Rotterdams Dagblad
Martin Hermens

Een eeuw cabaret op cd

14 nov 1997

Het eeuwfeest van het Nederlands cabaret is deze week luister bijgezet met het uitbrengen van een box met 21 cd's met 364 liedjes en conferences. Van Koos Speenhoff tot Vincent Bijlo, van Eduard Jacobs (gezongen door Jasperina de Jong) tot Robert Long. 'Een monument voor het Nederlandse cabaret uit de twintigste eeuw' vindt Kick van der Veer een uitstekende omschrijving voor de cd-box 'lk zou je het liefste in een doosje willen doen'. Een uniek project, want voor de eerste keer in de historie verleenden alle betrokken platenmaatschappijen, artiesten, componisten en tekstschrijvers hun medewerking aan een fonografische verzamel-bun- del. Allemaal, behalve Joop Visser (voorheen Jaap Fischer).


"Eigenlijk is het een gemis dat er geen repertoire van Joop Visser in de cd-box zit. We hadden vier nummers van hem in gedachten," zegt Van der Veer. "Hij is een zo ongelooflijk unieke maar ook dwarse man. Aan de andere kant: het zou ons zijn tegengevallen als hij 'ja' had gezegd. Visser vindt platenboeren maar pooiers en tuig. Hij wil alles zelf doen en niets met Hilversum te maken hebben."

Het is niet de eerste keer dat een omvangrijk verzamel-project van cabaret-materiaal verschijnt. In de jaren zeventig maakte Wim lbo al eens een 22-delige elpee-serie. "Dat was niet mis. Maar lbo kon alleen beschikken over materiaal dat door Phonogram was uitgebracht. En dus ontbraken mensen als Robert Long, Freek de Jonge en Herman van Veen in die serie. Voor ons project konden we heel vrijelijk putten uit al het materiaal."

Urenlang hebben Kick van der Veer en mede-samensteller Jacques Klöters geluisterd naar cabaret-opnames uit deze eeuw. "We weten allebei veel van het cabaret. Over sommige nummers was ook geen discussie mogelijk, die moesten op de cd. Neem de 'Tearoom tango' van Wim Sonneveld. Dat is zo'n klassieker, die mag je niet missen. Af en toe hadden we wel discussies. Jacques is satiricus, ik romanticus. Maar de meningsverschillen vielen reuze mee,' hoor. 'Hasis-uitgangspunt was dat de mensen in 2010 nog moeten kunnen begrijpen waar de liedjes over gaan. Om die reden is veel materiaal van Wim Kan afgevallen; het is erg gedateerd."

Kleine encyclopedie

"Er stond ons een enorme hoeveelheid materiaal ter beschikking. Dus moesten we criteria aanleggen. Het kinderrepertoire, hoe mooi soms ook, viel buiten beschouwing. Ook vind je geen opnames van Belgische artiesten zoals Raymond van 't Groenewoud of Urbanus in deze verzameling. Maak je een dergelijke selectie niet, dan heb je aan veertig cd's nog niet voldoende. Deze cd-box voegt veel toe aan de geschiedschrijving over het Nederlandse cabaret. Bij elk nummer is een klein verhaaltje geschreven. Zet je al die verhaaltjes achter elkaar, dan heb je eigenlijk een kleine encyclopedie in handen."

Wim lbo

Cabaret-kenner Wim lbo was een belangrijke steun en toeverlaat voor beide samenstellers. ,Als hij er niet was geweest, was de box maar half zo dik," zegt Van der Veer. "lbo heeft oud, vergeten repertoire laten opnemen door moderne cabaretiers. Zo zong Gerard Cox eens een lied van Pisuisse over de Eerste Wereldoorlog. De versie van Cox is in deze cd-box opgenomen. Daarnaast was lbo producer bij Phonogram. Voor die platenmaatschappij heeft hij tientallen cabaretnummers geproduceerd.

Kick van der Veer wil, net als Jacques Klöters, niet spreken van een levenswerk. "Je kunt elk werk dat je aflevert wel een levenswerk noemen. Dit was een mooi project. Bijzonder ook omdat juist iedereen wilde meewerken. Daarnaast: de eeuw is nog niet afgelopen. Er komen nog steeds cd's uit waarop nummers staan die ook in deze bloemlezing thuishoren. Dat is niet erg: wat heeft het voor zin om precies tot 31 december 1999 te wachten? Als het nodig is, maken we in 2005 wel een aanvulling."

De box 'Ik zou je het liefste in een doosje willen doen' bestaat uit tien dubbel-cd's en heeft als extraatje de cd 'Kees' waarop twaalf liedjes over Kees staan. Quintessence Entertainment brengt de box uit op het speciaal voor dit doel gecreëerde Nikkelen Nelis label.



Martin Hermens