Friesch Dagblad

In Spinse Herman van Veen te weinig body

14 januari 1974

Niets van Herman van Veens nieuwste creatie de Spinse kwam over bij het toneelpubliek in Harmonie. Waaraan denkt u bij de naam Herman van Veen? Aan een zanger-tekstschrijver met heerlijke liedjes, zowel wat tekst als melodie betreft. Aan de ontroerende weergave van bijvoorbeeld „Suzanne" „de elfde". Of aan de huppelende clown met zachte weemoed en rag- scherpe scènes die een jong hip publiek in begeestering aan zijn voeten krijgt? Als u zegt ja, ben ik het daarmee eens. Maar we zitten fout, goed fout. We moeten bij Herman van Veen denken aan een groot blok zwart hout, waaraan boven en aan de rechterkant draden; hoe dat komt volgt hierna.


Herman van Veen gaf in december de laatste voorstelling van zijn theatershow. Nu wil hij iets anders. Op zich iets loffelijks. Hoe het voelt je hele leven een show rond jezelf te spelen, kunnen we weten van Toon Hermans. Wim Sonneveld en Wim Kan. Herman van Veen wil iets anders en wel iets waarbij het niet de bedoeling is dat het publiek lekker onderuit zakt, maar meedenkt en -fantaseert. Vandaar het evenzeer loffelijke proberen van dit sprookje, allegorie, zedenprent, pantomime-met-tekst of wat dan ook.

„In de Griekse mythologie was Arachne een Lydische prinses, zo begaafd is de weefkunst. dat ze de jalouzie opwekt van de godin Athene. Arachne werd zo bevreesd voor de woede van Athene, dat ze zich ophing, waarop ze door Athene in een spin veranderd werd".
Zie hier het plot van de Spinse. Er is wel wat van te maken. Herman van Veen heeft er wat van gemaakt, althans voor de pauze, ..een dialoog tussen een spin en een langpoot.

Niet echt natuurlijk: de spin was een meisje en de langpoot een heer. Hun gesprek was ook niet zo maar een gesprek: meer flarden van woorden waar de attente luisteraar het nodige méé-associëert. Het moet gezegd dat dit deel nog niet eens zo gek overkwam. Weer eens wat anders. Het duurde ook net niet te lang. mede door de bewegingen (tussen ballet en gymnastiek in).
Na de pauze echter kwam er bij: een blinde libelle, een akelig pratende en aangeklede vrouw (Els de Boer) en een tor: een nogal dikke en dik pratende man. Na de pauze zakte naar mijn smaak déze opvoering totaal weg. Sommige dames die het voor de pauze nog wel aardig vonden, deelden deze mening. Het geheel blijft te vaag, te onsamenhangend, te weinig body. En de draad die er voor de cauze nog enigszins inzrt valt na de pauze weg. Het web wordt gebroken op de helft van het stuk.


Primeur


Voor de statistiek en de nauwkeurigheid de volgende gegevens: tot nog toe heeft Herman van Veen „de Spinse" uitgeprobeerd op de bovenbouw van middelbare scholen. Hier worden wel meer proeven — bijv. onderwijskundige — op uitgeprobeerd. Hoe dit beviel weet ik niet; in de Harmonie kregen wel enkele tieners de slappe lach. Maar of dit gunstig is? De uitvoering in .de Harmonie was de eerste in een grote zaal. De première komt in België. De cast bestaat uit: Hans Koppes. Mart Wierenga. Hans van der Linden. Joost Nuissl, Gerard Jon gerius, Marlous Flothuis en Els de Boer. De duur benadert de ideale: een uur voor de pauze en (hooguit) een uur daarna.

De voorstelling wees er ook op hoe zeer wij in Leeuwarden een zaal voor kleine producties behoeven. En tot slot een woord van dank aan de organisatie dat men hier een proef als dit kan meemaken. Het verruimt de blik. Nog wel als eerste plaats in het land Moed derhalve bij Herman van Veen en bij de Harmoniedirectie. Maar een succes in deze vorm voorzie ik allerminst.