Nrd.Holl.Dagblad
HANS KOTTMANN

'Ontzettend jong en tegelijk steenoud'

16 okt 1996

AMSTERDAM - Zingen en slapen rekent hij tot z'n beste vaardigheden en ook over z'n grootste zwakte hoeft hij niet lang na te denken: "Ik eet en drink altijd meer dan goed voor me is." Na vijfjaar optreden in het buitenland beklom Herman van Veen begin februari de vaderlandse theaterpodia voor een tournee, die hij nu afsluit met een lange serie in Carré: het theater waarin hij naar schatting zeker al 400 keer gestaan heeft.

De 'boerenpummel van wereldklasse', zoals een Amerikaanse recensent schreef, veroverde ook Hamburg, Wenen, Parijs en New York. Zowel satirici als bewonderaars hebben zich in hem verdiept, waardoor hij zich samen met Ramses Shaffy de meest geparodieerde entertainer van Nederland mag noemen. Van Veen: "Is dat zo? Dan hoop ik dat die parodieën vooral om te lachen zijn." Herman van Veen, clown, violist, zanger, danser, componist, schrijver, acteur, regisseur. Ridder in de Orde van Oranje- Nassau, 25 jaar good-will-ambassadeur voor Unicef en vanwege zijn Alfred Jodocus Kwak-creatie ook wel de Nederlandse Walt Disney genoemd. Zijn grootste fascinatie binnen de dierenwereld geldt echter de antilope. "Omdat het dansers zijn. Ik zag ooit in Afrika een kudde onbeschrijfelijk mooi rennen."

Een klein jaar geleden verscheen 'Dat tedere gevoel', een, keuze uit teksten, liedjes, gedichten en versjes die hij en z'n Wurff (piano) en Nard Reijnders (saxofoon) en z'n even onafscheidelijke rinkelhoed. "Die hoed ben ik: versleten, ontzettend jong en tegelijk steenoud", laat hij Coen Verbraak in het boek 'Over het vak' optekenen. Van Veen vermengt nieuw en oud repertoire. Zo komen grote hits als 'Suzanne', 'Anne', 'Hilversum 3' en 'Opzij, opzij, opzij' fragmentarisch voorbij, maar ook jonge (re) aanwinsten als 'Grand Hotel Deutschland' of 'Sarah'. Tussendoor horen we geestige, autobiografisch getinte anekdotes. Zoals deze: "Ik was laatst met mijn dochter in het natuurhistorisch museum en we zagen daar opgezette zebra's, olifanten en dinosaurussen. Toen wij thuiskwamen vroeg mijn moeder aan mijn dochter: En waar zijn wij geweest? In een dood circus, zei ze."

Tegen het einde zien we hoe hij hij z'n beroem.de liedregel 'Als hij kon toveren kwam alles voor elkaar' in praktijk brengt. Met het miniemste gebaar wordt het publiek elke gewenste richting op gedirigeerd. Hoe magisch zijn z'n krachten? Van Veen: "Van magie is geen sprake. Wederzijdse nieuwsgierigheid misschien. Het spelen met wendingen, listen en valkuilen. Ik kan alleen voor elkaar krijgen waartoe het publiek bereid is. Het is een eenvoudig samenspel." In hoeverre gaat zijn oude uitspraak: 'Alles is al gezegd, maar de betekenis ervan is niet doorgedrongen' nu, in deze tijd nog op? "We horen wet we kunnen bevatten. Ieder voor zich en niemand voor ons allen. Het begrip 'deze tijd' is kunstmatig, een valkuil.
Wie luistert er muzikanten de afgelopen 25 jaar op de Vlaamse, Nederlandse en andere tonelen ten gehore brachten. De bundel omvat niet alleen eigen pennenvruchten, maar ook werk van onder anderen Jacques Brel, Riwka Bruining, Judith Herzberg, Kees Stip, Willem Wilmink en Rob Chrispijn. "Voor mij een verzameling on vergetelijke woorden", schrijft Van Veen op de achterflap. In zijn huidige theatershow weet de 51-jarige zich gedragen door z'n vaste lijfcomponisten Erik van der Herman van Veen weer weken lang in Theater Carré collectief? Niemand kan dit. Ik begrijp, als ik naar mijn kinde ren luister, dat ik iets van me zelf herken. Ik ben dus van klein stukje betekenis doordrongen. Ik besef nu beter dan ooit dat die grote wereld zie). in duizenden kleine stukjes betekenis om me heen bevind'. Maar dat het waanzin is het over die grote wereld te hebben, omdat het voor ieder op een andere manier 'eigen' is. Daarin zit de ontroering, een essentieel onderdeel van alles wat er is gezegd, maar nog niet is doorgedrongen. Dat moet zo blijven, dat zal zo blijven."

Regisseur

Waarschijnlijk kruipt hij binnenkort weer in de huid van regisseur, iets wat hij lang geleden eerder heeft gedaan met de film 'Uit elkaar' (1979). Voor de maanden juni en juli 1997 staan de opnamen van de film 'Nachtvlinder' gepland. Ook vanuit zijn wereldwijd opererende stichting 'Colombine', die kleinschalige projecten, op het gebied van gezondheid, educatie, werkgelegenheid en milieu ondersteunt, valt verheugend nieuws te melden. De officiële opening van het eerste Colombine-huis, bedoeld als tijdelijke opvang voor kinderen met problemen is op 16 maart 1997.



HANS KOTTMANN