de Telegraaf
Annet de Jong

Affaire met docent leidt tot debuut

Anne van Veen (32) betreedt pad van de literatuur

13 okt 2015

Ze had haar debuutroman al bijna af toen er berichten verschenen over seksueel misbruik op de toneelschool in Amsterdam. Cabaretière Anne van Veen (32) studeerde er en kreeg een gepassioneerde verhouding met een docent. Dat legde de kiem voor Wie ik aan het zijn was.


’Ik vind het eigenlijk vervelend, want mijn roman is geen afrekening of wraakoefening”, zegt ze in een Amsterdams café. „Nu valt onmiddellijk de naam van Jappe Claes als het erover gaat, maar mijn roman is fictie, het is het coming-of-age-verhaal van de 18-jarige Alma.”

De Vlaamse acteur Jappe Claes, destijds docent aan de toneelschool, bevestigde naar aanleiding van de berichtgeving dat hij vijftien jaar geleden een affaire had met zijn toenmalige leerling Anne van Veen. „Dat verbaasde me wel enigszins”, bekent ze. „Misschien wist hij dat ik met een roman bezig was en dacht hij dat het toch wel zou uitkomen.”
In de roman heet de docent Peer Daels: een dertig jaar oudere welbespraakte, erudiete en uiterlijk niet bijzonder knappe man. „Ik heb al heel lang geen contact meer met hem. Of het echte liefde was? Op dat moment dacht ik misschien van wel. Je bent jong en ontvankelijk. Daels vindt Alma bijzonder, anders. Dat zijn precies de dingen die je als onzekere eerstejaars wilt horen. Ze kan goed met hem praten over kunst, literatuur en theater. Maar Alma voelt ook wel dat er iets vreemds is: de seks is ongemakkelijk en rauw. Peer reageert soms niet zoals zij verwacht. Ze vraagt zich af of er anderen zijn. Het antwoord op die vraag mag de lezer geven.”
Van Veen, die studeerde aan de toneelschool van 2002 tot 2006, had plezier in het schrijven. Ze ging de kleinkunstkant op en schreef tot op heden al drie theaterprogramma’s, maar dit was iets totaal anders. „Mijn programma’s draaiden vooral om liedjes, die je dan aan elkaar praat met een verhaal. Die spanningsboog is heel kort. Nu moest ik dat een paar honderd bladzijden volhouden.”

Dat lukt haar goed. Ze creëert spanning, zet de autobiografische elementen naar haar hand, en schreef een echte roman in plaats van een egodocument. „Ik had gedacht dat ik een schrijver zou zijn die op de hei moest gaan zitten om in stilte te kunnen werken, maar ik blijk het gewoon thuis te kunnen”, grapt ze. Thuis is Utrecht, waar ze sinds twee jaar woont met haar echtgenote Han. Die las mee. „Ze kende het verhaal, dus ze was niet gechoqueerd.” De schrijfster zette een foto van zichzelf op het boekomslag. „Dat is inderdaad best een gewaagde keuze: ik ben het als Alma.”

Het fictieschrijven heeft iets bij Anne van Veen aangeboord. „Ik merk dat ik alweer nieuwe ideeën heb voor volgende boeken. Het is me heel goed bevallen om personages te creëren, om fictie te schrijven, want dat is het natuurlijk uiteindelijk wel. Voor mij is Alma een personage, net als Peer.”

Volgens haar vader, theatermaker Herman van Veen, komt het schrijven van zijn dochter niet als een verrassing. „Hij zei dat het er altijd al heeft in gezeten. Dat vind ik leuk om te horen. Dat het niet iets is wat ik heb verzonnen. Dit verhaal leek me een goed gegeven om mee te beginnen. Het geeft ook nog eens een leuk kijkje in een wereld die veel mensen niet kennen.”
Schrijf over dingen die je kent en weet, dat is vaak het advies aan debutanten. Anne deed in haar drie theaterprogramma’s niet anders. „Die gingen namelijk alle drie over Anne. Daar ben ik wel klaar mee”, zegt ze stellig. „Ik zie het als een trilogie die ik heb afgerond. Mijn volgende voorstelling maak ik bij Breijwerk, het impresariaat van Claudia de Breij. Zij heeft mij benaderd,en dat kwam precies op het goede moment.”
Ze is blij dat ze op eigen benen staat en niet meer wordt gezien als de ’dochter van’ of als de Anne van het prachtige bekende liedje. „Dat heeft even geduurd, maar het is fijn dat het daar eigenlijk nog zelden over gaat.” Dan komt de fotograaf binnen: „Ah. Dus jij bent de Anne van het liedje?” Ze vindt het niet erg. Haar beroemde familie (moeder is actrice Marloes Fluitsma, haar halfzus is actrice Babette van Veen) opende ook deuren en bracht goed gevulde zalen.

„Volgend jaar ga ik weer het theater in. Ik ga weer meer de toneelkant op. Dat is wat het schrijven me heeft gebracht. Liedjes blijven leidend, maar ik kan ook op toneel spelen met personages”, legt ze uit. Het nieuwe theaterprogramma is als alles goed gaat vanaf september 2016 te zien.



Annet de Jong