| Dagblad van het Oosten Art Linde |
De "grootkunst" van Herman van Veen
|
13 september 1978 |
|
ALMELO - Het Is een aardige
stunt, die lazerstraal. Alsof er
een immense groene driehoek
schuin in de ruimte van de
schouwburgzaal wordt gezet,
met de punt achter op het toneel en de basis ergens hoog
boven het balkon. In menige
show zou het 't klapstuk van de
avond zijn geweest, maar niet
bij Herman van Veen. Want wat
die met zijn hart, zijn handen en
z'n hersens doet, overtreft leder
technisch effect. Geknutsel valt
in het niet bj de magie, waarvan Herman van Veen de sleutel
schijnt te bezitten. Hij vult zalen
met een handbeweging, ontketent kettingreacties van emoties
met een hoofdknik en schildert
grootse decors met een fluisterstem. Gisteravond was Herman voor een eerste van vier achtereenvolgende voorstellingen in De Hagen In Almelo. De zaal was goed vol, niet. uitverkocht. Morgen zal hij voller zijn, overmorgen nog voller. Vrijdag uitverkocht. Dat maakt met elkaar een publiek van een paar duizend mensen. Dat zijn er in elk geval meer dan een paar jaar geleden. Ik heb gisteravond eens rondgekeken. Het zijn ook andere mensen. Het publiek van Herman van Veen bestond in ons gebied aanvankelijk uit fijnproevers die al vroeg zijn enorme talent herkend hadden. En uit romantische meisjes met zwemmende ogen die, toen Herman al lang bezig was met zijn Pijn-show, nog steeds betreurden dat hun ouders hen geen Suzanne hadden genoemd. Het publiek dat nu naar Herman komt lijkt - het is een indruk - er duidelijk van overtuigd te maken te hebben met een zeldzaam kunstenaar, zoals ons land maar eenmaal in de vele tientallen jaren oplevert. Noem het genie of supertalent, in ons land hebben we het daar moeilijk mee. We hebben een ijzersterke traditie om iedereen die niet de pretentie heeft Shakespeare uit te spelen of Bach te verbeteren in te schalen in de merkwaardige rubriek „kleinkunst". En wie daar geregistreerd staat moet maar liever grappig, oerkomisch of spitsvondig-cynisch wezen, anders kan hij inpakken. Herman van Veen is er niet voor door de knieën gegaan en de vruchten die dat. afwerpt vallen in ons kleinkunstland makkelijker nu hij in het buitenland als een groot kunstenaar wordt geëerd en gevraagd. Ik heb al vaker geprobeerd wat feiten op een rijtje te zetten die een avond met Herman van Veen tot een adembenemende ervaring maken. Dat levert maar wat povere algemeenheden op. Je kunt het niet navertellen, bij wijze van spreken... zou Herman van Veen zelf zeggen. Maar toch, In ieder geval is zijn geschreven materiaal ontleend aan echte, universele menselijke gevoelens: Liefde, angst, boosheid, walging, verdriet, uitgelatenheid, spijt en vreugde. Herman weet ze te isoleren uit het leven van alle dag. En met de magie van een alchemist mengt hij ze samen tot harmonieuze verbindingen. Dat kan een balsem zijn voor de ziel, maar óók een springstof die bij ontbranding je geweten door elkaar schudt. Herman van Veen gaat tot op de bodem. Niet alleen als schrijver, dichter en componist, ook als uitvoerder van zijn eigen werk en dat van anderen. Hij gooit het niet op een accoordje met zijn grote mogelijkheden als acteur. Hij geeft alles. Hij eist ook alles van zijn begeleiders. Met zijn grandioze orkest (v.d. Wurff, Sacksioni, Alsters, Koppes en Smit) zorgt hij zo voor onvergetelijke avonden. „Grootkunst", zal ik maar zeggen. ART LINDE |