die wereld waar kinderrechten met voeten worden getreden. Waar kunst door sommigen gezien wordt als een luxe, terwijl het juist die kunst is die het ons mogelijk maakt, mens te zijn.

Om elf uur gesprek met Marijke en Edith over de planning van een aantal exposities. Eén ervan op paleis Soestdijk, gewijd aan de rede van Koningin Juliana op 3 april 1952 tot het Amerikaanse Congres in Washington. Ga vanmiddag kijken naar FC Utrecht-Feyenoord, mijn probleem- wedstrijd. Ik ben namelijk supporter van beide clubs. Elke uitslag is een slechte.


Maandag

Sta met een gelukkig gevoel op. Zaterdagavond was zó bijzonder: na afloop van de voorstelling loop ik meestal door het middenpad de zaal uit. Gisteren wachtten daar na de laatste voorstelling alle medewerkers van Carré in de gang in een lange applaudisserende haag. Hoop dat mijn vader en moeder het door een gaatje in het dak van Carré hebben kunnen zien.


Dinsdag

Deze dag vloog voorbij. Amsterdam- Reykjavik.


Woensdag

Ben op IJsland. Zie in een witte wereld zwarte stranden, warmwaterfonteinen, hier en daar een boom, licht dat ik nooit eerder zag, roze, ijzigblauw, oker, pasteltinten, slierten wolken, soms een mens, kraag omhoog, een auto die over de weg glibbert. Op dit eiland dat vier keert zo groot is als Nederland wonen net zoveel mensen als in Utrecht. Alles heeft tijd, alles heeft plek zover het oog reikt. Heb in het hotel kamer 311. Kan daar op een visleren bank naar foto's van oude IJslandcrs en op een tv naar zes kanalen kijken. Uit het raam kijk ik op een plein met zeven bomen in kerstverlichting. IJsland lijkt zo op het oog op een koud Australië, alles anders hetzelfde.


Donderdag 15 december

Bezoek aan het kerkje Frikirkjan waar we morgen spelen. Er kunnen op de houten banken 350 mensen zitten. De kerk is van hout, helemaal in grijstinten. Een verbluffende akoestiek. We spelen na een begrafenisdienst. De organisatie had geen rekening gehouden met het leven zelf. Een spannend schema.
Ga nu met Edith praten wat we gaan doen. Daarna lunchen we met de Duitse ambassadeur en zijn vrouw.

Aansluitend mail ik deze woorden naar NRC Handelsblad.



Herman van Veen