Limburgs Dagblad
Jos Freusch

Jackie, vrouw van vlees en bloed

15 apr 2004

" Ik ben nog nooit zo gelukkig geweest met wat ik aan het doen ben", zegt Lori Spee. Al dik twee jaar is de van oorsprong Amerikaanse, in Geleen wonende zangeres bezig met haar theaterproductie over Jackie Kennedy. Ze stond ermee op de planken in Zuid-Afrika en Amerika en toert er komend anderhalf jaar mee door ons land, Duitsland en Engeland staan in de planning.


Het was gisteravond in Sneek weer goed raak, zelfs de mannen in het publiek waren aan het snikken. De korte nachtrust is Lori Spee aan te zien; de blik in de ogen, haar lichaamstaal.
Maar cappuccino en het onderwerp van gesprek doen wonderen. Als ze over de muzikale biografie praat die ze samen met Herman van Veen schreef, komt er glans in haar ogen.
En veert ze op. "Weet je dat het publiek overal precies hetzelfde reageert. Op Amerika had ik me voorbereid. Mijn landgenoten kunnen luidruchtig zijn, spontaan dingen roepen. Ik dacht.' daar laat ik me niet door van de wijs brengen. Maar ook in Florida kon je in de zalen een speld horen vallen. De mensen worden als het ware het verhaal in gezogen. Dat voel je, die energie, die concentratie, het is haast tastbaar. Het publiek wordt erdoor geraakt, dat vind ik heerlijk.
In Amerika kwamen ze na afloop van de show naar me toe met spontane reacties: 'Ik heb nooit iets op gehad met de Kennedy's, maar dit heeft me aan het denken gezet'. Of; 'Ik ga naar huis met een heel ander beeld van haar dan ik ooit gehad heb'."

Het was oorspronkelijk de bedoeling een zogenaamde concept-cd te maken. Herman van Veen kwam met het idee,Lori met het onderwerp;
Jackie Kennedy, Een vanzelfsprekende keuze; "Ze heeft zoveel voor me betekend. Ik was zeventien toen J.F. Kennedy werd vermoord. Twee jaar daarvoor was ze op het Witte Huis gekomen. Ze was een verschijning , had stijl en klasse. Mijn moeder en ik wilden eruitzien als zij, dezelfde kleding, hetzelfde kapsel. Ze had interesse in kunst, in geschiedenis, er kwam opeens glamour in het Witte Huis. Samen met haar man was zij de verpersoonlijking van de belofte voor de toekomst, voor een betere wereld. Ze sprak mijn generatie enorm aan." Het werd geen cd, het werd een compleet theaterprogramma. "Toen ik zes liedjes afhad, heb ik ze Herman laten horen. Hij zei meteen; 'Dit is meer dan een cd'. We zijn gaan kijken naar een geschikte vorm en hebben uiteindelijk samen het scenario van deze muzikale biografie ontwikkeld."

Toen het programma helemaal klaar was, zijn ze op zoek gegaan naar iemand die de voorstelling kon zingen en spelen. "We hebben allerlei namen genoemd, actrices, zangeressen, maar we kwamen er niet uit. Herman kwam toen met het voorstel om er een soort hoorspel van te maken en dat op te nemen. Dan zou het volgens hem wel duidelijk worden wie die rol moest gaan spelen." Lori dook de studio in, zong de liedjes en sprak de teksten in. Herman stond in de regiekamer en luisterde.
"Na afloop kwam hij naar me toe: 'Ik weet het nu zeker wie het moet gaan doen', zei hij, 'jij'. Ik was verrast, maar vond het meteen ook heel spannend. Dacht: als hij het zegt, dan moet ik het kunnen." Het werd de mooiste ontdekking van haar leven. "Dat ik er op mijn leeftijd achter kwam dat ik kan acteren. Ik had tot dan toe alleen met mijn stem, mijn handen, mijn gezicht gewerkt. Maar ik had nog nooit emoties overgebracht met mijn hele lijf. Het is fantastisch om te merken dat je dat ook kunt."

Thefirst lady, zo heet het theaterprogramma, gaat over de laatste paar weken in het leven van Jackie Kennedy Onassis, die in 1994 overleed aan kanker. Lori speelt de zieké firstIady,die heeft besloten, om een bandje op te nemen waarop ze haar leven vertelt aan haar kleinkinderen.- Feiten spelen natuurlijk een rol in het verhaal, vertelt de maakster, je kunt er in bepaalde gevallen niet om heen. Maar het gaat haar toch vooral om de persoonlijke indrukken die ze heeft opgedaan bij het lezen van boeken, krantenartikelen en de (spaarzame) interviews en bij die momenten in het leven van Jackie waardoor Lori emotioneel geraakt werd. "Als Jackie over haar leven vertelt, komt ze emoties tegen die ze heeft weggestopt. Het masker valt. Maar het is fictief; zoals ik het beleef.
Ik pretendeer niet het allemaal te weten. Uiteindelijk gaat deze voorstelling over ons allemaal, over individuele zwakheden en onzekerheden. Iedereen kan zich in die emoties herkennen." Ze heeft ook een plaats ingeruimd voor de sterke vrouw. "Want dat was ]ackie ook. Ze bleef op de een of andere manier altijd overeind, ze was een vechtster. Ooit heeft ze gezegd: 'Het is mijn grootste verdienste, dat ik van alles wat ik heb meegemaakt niet gek ben geworden'. Al die facetten probeer ik in de show mee te nemen."

Al in 1998 begon Lori Spee zich in te lezen en de eerste teksten te schrijven. "Ik heb meer dan vijftig boeken over haar en de Kennedy's. Ik wilde niet alleen de feiten kennen, ik wilde ook de sfeer proeven. En ik wilde haar echt leren kennen, ik was op zoek naar de vrouw achter de facade. " Het beeld dat ze heeft gekregen, is dat van een belezen en intelligente vrouw met een ondeugend gevoel voor humor.

Een kettingrookster, die veel leed in haar leven heeft meegemaakt. "Hoe meer ik over haar en haar gevoelens las, des te meer ik mezelf daarin her- kende. Daardoor heb ik ook veel van mezelf in de liedjes kunnen stoppen.

" Zé heeft Jackie Kennedy niet op een voetstuk willen plaatsen,benadrukt ze. ,"Het is geen obsessie voor me. Ik wil een vrouw van vlees en bloed laten zien, die een masker ophield en leefde in een wereld van macht en geld. Maar het blijft fictie, fantasie. Het is geen documentaire, hel is theater. Ik wilde een mooie theatervoorstelling maken. Als je daar eenmaal meé bezig bent, dan laatje de persoon los. Dan gaat het er nog maar al- leen om, dat de mensen met je meegaan, dat ze . voelen wat ik voel als ik aan het spelen ben. Dat is voor mij het allerbelangrijkste."

Al zo'n zes jaar beheerst Jackie Kennedy het leven van Lori Spee. "Dit is inderdaad een wezenlijk onderdeel van mijn carričre geworden. Ik ben nog nooit zo gelukkig geweest met wat ik nu doe. En dat wil wat zeggen als je bijna 25 jaar in het vak zit. Dit is echt een geschenk." Of zc opziet tegen het moment dat ze er een punt achter moet zetten? Ze schrikt. "Stoppen, daar ben ik echt nog niet aan toe. Het is zo'n mooie voorstelling. En we hebben nog zo veel plannen. Engeland, Duitsland, opnieuw de Verenigde Staten. "
Even valt ze stil, haar blik gefixeerd op het kopje cappuccino. Een milde lach verschijnt rond haar mond. "Het is alsof iemand me bij de hand neemt en me door de voorstelling leidt. Ik wil niet zweverig doen, niet suggereren dat het Jackie is. Maar het is elke avond weer een reis voor me, een echte belevenis. 85 minuten zonder pauze, heel intens, heel heftig. Maar o zo mooi."


The first lady is in Limburg te zien in het Munttheater van Weert (morgenavond, 20.15 uur), Theater Kerkrade (22/4, 20 uur), De Maaspoort Venlo (23/4,20 uur) en De Stadsschouwburg Sittard (8/5,20 uur). De cd The first lady met de liedjes uit de theaterproductie is sinds deze week verkrijgbaar in de winkel.


Jos Freusch